Brak odpowiednio przygotowanej dokumentacji budowlanej istotnie utrudnia lub uniemożliwia rzetelne wyznaczanie charakterystyki energetycznej budynku zarówno na etapie projektu, jak i świadectwa charakterystyki energetycznej.
Charakterystyka energetyczna jest zbiorem danych i wskaźników energetycznych budynku lub jego części, określających całkowite zapotrzebowanie na energię niezbędną do jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem [1]. Ocena energetyczna budynków, która zawiera charakterystykę energetyczną, dokonywana jest w Polsce głównie z dwóch powodów:
1) spełnienia wymagań dotyczących oszczędności energii projektowanego budynku, która jest przedstawiana w formie projektowanej charakterystyki energetycznej (PCHE) [2] oraz
2) informacyjnego dla użytkowników istniejących budynków i jest dokonywana w formie świadectwa charakterystyki energetycznej (ŚCHE) [1] (rys. 1).
Rys. 1. Charakterystyka energetyczna budynku w polskich przepisach
Choć pierwsza sytuacja dotyczy budynku projektowanego, a druga – istniejącego, to obie opierają się na tej samej metodologii obliczeń [3]. Warto wspomnieć, że metodologia zawiera wiele zawiłości i nieścisłości, o czym autorzy pisali w [4]. Ze względu na użyte w niej modele obliczeniowe oraz złożoność i różnorodność budynków do wyznaczania charakterystyki energetycznej niezbędnych jest wiele informacji dotyczących m.in. funkcjonowania budynku i jego systemów technicznych. Informacje te pełnią kluczową rolę przy wykonywaniu oceny energetycznej budynku i powinny być zawarte przede wszystkim w jego dokumentacji technicznej. Na przestrzeni ostatnich lat zagadnienia dotyczące energii były podawane w różnych częściach projektu budowlanego (rys. 2). Obecnie ocena energetyczna, ze względu na niskie wartości wskaźnika nieodnawialnej energii pierwotnej (EP) dla nowych budynków, ma istotny wpływ na kształt i technologię obiektu, a przede wszystkim znajdujące się w nim źródła energii. Warto też zaznaczyć, że prawidłowość i rzetelność określenia danych służących do sporządzenia charakterystyki energetycznej rozpatrywanego budynku, zawartych w świadectwie charakterystyki energetycznej, jest jednym z elementów, który podlega sprawdzeniu przy weryfikacji świadectw [5].
>>> Energooszczędność i zeroemisyjność w budownictwie
>>> Modernizacja – nowa jakość budynków
>>> Renowacja energetyczna zasobów budowlanych w Polsce
Rys. 2. Zakres projektu budowlanego obejmujący zagadnienia dotyczące oszczędności energii
Z doświadczenia autorów, opartego również na zrealizowanych kursach i studiach podyplomowych [6] wynika, że wiele osób nie potrafi prawidłowo wykonać charakterystyki energetycznej bez jasno określonych danych w dokumentacji.
W dalszej części artykułu:
Wymagana zawartość projektu architektoniczno-budowlanego
Wymagana zawartość projektu technicznego
PCHE w trakcie budowy
Wymagana zawartość dokumentacji powykonawczej
Wizja lokalna
Cały artykuł dostępny jest w numerze 4/2025 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”.
dr inż. Piotr Kowalski
Wydział Inżynierii Środowiska Politechnika Wrocławska
dr inż. Paweł Szałański
Wydział Inżynierii Środowiska Politechnika Wrocławska
dr hab. inż. Edyta Dudkiewicz, prof. PWr
Wydział Inżynierii Środowiska Politechnika Wrocławska
Literatura
1. Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 101).
2. Ustawa z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane (Dz.U. z 2007 r. nr 191 poz. 1373).
3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej (Dz.U. z 2015 r. poz. 376).
4. P. Kowalski, P. Szałański, E. Dudkiewicz, Wyzwania świadomego wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku, „Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja” nr 10/2023, s. 17–21.
5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 17 lutego 2015 r. w sprawie sposobu dokonywania i szczegółowego zakresu weryfikacji świadectw charakterystyki energetycznej oraz protokołów z kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji (Dz.U. z 2015 r. poz. 246).
