Technologia TBW daje bardzo dobre rezultaty, jeśli jest wykonywana starannie, z przestrzeganiem wszelkich jej zasad.
Wykonywanie stropów pośrednich
W wykonawstwie stropów pośrednich wg TBW są dwa ważne szczegóły wymagające uszczelnienia – szczelina dylatacyjna i przerwa robocza. Szczelinę dylatacyjną należy uszczelnić (rys. 1a) przy użyciu wewnętrznej taśmy dylatacyjnej, użebrowanej i zaopatrzonej w komorę kompensacyjną. Taśmę montuje się w środku grubości stropu. Od dołu szczelinę zamykamy korkiem w postaci taśmy dekoracyjnej, którą wklejamy po usunięciu styropianu. Od góry należy zabezpieczyć szczelinę dylatacyjną taśmą rozprężną, sznurem dylatacyjnym oraz elastyczną masą dylatacyjną ułożoną na powłoce gruntującej, górne krawędzie szczeliny zukosować i dokładnie usunąć z nich resztki styropianu.
Przerwę roboczą powinno się zabezpieczyć (rys. 1b), stosując blachę zamontowaną w środku grubości stropu. Przed przystąpieniem do drugiego etapu betonowania „stary” beton należy zgroszkować, dokładnie oczyścić z luźnych resztek betonu i tuż przed betonowaniem nawilżyć wodą.
Wykonywanie żelbetowych ścian zewnętrznych
Styk płyty fundamentowej ze ścianami zewnętrznymi należy uszczelnić (rys. 2). Dolną część ściany o wysokości 0,50 m należy wykonać z betonu, w którym maksymalna średnica ziaren kruszywa wynosi 8 mm.
Maksymalna różnica wysokości między przewodem podającym beton a poziomem jego układania nie powinna przekraczać 1,5 m.
Beton w ścianach należy układać warstwami o maksymalnej grubości 0,50 m, każda warstwa musi być dokładnie wibrowana, aby usunąć powietrze z betonu.
Powinno się przestrzegać prawidłowej konserwacji szalunków. Po zroszeniu ich środkiem antyadhezyjnym cała powierzchnia powinna być przetarta ścierką, aby uzyskać jedynie cienką, połyskliwą membranę, a po pociągnięciu ręką nie może pozostać na niej ślad oleju. Takie zabezpieczenie szalunków jest konieczne, aby nie nastąpiło zatłuszczenie zbrojenia, „przyklejenie” pęcherzy powietrza do szalunków oraz różne przebarwienia betonu.
Warto stosować szalunki ze sklejki wodoodpornej zamiast stalowych. Ściany rozszalowywać nie szybciej niż po 72 h, aby wiązanie betonu odbywało się w dobrych warunkach. Po tym okresie konieczna jest również pielęgnacja ściany przez możliwie szczelne nakrycie jej folią i polewanie wodą. W okresie zimowym pielęgnację wykonywać dokładnie wg szczegółowo określonej instrukcji.
Ściany podzielić na odcinki do betonowania o długości 12 m. Na granicy odcinków zamontować opisane blachy stalowe lub rury PVC, które uszczelnią przerwy robocze (rys. 1). Należy betonować co drugi odcinek, aby umożliwić swobodny proces kurczenia się betonu.
Długie ściany przeważnie zawsze rysują się w sposób niekontrolowany. Aby temu zapobiec, dajemy co 6 m użebrowane rury PVC umieszczane w osi ściany, a po obu jej bokach do szalunku montujemy trapezowe listwy drewniane (rys. 3). Zabieg taki ma wymusić zarysowanie ściany (jeśli powstanie) w miejscu, które jest uszczelnione rurą PVC. Po usunięciu szalunków i listew boki szczelin z obu stron ściany należy zagruntować, lecz bez gruntowania ich spodu, a następnie wypełnić elastyczną masą dylatacyjną. Przeciwdziała to powstawaniu niekontrolowanych rys skurczowych w dwunastometrowym odcinku betonowanej ściany (w środku każdego odcinka zostanie zainstalowane kontrolowane wymuszenie ewentualnej rysy skurczowej).
W przypadku konieczności zastosowania szczeliny dylatacyjnej w ścianie zewnętrznej należy w środku jej grubości zamocować taśmę PVC wewnętrzną, użebrowaną i kompensacyjną. Po zabetonowaniu ściany i usunięciu styropianu trzeba wypełnić puste przestrzenie po obu stronach taśmy dylatacyjną masą uszczelniającą, a wykończenie szczeliny z obu stron ściany wykonać taśmowymi korkami PVC po zagruntowaniu betonu w szczelinie (rys. 4).
Przy połączeniu ściany zewnętrznej ze stropem pośrednim powstają dwie przerwy robocze pod stropem i nad stropem, które należy uszczelnić blachami opisanymi wyżej (rys. 5).
Przy połączeniu ściany ze stropem „0″ budynku powstaje przerwa robocza pod stropem, którą się uszczelnia blachą (rys. 6.
Strop „0″ nie wymaga stosowania TBW, gdyż nie styka się z gruntem czy wodą gruntową i wystarczy konstrukcja przyjęta w projekcie. Gdyby jednak w stropie tym wystąpiła dylatacja konstrukcyjna, należałoby ją wówczas wykonać jak dla stropu pośredniego (rys. 1).
Rys. 4 Dylatacja w ścianie
Wykonywanie stropów „0” poza budynkiem – teren pokryty chodnikiem lub inną nawierzchnią
Strop powinien mieć spadek min. 2,0% na zewnątrz aż do jego krawędzi. Spadek ten w żadnym wypadku nie może przechodzić przez dylatację stropu, lecz od niej się zaczynać w dwóch przeciwnych kierunkach. Można to wykonać trzema sposobami:
– robimy strop jednej grubości, lecz układamy go ze spadkiem 2,0%, co nie powinno być przeszkodą w użytkowaniu pomieszczeń wewnętrznych;
– pocieniamy strop przy zewnętrznej ścianie, np. o 100 mm, a resztę brakującej wysokości uzyskujemy przez wykonanie stropu w spadku;
– jeśli podane ukształtowanie stropu „0″ nie będzie możliwe do wykonania, można zrobić poziomy strop, a spadek zrealizować przez wykonanie lekkiego nadbetonu.
Uszczelnienie dylatacji i całego stropu należy wykonać zgodnie z rys. 7a; szczególnie starannie zrealizować wszelkie szczegóły izolacji przeciwwodnej.
Jeśli wymagana jest przerwa robocza w stropie, należy ją wykonać (rys. 7b).
Wykonywanie stropów „0” jako zakończenie budowli podziemnych – teren pokryty roślinnością ekstensywną z elementami intensywnej Strop powinno się wykonać zgodnie z opisem wyżej, szczegóły zabezpieczenia dylatacji należy zrealizować wg rys. 7a, zgodnie z rys. 7b wykonać przerwę roboczą.
Rośliny ekstensywne, w zasadzie nie- wymagające żadnej pielęgnacji, pokrywają zdecydowaną powierzchnię stropu. Dla urozmaicenia warto dodać niskie krzewy, szczególnie w miejscach, które mogłyby być niszczone przez przechodniów.
Rys. 5 Uszczelnienie przerw roboczych ścian zewnętrznych ze stropami (garażowymi) pośrednimi
Rys. 6 Uszczelnienie połączenia ściany z płytą stropu „0” budynku
Dodatkowe zabiegi w przypadku bardzo wysokiego poziomu wody gruntowej lub dużego zagłębienia budowli
Zdarzają się przypadki, gdy występuje bardzo wysoki poziom wody gruntowej lub budowla jest zagłębiona kilka lub kilkanaście metrów poniżej poziomu terenu. Zachodzi wówczas obawa, że zastosowane wg TBW środki mogą się okazać niewystarczające, należy więc zdecydować się na dodatkowe zabezpieczenie szczelności budowli przez użycie dość taniej i prostej technologii wykorzystującej produkty, które uszczelniają beton (np. Hydrostop).
Tuż przed betonowaniem płyty fundamentowej rozsiewamy odpowiedni produkt uszczelniający na betonie warstwy wyrównawczej. Jest to izolacja strukturalna, która w miarę napływu wody wytwarza kryształy zamykające pory w betonowej konstrukcji. Ściany doszczelniamy po ich rozszalowaniu, wilgotną powierzchnię malując dwukrotnie właściwą mieszanką w prostopadłych do siebie kierunkach. Uprzednio należy przygotować powierzchnię ściany przez jej oczyszczenie z luźnego betonu, zlikwidowanie raków lub uszorstnienie miejsc szczególnie gładkich. Technologia ta jest bardzo wygodna, gdyż wręcz żąda nawilżenia betonu. Zbiorniki wody przeciwpożarowej obowiązkowo należy doszczelnić od wewnątrz, malując dno i ściany.
Rys. 7a Uszczelnienie dylatacji stropu „0”
Rys. 7b Uszczelnienie przerwy roboczej
Podsumowanie
– Technologia TBW daje bardzo dobre rezultaty, jeśli jest wykonywana starannie, z przestrzeganiem wszelkich jej zasad, z należytym zrozumieniem zjawisk przyrody (woda do nich należy) i dużym stopniem pokory wobec nich.
– Do wykonania „zielonego stropu” należy zaangażować specjalistyczną firmę.
– We wszelkiego rodzaju pomieszczeniach podziemnych: garażowych, technicznych, magazynowych, handlowych itp., musi być zaprojektowana i wykonana poprawna wentylacja mechaniczna; jako minimum nawiew może być grawitacyjny, lecz wyciąg koniecznie mechaniczny. Nawiew ma być usytuowany ok. 0,30 m na przeciwległej ścianie. Bez sprawnej instalacji wentylacyjnej pomieszczenia podziemne będą nieużyteczne.
– Warto dodać, że używanie nazwy biała wanna jest budowlanym żargonem.
mgr inż. Arkadiusz Maciejewski
Literatura
- Z. Matkowski, Przyczyny przecieków wody w podziemnych częściach budynków, „Materiały Budowlane” nr 11/ 2015.
- R. Krawczyk, Skąd się bierze woda w garażach podziemnych, „IB” nr 6/2016.
- M. Rokiel, Zastosowanie betonu wodo- nieprzepuszczalnego w tzw technologii białej wanny, cz. I, „IB” nr 1/2017.
- M. Rokiel, Zastosowanie betonu wodo- nieprzepuszczalnego w tzw technologii białej wanny, cz. II, „IB” nr 2/2017.
- A. Szewczyk, M. Szeląg, Osiedlowe garaże podziemne – przykłady błędów projektowych i wykonawczych oraz propozycje napraw, „Przegląd Budowlany” nr 3/2016.
- B. Francke, Zabezpieczenia wodochronne części podziemnych budynków w technologii betonu wodoszczelnego, „Materiały Budowlane” nr 3/2017.
