Posadzki podłóg przemysłowych – cz. II

Posadzki żywiczne

Spoiwem są najczęściej żywice epoksydowe, poliuretanowe, akrylowe, epoksydowo-poliuretanowe, winylowo-estrowe. Posadzki żywiczne (fot. 1) wykonuje się jako nawierzchnie typu powłokowego, wylewanego i szpachlowego. Najbardziej efektywnym rozwiązaniem są powłoki typu wylewanego o grubości powyżej 3 mm. Charakteryzują się odpornością chemiczną oraz na starzenie. Umożliwiają uzyskanie różnorodnej kolorystyki powierzchni. Mogą być gładkie bądź szorstkie (przeciwpoślizgowe), błyszczące lub matowe. Część z nich ma zdolność do odprowadzania ładunków elektrostatycznych. Można je stosować wewnątrz i na zewnątrz obiektów. W porównaniu ze zwykłymi betonami cechuje je wyższa wytrzymałość na ściskanie, zginanie i rozciąganie, wyższa odporność na działanie środków agresywnych, krótszy czas wykonywania. Mają jednak także wady: wyższe koszty wykonania, niższą odporność termiczną, wyższą rozszerzalność cieplną, bywają szkodliwe dla zdrowia i środowiska.

Obecnie najbardziej rozpowszechnione są posadzki epoksydowe, poliuretanowe, akrylowe i na bazie polimetakrylanu metylu.

Posadzki epoksydowe są najbardziej popularne (50-60% wykonywanych systemów żywicznych). Stosowane są w układach dwu- lub trójskładnikowych. Zalety tych posadzek to: duża odporność mechaniczna (wytrzymałość na ściskanie 40-90 MPa, na rozciąganie 12-20 MPa, na zginanie 20-40 MPa), wysoka twardość, duża odporność na ścieranie, uderzenia i zarysowanie oraz na działanie smarów i dużej grupy mediów agresywnych. Ich wadą jest brak elastyczności i brak odporności na promieniowanie ultrafioletowe.

Fot. 1 Przykład posadzki żywicznej wykonanej w montowni samochodów osobowych [1]

Posadzki poliuretanowe można stosować w podłogach wymagających mostkowania rys oraz tam gdzie konieczna jest wytrzymałość na uderzenia w niskich temperaturach. Są czułe na wilgotność zawartą w betonie i powietrzu, dlatego warstwy gruntujące wykonuje się z żywicy epoksydowej. Mogą być stosowane w układach jedno- lub dwuskładnikowych. Jako jednoskładnikowe są odporne na promieniowanie ultrafioletowe, na działanie smarów i dużej grupy mediów agresywnych, natomiast jako dwuskładnikowe charakteryzują się wytrzymałością na rozciąganie 2,2-3,5 MPa, przy wydłużalności 160%.

Posadzki akrylowe mają krótki czas urabialności po dodaniu aktywatora (1-3 h). W przeciwieństwie do epoksydowych i poliuretanowych mogą być używane nawet w temperaturach ujemnych. Najczęściej znajdują zastosowanie w przemyśle spożywczym i tam gdzie wymagane jest szybkie przekazanie obiektu do eksploatacji. Stosowane są w układach trójskładnikowych: spoiwo akrylowe, modyfikowany różnofrakcyjny wypełniacz mineralny i utwardzacz, jako warstwa zamykająca. W zależności od grubości warstwy są spotykane w obiektach od budownictwa ogólnego do budownictwa przemysłowego o intensywnym ruchu kołowym i silnych oddziaływaniach chemicznych.

Posadzki z polimetakrylanu metylu mają dużą trwałość, dobrą wytrzymałość mechaniczną, odporność na uderzenia. Ze względu na krótki czas wiązania (1-3 h) można je stosować w obiektach, gdzie ważniejszym determinantem prac jest czas.

Posadzki epoksydowo-poliuretanowe – to modyfikacja już opisanych, charakteryzująca się właściwościami zarówno epoksydów, jak i poliuretanów – duża elastyczność przy dobrej odporności na ścieranie. Stosuje się układy dwuskładnikowe: warstwa dolna to żywica epoksydowa modyfikowana komponentem poliuretanowym i warstwa wierzchnia w postaci modyfikowanego utwardzacza.

Przed przystąpieniem do wykonywania warstw zawsze konieczne jest właściwe przygotowanie podłoża, dobór żywicy gruntującej, a następnie ścisłe przestrzeganie technologicznych reżimów wykonawczych.

Ze względu na grubości warstw posadzki żywiczne dzieli się na:

– powłokowe, jak warstwy impregnujące i lakiernicze,

– wylewki cienkowarstwowe o grubości 0,5-1 mm,

– wylewane – grubowarstwowe – 1,5-5 mm,

– szpachlowe o grubości 3-25 mm.

Powłoki lakiernicze pełnią głównie funkcję ochronną. Zwykle nie tworzą zamkniętej błony. Wnikają w porowate podłoże, umacniając je i redukując chłonność kapilarną. Wykonuje się je przez dwu- lub trzykrotne naniesienie żywicy.

Wylewki cienkowarstwowe stosuje się w obiektach, w których posadzki są obciążone mało intensywnym ruchem kołowym lub oddziaływania chemiczne są ograniczone. Tworzą zamkniętą błonę, dzięki czemu zwiększa się odporność posadzki na obciążenia chemiczne.

Posadzki grubowarstwowe stosuje się w sytuacji znacznych obciążeń mechanicznych, zagrożeń wywołanych działaniem substancji chemicznych (systemy epoksydowe), w przypadku występowania promieniowania UV lub gdy jest wymagane zastosowanie materiałów elastycznych (systemy poliuretanowe).

Jastrychy szpachlowe są używane w pomieszczeniach o ciężkich i bardzo ciężkich warunkach eksploatacyjnych, w których działa środowisko agresywne. Klasyfikację posadzek żywicznych uwzględniającą grubość, przeznaczenie i rodzaj spoiwa pokazano w tablicy.

Fot. 2 Przykład posadzki ceramicznej wykonanej w obiekcie handlowym (fot. autora)

Posadzki ceramiczne

Posadzki z płytek ceramicznych (fot. 2) stosuje się w pomieszczeniach narażonych na krótkotrwałe szoki termiczne i agresywne środki chemiczne. Często wymagają szczególnie starannego zaprojektowania ściśle związanego z procesem produkcyjnym. Posadzka ceramiczna składa się [3] z:

– warstwy izolacji chemicznej układanej na podkładzie;

– płytek kamionkowych, klinkierowych lub gresowych;

– warstwy spoiwa – zaprawy klejące i spoinujące.

O wytrzymałości posadzek z płytek ceramicznych, zwłaszcza w przypadku obciążeń termicznych, decyduje zarówno podłoże z klejem, materiał wypełniający spoinę, jak i rodzaj płytki. Istotny jest też układ pól dylatacyjnych, zwłaszcza gdy narażone są na gwałtowne zmiany temperatury (tzw. obciążenia szokowe). Posadzki ceramiczne powinny spełniać również wymagania dotyczące twardości, wytrzymałości na różne obciążenia mechaniczne, ścieralności oraz odporności chemicznej.

Bardzo ważne jest rozłożenie zaprawy klejącej okładzinę na całej powierzchni. Puste przestrzenie powodują powstawanie dodatkowych naprężeń zginających, na które materiał jest słabo odporny. W pomieszczeniach narażonych na niską temperaturę pełne wypełnienie chroni posadzkę przed wysadzeniem przez zamarzającą w pustkach wodę.

Należy stosować płytki o niskiej zdolności do wchłaniania wody i zwrócić uwagę na własności poślizgowe materiału. Aby zmniejszyć śliskość, stosuje się płytki z profilowaną krawędzią. Posadzki tego rodzaju najczęściej można spotkać w obiektach o przeznaczeniu spożywczym, handlowym oraz tam, gdzie wymagana jest wysoka wytrzymałość mechaniczna i duża odporność na agresję chemiczną. Bywają również stosowane w innych obiektach przemysłowych. Podłoże powinno być wykonane z betonu klasy nie niższej niż C20/25. Zaleca się, aby do układania warstwy ceramicznej nie przystępowano wcześniej niż trzy miesiące od wykonania podkładu. Wyróżnia się trzy rozdaje posadzek ceramicznych [4]:

– trwale i bezpośrednio związane z podłożem betonowym;

– ułożone na warstwie rozdzielającej, najczęściej hydroizolacji;

– położone na warstwie izolacji termicznej lub wygłuszającej.

Bezpośrednie połączenie posadzki ceramicznej z podłożem jest uzasadnione w przypadku występowania dużych obciążeń mechanicznych. Posadzki te mają dużą wytrzymałość na ściskanie, ale niewielką na zginanie i rozciąganie. W sytuacji gdy układanie płytek następuje na stropie, gdzie należy się liczyć z odkształceniami konstrukcji, nie należy bezpośrednio łączyć posadzki z warstwą nośną.

Nie można stosować posadzek ceramicznych w obiektach, gdzie występuje transport na kołach polamidowych lub stalowych.

Podsumowanie

Posadzki stanowią wierzchnią warstwę podłogi przemysłowej. Ich głównym zadaniem jest ochrona powierzchniowa. Wykonuje się je z takich materiałów jak: beton, tworzywa sztuczne, kompozyty z żywic epoksydowych lub poliuretanowych, płytki ceramiczne, kamień, asfalt lany czy asfaltobeton. Różnią się wytrzymałością mechaniczną, termiczną, chemiczną. W zależności od przewidywanego sposobu ich użytkowania i przenoszonych obciążeń muszą spełniać zakładane wymagania dotyczące szczelności, odporności na uderzenia, ścieralności itp.

W obiektach przemysłowych posadzki stanowią element podlegający najbardziej intensywnym oddziaływaniom, dlatego wymagana jest ścisła współpraca wszystkich uczestników procesu budowlanego w celu uzyskania nawierzchni pozwalającej na długotrwałe i bezawaryjne ich użytkowanie.

Literatura

1. Materiały informacyjne firmy Sika Polska.

2. L. Czarnecki, Posadzki przemysłowe – temat stale aktualny, „Materiały Budowlane” nr 9/2008.

3. J. Tejchman, A. Małasiewicz, Posadzki przemysłowe, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2006.

4. M. Jackiewicz, Posadzki ceramiczne, „Materiały Budowlane” nr 9/2000.