Porozumienie w sprawie realizacji Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze” podpisał 7 czerwca prezes Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Kazimierz Kujda z prezesami zarządów 16 wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz Prezesem Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A.
Podstawowym celem nowego Programu „Czyste Powietrze” jest poprawa efektywności energetycznej istniejących zasobów mieszkalnych budownictwa jednorodzinnego poprzez gruntowną termomodernizację i wymianę palenisk – źródeł ciepła. Program będzie realizowany przez dziesięć lat, a łączne działania w jego ramach to kwota około 130 mld zł. Poprzez dotacje i związany z nim system ulg podatkowych, program umożliwi realizację prac termomodernizacyjnych również przez najuboższe rodziny i przyczyni się do zmniejszenia ubóstwa energetycznego.
Premier Mateusz Morawiecki wskazał również inne działania, które wpływają na zmniejszenie niskiej emisji i likwidacji zjawisk smogowych: przygotowanie projektu „ustawy termomodernizacyjnej” i jej konsultacja z 33 polskimi miastami znajdującymi się na liście najbardziej zanieczyszczonych miast Europy, zerowa stawka akcyzy na gaz CNG i LNG, która obowiązuje od 1 czerwca 2018 r. i przyczyni się do ograniczenia emisji ze środków transportu. Również prace Ministerstwa Energii na rzecz szerokiego wprowadzenia i rozwoju elektromobilności wydatnie wpłyną na poprawę jakości powietrza w Polsce.
Minister finansów prof. Teresa Czerwińska omówiła działania nad wprowadzeniem zachęt i bodźców, które będą sprzyjać aktywizacji społeczeństwa w podejmowaniu działań na rzecz ograniczenia niskiej emisji. Od 2019 r. (czyli w rozliczeniu od 2020 r.) wydatki ponoszone przez osoby o dochodach powyżej 1600 zł miesięcznie w zakresie termomodernizacji efektywnej, czyli potwierdzone audytami energetycznymi, będą mogły być w 20% odliczone od dochodu. Ulga ma być rozłożona na okres 3 lat, a sumarycznie nie może przekroczyć 53 000 zł. Minister Finansów wspólnie z Ministrem Środowiska przygotują rozporządzenie określające specyfikację kosztów kwalifikowanych ponoszonych przez podatnika, które będą mogły być objęte ulgą. Od 2019 r. dotacje przekazywane przez NFOŚiGW w ramach Programu „Czyste Powietrze” nie będą dochodem podatnika.
Minister środowiska Henryk Kowalczyk zwrócił uwagę na kompleksowość rozwiązań i działań, które umożliwia realizacja Programu „Czyste Powietrze” przez zainteresowanych beneficjentów. Są to prace w zakresie kompleksowej termomodernizacji, wymiany palenisk czy montażu odnawialnych mikroźródeł energii. Zwrócił też uwagę, że przy opracowaniu programu określono maksymalne jednostkowe koszty poszczególnych robót i zakupów inwestycyjnych realizowanych w jego ramach.
Ministerstwo Środowiska przygotowało i przystępuje do realizacji spotkań informacyjno-szkoleniowych, które zostaną przeprowadzone we wszystkich polskich gminach, a skierowane będą bezpośrednio do mieszkańców oraz pracowników urzędów gmin. Na spotkaniach zostanie zaprezentowany Program „Czyste Powietrze” oraz różnorodne zagadnienia jakości powietrza i smogu na obszarach, na których jest prowadzone szkolenie.
Na zakończenie spotkania zastępca Prezesa NFOŚiGW Piotr Woźny zaznaczył również, że prace regulujące jakość paliw stałych, czyli projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw wraz z rozporządzeniem Ministra Energii w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych, są na ostatnim etapie procedowania w Sejmie.
Podstawowe fakty o Programie Priorytetowym „Czyste Powietrze” (termomodernizacja domów jednorodzinnych):
- Na realizację Programu związanego z ochroną powietrza i poprawą jego jakości w domach jednorodzinnych tj. termomodernizację, przewidziano wydatki w wysokości 103,0 mld zł a łączny koszt inwestycji wyniesie 132,8 mld zł (suma budżetu programu i wkładu własnego beneficjentów).
- Finasowanie programu w formie dotacji wyniesie 63,3 mld zł, a w formie pożyczek 39,7 mld zł.
- Okres finansowania Programu obejmie lata 2018-2029.
- Finansowanie Programu będzie pochodziło ze środków NFOŚiGW, WFOŚiGW oraz z środków europejskich nowej perspektywy finansowej.
- Minimalny koszt realizowanego projektu to 7000 zł.
- Zakłada się, że termomodernizacji zostanie poddanych ponad 4 mln domów.
- Właściciele domów, których dochody są najniższe, otrzymają do 90% dotacji na realizację przedsięwzięć finansowanych w ramach programu.
- Maksymalne koszty kwalifikowane przewidziane do wsparcia dotacyjnego wynoszą 53 tys. zł.
- Dotacje nie będą stanowiły przychodu podlegającego opodatkowaniu.
- Pożyczki mogą być udzielane na okres do 15 lat z preferencyjnym oprocentowaniem, które na dzień dzisiejszy wynosi 2,4%.
