Ocena właściwości dźwiękoizolacyjnych płyt jest niezbędna do prawidłowego pod względem akustycznym zaprojektowania budynku, w którym ścianę zewnętrzną stanowi płyta warstwowa.
Fot. stock.adobe/hansenn
W budownictwie przemysłowym powszechnie stosuje się płyty warstwowe jako lekkie obudowy budynków produkcyjnych czy magazynów, zastępujące masywne ściany murowane. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002 r. nr 75, poz. 690): „budynek, w którym ze względu na prowadzoną w nim działalność lub sposób eksploatacji mogą powstawać uciążliwe dla otoczenia hałasy lub drgania, należy kształtować i zabezpieczać tak, aby poziom hałasów i drgań przenikających z pomieszczeń tego budynku nie przekraczał wartości dopuszczalnych, określonych w przepisach odrębnych dotyczących ochrony środowiska”, a także „poziom hałasu oraz drgań przenikających do pomieszczeń w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, z wyłączeniem budynków, dla których jest konieczne spełnienie szczególnych wymagań ochrony przed hałasem, nie może przekraczać wartości dopuszczalnych, określonych w Polskich Normach dotyczących ochrony przed hałasem pomieszczeń w budynkach oraz oceny wpływu drgań na ludzi w budynkach”. W związku z tym płyty warstwowe mają za zadanie ograniczać rozprzestrzenianie się dźwięku w środowisku poprzez izolację akustyczną oraz wewnątrz budynku przez pochłanianie dźwięku.
Ocena właściwości dźwiękoizolacyjnych płyt jest niezbędna, aby przygotować projektantowi narzędzie do prawidłowego pod względem akustycznym zaprojektowania budynku, w którym ścianę zewnętrzną stanowi płyta warstwowa.
>>> Wpływ zastosowanych materiałów budowlanych na akustykę domów jednorodzinnych
>>> Komfort akustyczny mieszkań
>>> Izolacyjność akustyczna ścian szkieletowych
Płyty warstwowe. Parametry oceny i metody ich wyznaczania
Właściwości dźwiękoizolacyjne płyt warstwowych określa się za pomocą izolacyjności akustycznej właściwej. Jest to parametr wyrażany wartościami liczbowymi w dB i odnosi się do właściwości dźwiękoizolacyjnych przegrody w przedziale częstotliwości dźwięków 100−3150 Hz. Przy ocenie izolacyjności akustycznej płyt warstwowych (podobnie jak innych przegród budowlanych) operuje się wskaźnikami jednoliczbowymi wyznaczanymi wg normy PN-EN ISO 717-1. Zasada ta jest także przyjęta w normie zharmonizowanej (tzw. normie wyrobu) PN-EN 14509.
Wskaźnikami jednoliczbowymi określającymi izolacyjność akustyczną ściany są:
- ważony wskaźnik izolacyjności akustycznej właściwej Rw,
- widmowe uzupełniające wskaźniki adaptacyjne C i Ctr.
Jednolity zapis tych wskaźników jest następujący:
Rw (C, Ctr) (1)
Zadaniem widmowych wskaźników adaptacyjnych jest dostosowanie jednoliczbowej oceny izolacyjności akustycznej przegrody do widma hałasu, przed którym przegroda ma chronić pomieszczenie. I tak:
- wskaźnik widmowy C stosuje się w przypadku występowania hałasu o widmie płaskim w funkcji częstotliwości (w praktyce – hałasu średnio- i wysokoczęstotliwościowego);
- wskaźnik widmowy Ctr używany jest w przypadku występowania hałasu o widmie niskoczęstotliwościowym.
Według przepisów obowiązujących w Polsce izolacyjność akustyczną określa się za pomocą wskaźników oceny RA1 i RA2, które są sumą wskaźnika ważonego i odpowiedniego widmowego wskaźnika adaptacyjnego:
RA1 = Rw + C (2)
RA2 = Rw + Ctr (3)
Laboratoryjne wartości izolacyjności akustycznej płyt warstwowych, bez względu na ich konstrukcję, określa się na podstawie badań przeprowadzonych wg normy PN-EN ISO 10140-2 (odpowiednik poprzedniego wydania PN-EN 20140-3). Ta norma europejska jest także przywołana w normie wyrobu PN-EN 14509.
Norma PN-EN ISO [3] jest normą ogólną określającą zasady wyznaczania izolacyjności akustycznej przegrody na podstawie pomiarów wzorca danej przegrody. W normie zaznaczono jedynie, że badana próbka musi zawierać wszystkie szczegóły rozwiązania charakterystyczne dla danej przegrody. Badana próbka powinna mieć wymiar S około 10 m2, przy czym wymiar liniowy próbki ściany nie może być mniejszy niż 2,3 m.
Zgodnie z normą wyrobu [2] dodatkową informacją o własnościach akustycznych płyt warstwowych jest pogłosowy współczynnik pochłaniania dźwięku określany na podstawie badań przeprowadzonych zgodnie z PN-EN ISO 354. Współczynnik ten jest parametrem uwzględnianym w obliczeniach rozprzestrzeniania się hałasu we wnętrzu obiektu i przy kształtowaniu warunków pogłosowych w pomieszczeniach. Parametr ten, wyrażony wartościami liczbowymi w zakresie (0; 1), gdzie wartość 0 oznacza całkowite odbicie dźwięku, a wartość 1 całkowite pochłonięcie dźwięku, odnosi się do własności pochłaniających przegrody w zakresie 100–5000 Hz. Jednak podobnie jak w przypadku izolacyjności akustycznej w praktyce operuje się jednoliczbowym wskaźnikiem pochłaniania dźwięku αw wyznaczanym wg normy PN-EN ISO 11654.
W dalszej części artykułu:
>>> Ocena właściwości akustycznych płyt warstwowych
>>> Poprawa własności izolacyjnych płyt warstwowych
Cały tekst znajdziesz w numerze 9/2022 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”
 |
dr inż. Elżbieta Nowicka Instytut Techniki Budowlanej, Pracownia Akustyki |
Literatura
1. PN-EN ISO 717-1 Akustyka – Ocena izolacyjności akustycznej w budynkach i izolacyjności akustycznej elementów budowlanych – Część 1: Izolacyjność od dźwięków powietrznych.
2. PN-EN 14509 Samonośne izolacyjno-konstrukcyjne płyty warstwowe z dwustronną okładziną metalową – Wyroby fabryczne – Specyfikacje.
3. PN-EN ISO 10140-2 Akustyka – Pomiar laboratoryjny izolacyjności akustycznej elementów budowlanych – Część 2: Pomiar izolacyjności od dźwięków powietrznych.
4. PN-EN ISO 354 Akustyka – Pomiar pochłaniania dźwięku w komorze pogłosowej.
>>> Akustyka na przykładzie inwestycji Centrum Praskie Koneser
>>> Sale wielofunkcyjne – zmienna akustyka
>>> Izolacyjność akustyczna stropu – badania, wskaźniki, wymagania
