W jaki sposób należy oceniać wybrane cechy konstrukcyjne obudowy central wentylacyjnych i jaki mają one wpływ na eksploatację tych urządzeń?
Decydując się na wybór centrali wentylacyjnej wiemy dokładnie, jakich funkcji obróbki powietrza od niej oczekujemy. Nierzadko w naszych oczekiwaniach pomijamy cechy mechaniczne kupowanej centrali, w szczególności te, dotyczące jej obudowy, które często mają kluczowy wpływ na szereg aspektów jej pracy. Specyfikacja techniczna poszczególnych typoszeregów central prawie zawsze wymienia materiał wykonania obudowy oraz grubość jej izolacji cieplnej w nadziei, że dane te zaspokoją nasz głód na wiedzę o cechach mechanicznych naszego urządzenia. Parametry te nie zawsze przekładają się na klasę wykonania obudowy centrali. Dla ujednolicenia opisu parametrów mechanicznych central powstała w Unii Europejskiej norma EN 1886, która uznana przez Polskę znana jest jako PN-EN 1886:2008 Wentylacja budynków – Centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne – właściwości mechaniczne.
W dokumencie tym dokładnie opisano metodykę badań i klasyfikacji takich cech, jak:
– Wytrzymałość mechaniczna obudowy
– Szczelność obudowy
– Szczelność osadzenia filtra
– Izolacyjność termiczna
– Wpływ mostków cieplnych
– Izolacyjność akustyczna
Czytając powyższe definicje zdajemy sobie sprawę, że sam fakt zaizolowania cieplnego centrali takim czy innym materiałem to za mało, aby wpłynąć na znaczną część tych parametrów. Warto przyjrzeć im się dokładniej, aby zrozumieć ich znacznie dla naszej centrali.
Wytrzymałość mechaniczna– to parametr opisujący stopień odkształcenia obudowy centrali wentylacyjnej pod wpływem zmian panującego w jej wnętrzu ciśnienia statycznego powietrza. Idealna obudowa to taka, której ściany zareagują minimalnym ugięciem, nieprzekraczającym 4 mm przy wartości ciśnienia ±2500 Pa, co oznaczać będzie najwyższą klasę D1.
Szczelność obudowy– rozpatrując tę kwestię należy zdać sobie sprawę, że praktycznie nie istnieje na rynku idealnie szczelna centrala wentylacyjna. Parametr ten podaje ilość powietrza, która przedostanie się przez obudowę centrali do jej wnętrza bądź na zewnątrz, zależnie od ciśnienia panującego w jej wnętrzu i poza centralą. Szczelność obudowy ma kluczowe znaczenie dla jakości powietrza przez nią dostarczanego i stanowi wymóg przy zastosowaniach central dla systemów wentylacyjnych o podwyższonych wymogach higienicznych. Centrala o najwyższej szczelności opisana jest przez normę 1886 jako L1.
Szczelność osadzenia filtra– stosując w centralach wkłady filtracyjne o różnych klasach musimy mieć pewność, że przepływające przez sekcję filtracyjną powietrze faktycznie przepłynie przez tkaninę filtracyjną, a nie obok niej. Ponieważ niewielka ilość powietrza zawsze omija filtr, norma 1886 zdefiniowała maksymalne procentowe udziały powietrza, które nie zostanie przefiltrowane, i przypisała je do odpowiednich klas. Klasą najlepszą jest F9.
Izolacyjność termiczna– ten z parametrów obudowy jest jednym z najbardziej oczywistych kryteriów jej wykonania. Im większa izolacyjność, tym mniejsza ilość energii cieplnej przedostanie się przez jej obudowę do otoczenia i odwrotnie (np. centrala ogrzewająca powietrze zimą zainstalowana na dachu budynku). Obudowa o najwyższej izolacyjności przez normę opisana jest jako T1.
Wpływ mostków cieplnych– badanie tego parametru ma na celu znalezienie na powierzchni obudowy miejsc, w których temperatura jest najbardziej zbliżona do temperatury powietrza wewnątrz urządzenia. Im mniejsza jest ta różnica, tym gorsza jest klasyfikacja mostków ciepła. Klasa najwyższa to TB1. Mostki ciepła w pośredni sposób wpływają na ogólną izolacyjność cieplną central.
Izolacyjność akustyczna– opisuje, jak skutecznie obudowa centrali jest zdolna tłumić hałas generowany przez zainstalowane w niej urządzenia (głównie wentylatory). W tej kwestii norma nie definiuje klasy wykonania obudowy – sugeruje natomiast, aby zbadać zdolność obudowy do tłumienia hałasu dla poszczególnych częstotliwości, począwszy od 125 Hz, a skończywszy na 8 kHz.
Jak widać, centrale wentylacyjne doczekały się zunifikowanej metody ich opisu. Warto zauważyć, że PN-EN 1886:2008 nie wypowiada się na temat technologii wykonania obudowy central ani zastosowanych do tego celu materiałów. Przeciwnie – koncentruje się jedynie na mechanicznych jej parametrach, pokazując nam, jak w obiektywny sposób je zmierzyć.
– Wytrzymałość mechaniczna obudowy (D1*, D2, D3)
– Szczelność obudowy (L1*, L2, L3)
– Szczelność osadzenia filtra (G1-F5,F6, F7, F8, F9*)
– Izolacyjność termiczna (T1*, T2, T3, T4, T5)
– Współczynnik mostków cieplnych (TB1*, TB2, TB3, TB4, TB5)
* Wskazuje najwyższą klasę
Cyprian Estemberg
