Podłogi podniesione są doskonałym rozwiązaniem wszędzie tam, gdzie jest wiele instalacji do rozmieszczenia pod powierzchnią podłogi, np. w biurach, pomieszczeniach technicznych, dyspozytorniach, rozdzielniach elektrycznych, serwerowniach, pomieszczeniach wystawowych.
Podłoga podniesiona jest to system podłóg budowlanych składający się z prefabrykowanych płyt podłogowych opartych na stalowej konstrukcji wsporczej. Przystosowana jest do umieszczenia pod nią dużej ilości instalacji: elektrycznych, telefonicznych, komputerowych, telewizji przemysłowej, alarmowych, wodnych, klimatyzacyjnych, przeciwpożarowych itp.
Podłogi podniesione dzieli się na: modułowe, monolityczne (technologia sucha) i monolityczne wylewane (technologia mokra).
PODŁOGI PODNIESIONE MODUŁOWE stosowane są w miejscach, w których niezbędne jest okablowanie pomieszczeń i stanowisk pracy – gdzie wymagany jest dostęp do przestrzeni podpodłogowej na całej powierzchni. Podłogi te składają się z dwóch podstawowych rodzajów elementów:
– płyt podłogowych,
– konstrukcji nośnej (w zależności od wysokości podłogi, wielkości i rodzaju pomieszczenia (typ 1,2, 3, 4).
Płyty podłogowe są to elementy modułowe o wymiarze standardowym powierzchniowym 600 x 600 mm, złożone z:
– rdzenia płyty (gipsowy, wiórowy);
– listwy ochronnej z twardego przewodzącego PCV na krawędziach bocznych;
– warstwy wykończeniowej (np. wykładziny dywanowej w kwadratach – jako osobny element na podłodze podniesionej – blachy stalowej ocynkowanej, parkietu, laminatu, folii aluminiowej, ceramiki, kamienia naturalnego lub sztucznego, innych na zamówienie);
– warstwy spodniej (blacha stalowa ocynkowana, folia aluminiowa lub bez wykończenia – dotyczy płyt gipsowych).
Konstrukcja nośna
Typ 1. Słupki wolno stojące
Przy wysokościach podniesienia 50-500 mm stosuje się standardowy typ konstrukcji 1 oparty na głowicach słupków. Konstrukcja nośna typu 1 składa się ze słupków ze stali ocynkowanej o regulowanej wysokości, różnym kształcie i właściwościach. Płyty o standardowych wymiarach oparte są na regulowanych słupkach (wspornikach) ze stali ocynkowanej galwanicznie ustawionych na przygotowanym podłożu. Słupki mają nakładki ze sztucznego tworzywa PCV przewodzące ładunki elektrostatyczne. Podstawy słupków są mocowane do podłoża (stropu) klejem lub za pomocą kołków. Ten typ konstrukcji nośnej znajduje zastosowanie w pomieszczeniach, w których nie przewiduje się dużych obciążeń od wózków jezdnych, podnośników, transformatorów, szaf rozdzielczych, często w budynkach biurowych.
Typ 2. Słupki połączone kształtownikami usztywniającymi
Konstrukcję wsporczą typu 2 stosuje się przy wysokościach podniesienia powyżej 500 mm, nawet do 800 x 2000 mm. Słupki w rozstawie 600 x 600 mm klejone do przygotowanego podłoża połączone są poprzeczkami stalowymi, tzw. trawersami, które wzmacniają i stabilizują konstrukcję nośną i cały system podłogi. Trawersy mocowane są do głowic słupków na zatrzask, połączenie śrubowe lub za pomocą zaczepów. Trawersy mogą posiadać nakładki PCV tłumiące hałas, z powierzchnią przewodzącą ładunki elektrostatyczne. Ten typ podparcia znajduje zastosowanie w pomieszczeniach komputerowych, przemysłowych, serwerowniach, centralach telefonicznych, salach szkolnych.
Typ 3. Ruszt nośny oparty na słupkach z profilami
Przy wysokościach podniesienia 1002000 mm, gdzie występują duże obciążenia statyczne od ciężkich urządzeń lub dynamiczne, np. od wózków lub podnośników, stosuje się typ konstrukcji 3. Słupki w rozstawie 600 x 600 mm klejone lub przykręcane do podłoża usztywniane są rusztem ze specjalnych kształtowników C tworzącymi samonośną kratownicę. Ceowniki są oparte na głowicach słupków, a płyty podłogowe – na grzbietach rusztu. Ten typ konstrukcji stosowany jest w stacjach zasilania, rozdzielniach, dyspozytorniach.
Typ 4. Ruszt nośny oparty na słupkach oraz profile pod urządzenia
Przy wysokościach podniesienia 100-2000 mm w pomieszczeniach, w których występują znaczne obciążenia podłóg ciężkimi urządzeniami przekraczającymi obciążalność podłóg, stosuje się na całej powierzchni podłogi profile C. Słupki w rozstawie 600 x 600 mm są klejone lub przykręcane specjalistycznymi kołkami do przygotowanego podłoża. Następnie słupki (głowice) łączone są stalowymi profilami C przez przykręcenie profili do głowicy słupka. Dodatkowo usztywnia się konstrukcję rusztem z kształtowników C i powstają zintegrowane z podłogą ramy pod urządzenia. Kształtowniki C są oparte na głowicach słupków, a płyty podłogowe – na grzbietach rusztu. Wielkość ram wsporczych może być dowolna. Rama wykonana z profili umożliwia uzyskanie dużej powierzchni niezabudowanej pod urządzenia, dzięki czemu istnieje możliwość doprowadzenia dużej ilości kabli. Ten typ konstrukcji nośnej znajduje zastosowanie w rozdzielniach elektrycznych, centrach sterowania i dyspozytorniach.
Materiał płyt podłogowych
Od materiału płyt zależy jakość i trwałość podłogi. Rdzeń płyt może być: gipsowy (siarczanowo-wapniowy), z gipsu integralnego, wiórowo-żywiczny. Nowoczesnym rozwiązaniem są płyty wykonane z gipsu integralnego (specjalnej mieszanki materiałowej). Mają one dużą gęstość – ok. 1500 kg/m3, są przyjazne dla środowiska, niepalne (odporność ogniowa REI 30 lub REI 60), mają dobre parametry akustyczne i dużą wytrzymałość. Płyty te znajdują zastosowanie np. w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności, ponieważ powierzchnia dolna i górna jest impregnowana przeciwwilgociowo. Powierzchnia górna płyt wykonanych z gipsu integralnego może być chroniona antyelektrostatyczną wykładziną PCV podobnie jak naroża płyt. Produkowane są również płyty z rdzeniem wiórowym nasączone żywicą o gęstości ok. 750 kg/m3 oraz odlewane ze stopów aluminium.
Płyty podłogowe modułowe wykańcza się różnymi materiałami: wykładziną PCV, folią aluminiową, blachą stalową ocynkowaną, parkietem, laminatem, kamieniem naturalnym lub sztucznym, ceramiką, parkietem drewnianym, wykładziną dywanową, gresem.
Grubość płyt podłogowych z warstwą wykończeniową wynosi zazwyczaj: 28, 32, 36, 38 mm. Produkowane są również specjalne płyty podłogowe cieńsze o grubości ok. 17 mm lub 23 mm powleczone z obu stron blachą stalową ocynkowaną, impregnowane przeciwwilgociowo z rdzeniem z gipsu integralnego lub wiórowym. Umożliwiają one montaż już na 4 cm wysokości.
Cienkie płyty znajdują zastosowanie w nowoczesnych przestrzeniach biurowych oraz w budynkach remontowanych (ze względu na niewielką ilość miejsca pod podłogą).
Parametry określające bezpieczeństwo użytkowania podłogi podniesionej modułowej to:
– klasa obciążeń,
– obciążenie punktowe (w zależności od zastosowanej płyty podłogowej, rodzaju konstrukcji wsporczej i podłoża), np. 2, 3, 4, 5, 7 [kN];
– obciążenie powierzchniowe np. 15, 20, 25, a nawet 40 [kN/m2];
– reakcja na ogień (płyty trudno zapalne lub niepalne;
– odporność ogniowa REI 30 lub REI 60;
– współczynnik izolacyjności akustycznej Rw [dB].
Ważna jest antyelektrostatyczność podłóg podniesionych. Powierzchnia podłóg podniesionych w czasie eksploatacji nie powinna być naelektryzowana (szybkie odprowadzenie ładunków w zetknięciu z przedmiotami przewodzącymi oraz w zetknięciu z człowiekiem). Produkowane są obecnie płyty z wykładziną elektrostatyczną.
Zalety podłogi podniesionej modułowej:
– bezpośredni dostęp do każdego miejsca pod podłogą (bez naruszania konstrukcji nośnej),
– zapewnienie wolnej przestrzeni pod całą powierzchnią podłogi do prowadzenia różnego rodzaju instalacji,
– możliwość różnych wysokości podniesienia podłogi (od kilku do 50 mm bez rusztu, z rusztem nawet do 2 m),
– możliwość wykończenia górnej powierzchni podłogi dowolnym materiałem stosowanym na posadzki,
– możliwość wymiany każdej płyty podłogowej z osobna,
– możliwość prac dodatkowych i rewizyjnych,
– otwory w płytach, w których montuje się kasety podłogowe i puszki instalacyjne z różnymi gniazdami instalacyjnymi w dowolnym miejscu podłogi,
– wytwarzanie płyt z materiałów przyjaznych dla środowiska naturalnego, często pochodzących z recyklingu.
Montaż podłogi podniesionej modułowej prowadzony jest na sucho jedynie przy zastosowaniu klejów i połączeń śrubowych, istotny jest:
– łatwy montaż i demontaż elementów podłogi,
– łatwość zmiany funkcji pomieszczenia przez zmianę położenia lub liczby puszek instalacyjnych,
– używanie do montażu materiałów przyjaznych dla środowiska,
– możliwe obciążenie paneli podłogowych po 24 h od montażu.
Płyty są podnoszone i wyjmowane za pomocą specjalnych podnośników (uchwytów przyssawkowych). Do prawidłowej instalacji podłóg podniesionych oferowane są różne akcesoria, jak: kratki wentylacyjne, przepusty kablowe, skrzynki przyłączeniowe, pochylnie, schody oraz stopnie, listwy przypodłogowe, zabezpieczenia akustyczne i ogniowe.
PODŁOGI PODNIESIONE MONOLITYCZNE są to systemy podłóg podniesionych wykonywanych w technologii suchej i mokrej (wylewane). Stanowią system podłóg z możliwością wykorzystania przestrzeni pod podłogą do prowadzenia instalacji. Płyty podłogi monolitycznej łączone są na pióro-wpust i następnie klejone. Zapewnia to dużą nośność podłogi i zwiększa wytrzymałość.
Podłogi podniesione monolityczne (suche) składają się z dwóch podstawowych elementów: płyty podłogowej i konstrukcji nośnej.
Płyty podłogowe monolityczne są to elementy o wymiarze powierzchniowym 600 x 600 mm lub 1200 x 600 mm, produkowane najczęściej z gipsu integralnego (lub gipsu z zatopionymi włóknami celulozowymi), mają specjalnie ukształtowane krawędzie do łączenia na pióro-wpust, warstwy wierzchnia i spodnia w niektórych systemach impregnowane są antywilgociowo, a warstwę wykończeniową stanowią np. wykładzina dywanowa, gres, parkiet, panele, kamień. Konstrukcja nośna podłogi monolitycznej podniesionej jest ustawiona i przyklejona na posadzce betonowej. System konstrukcji podobnie jak w przypadku podłóg modułowych wsparty jest na słupkach o regulowanej wysokości lub na słupkach i dodatkowej konstrukcji z profili, np. U lub C tworzących kratownicę. W zależności od wysokości podłogi monolitycznej oraz wielkości i rodzaju obciążeń stosuje się typy konstrukcji nośnej – typ 1, 2, 3. Wszystkie typy konstrukcji nośnej stosowane w podłogach modułowych mają także zastosowanie w podłogach monolitycznych.
Typ 1. Przy wysokościach podniesienia w zakresie od 50 do 500 – słupki stalowe wolno stojące.
Typ 2. Przy wysokościach podniesienia w zakresie 500-1000 mm – słupki stalowe połączone poprzeczkami stalowymi – trawersami.
Typ 3. Przy wysokościach podniesienia od 1000 mm do nawet 2000 mm – ruszt nośny oparty na słupkach w rozstawie 600 x 600 mm, usztywniony rusztem ze specjalnych kształtowników z użyciem profili C tworzących kratownicę. Istnieje również możliwość budowy ram pod urządzenia rozdzielcze.
Konstrukcje podłóg monolitycznych znajdują zastosowanie w pomieszczeniach biurowych typu open space, salach wykładowych, szkolnych, wystawowych, sądowych.
W przypadku podłóg podniesionych monolitycznych występuje system konstrukcji typu audytorium tworzący stopnie o różnych wysokościach. Przy wysokości podniesienia w zakresie 50-300 mm stosuje się typ konstrukcji 1, przy wysokościach ok. 300-500 mm typ 2, natomiast powyżej 500 do 2000 mm typ 3. Rozwój technik wizualnych wymaga coraz częstszego stosowania konstrukcji typu audytorium. Taka konstrukcja w pomieszczeniach powinna charakteryzować się możliwie skróconym czasem montażu i możliwością zmian aranżacji. Najczęściej stosowanym materiałem płyt w tego typu konstrukcjach jest gips integralny (niepalność). Płyty wytwarzane są w różnych wymiarach oraz kształtach (np. łuki, schody), przez co możliwe jest projektowanie różnorodnych stopni podestowych. Stalowa konstrukcja obudowana płytami z gipsu integralnego jest niepalna, lekka i wytrzymała (o nośności do 6 kN). Przestrzeń pod powierzchnią stopni audytoryjnych (a także pochylni i podestów) umożliwia umieszczenie różnego rodzaju instalacji. Ten typ konstrukcji znajduje zastosowanie np. w salach wykładowych, kinowych, koncertowych, pomieszczeniach biurowych.
Produkowane są następujące grubości płyt podłogi monolitycznej: 28, 30, 34, 36, 38 lub 40 mm. Parametry charakterystyczne podłogi podniesionej monolitycznej:
– obciążenie punktowe, np. do 5, 6 [kN] (w zależności od zastosowanej płyty podłogowej, grubości płyty, rodzaju konstrukcji wsporczej i podłoża),
– obciążenie powierzchniowe, np. do 25, 30 [kN/m2],
– niepalność,
– odporność ogniowa: REI 30, REI 60.
Zalety podłóg podniesionych monolitycznych (suchych):
– wysoka trwałość, stabilność, nośność, oraz wytrzymałość (jednolita powierzchnia podłogi),
– skrócony czas montażu i możliwość szybszego użytkowania już po 12 h (wraz z układaniem warstwy wykończeniowej),
– podczas montażu nie wprowadza się dodatkowej wilgoci do budynku,
– wysoka odporność ogniowa,
– bardzo dobre parametry akustyczne. Akcesoria do podłóg podniesionych monolitycznych są podobne jak w przypadku podłóg modułowych. System podłóg monolitycznych umożliwia dostęp do przestrzeni podpodłogowej za pomocą pojedynczych klap rewizyjnych. Wykonuje się również tzw. kanały rewizyjne, których instalacja jest rozprowadzana dzięki otworom rozmieszczanym w podłodze.
PODŁOGI PODNIESIONE WYLEWANE (TECHNOLOGIA MOKRA)
Płyty podłogi monolitycznej wylewanej produkowane są z systemowych płyt szalunkowych o wymiarach 1800 x 600 mm i grubości 18 mm wykonanych często z płyt gipsowo-kartonowych. Podłoże powinno być nośne, czyste i suche, zagruntowane dyspersją. Słupki ze stali ocynkowanej z gwintem przyklejane są do podłoża klejem w rozstawie 600 x 600 mm i posiadają płynną regulację wysokości. Przy połączeniu podłogi ze ścianą stosowane są dylatacyjne taśmy obwodowe. Systemowe płyty szalunkowe układane są na słupkach w rozstawie 600 x 600 mm z zastosowaniem kleju do stopek (możliwość użytkowania). Na płytach szalunkowych układa się warstwę papieru parafinowego. Ważne jest, aby płyty rewizyjne, korpusy gniazd elektrycznych lub kanały rewizyjne wykonać przed położeniem warstwy papieru parafinowego. Płynny jastrych anhydrytowy należy wylać z zachowaniem grubości nominalnej wynoszącej 35 mm (czasami występuje konieczność wykonania szczeliny dylatacyjnej na styku ze ścianami działowymi, aby zredukować wzdłużne
przenoszenie dźwięku). Na warstwie nośnej jastrychu można układać każdy rodzaj posadzki, np. parkiet, kamień, wykładziny.
Zalety podłogi podniesionej wylewanej:
– wysoka wytrzymałość na obciążenia statyczne i dynamiczne,
– jednolita powierzchnia o wysokiej jakości,
– uzyskanie wolnej przestrzeni pod powierzchnią podłogi do prowadzenia instalacji,
– brak ugięć (sztywność systemu),
– minimalny skurcz liniowy,
– niepalność stosowanych materiałów,
– bardzo dobre właściwości akustyczne,
– duża odporność ogniowa podłogi,
– możliwość ustawienia ścianek działowych na powierzchni podłogi,
– zapewnienie dostępu do instalacji za pomocą kanałów rewizyjnych i otworów,
– krótki czas prowadzonych prac (szybkie wiązanie materiału),
– brak konieczności przeglądów i regulacji podczas eksploatacji budynku,
– możliwość zastosowania różnych materiałów wykończeniowych, takich jak: wykładzina dywanowa, kamień naturalny i sztuczny, parkiet, metal, szkło, płytki ceramiczne, linoleum, PCV
Podłogi monolityczne wylewane znajdują zastosowanie w pomieszczeniach biurowych, bankowych, salach operacyjnych, salach wystawowych, laboratoriach badawczych.
mgr inż. Aleksandra Pluta
prof. nzw. dr hab. inż. arch. Katarzyna Pluta[1]
Zdjęcia TIM-EX
[1] Wydział Architektury, Politechnika Warszawska.
Bibliografia
1. Strona internetowa firmy E. Łukasiak, Zakład Produkcyjno-Usługowo-Handlowy Paweł Łukasiak i Spółka, Spółka Komandytowa www.lukasiak.eu
2. Strona internetowa firmy TIM-EX www.timex.com.pl
3. Strona internetowa firmy Knauf www. knauf.pl