Opracowana dokumentacja projektowa po pewnym czasie traci aktualność, rozwiązania nie spełniają wymagań obowiązujących przepisów prawnych i warunków technicznych, nieaktualne stają się uzyskane do projektu opinie, uzgodnienia i decyzje.
Okres ważności projektów w budownictwie
Obecne polskie przepisy dotyczące budownictwa nie określają wprost czasu ważności projektów. Natomiast w ustawie – Prawo budowlane znajdują się dwie dyspozycje, które mogą wskazywać pośrednio okres ważności:
Artykuł 34 ust. 5 stanowi, że odrębna decyzja organu o zatwierdzeniu projektu budowlanego poprzedzająca wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę, jest ważna przez czas w niej oznaczony jednak nie dłużej niż rok.
Z regulacji tej wynika, że dla potrzeb wydania decyzji o pozwoleniu na budowę projekt budowlany traci przymiot urzędowego dokumentu po roku.
Artykuł 37 ust. 1 rozstrzyga, że Decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym ta decyzja stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata. Dyspozycja ta wskazuje, że ustawodawca, ustalając okres trzech lat, brał pod uwagę, iż w tym okresie mogą zaistnieć zmiany w legislacji, w przepisach techniczno-budowlanych oraz stanie wiedzy technicznej i innych uwarunkowaniach realizacji inwestycji. Mogło to spowodować, że opracowana dokumentacja projektowa straciła aktualność i realizacja obiektu według takich projektów nie byłaby celowa.
Określony w tym przepisie okres trzech lat może być przyjmowany jako okres ważności projektu budowlanego i całej dokumentacji projektowej. Natomiast w niektórych przypadkach okres ten może być wydłużony przepisami przejściowymi i końcowymi, zawieranymi w ustawach i rozporządzeniach, które zazwyczaj sygnalizują, że nowe przepisy nie obowiązują inwestycji, dla których wydano pozwolenie na budowę lub które są w trakcie wykonywania robót budowlanych.
W początkowym okresie funkcjonowania ustawy – Prawo budowlane okres ten wynosił dwa lata, ustawodawca zdecydował jednak o jego wydłużeniu do trzech lat.
Czy projekt wykonany kilka lat temu wymaga aktualizacji?
Projekt wykonany kilka lat temu wymaga analizyi oceny, czy zawarte w nim rozwiązania spełniają wymagania aktualnych przepisów prawnych, warunków technicznych dla danego rodzaju obiektu i obecne dane programowe inwestycji. Sprawdzenia i oceny wymaga również okres aktualności (obowiązywania) uzyskanych do projektu opinii, uzgodnień i decyzji od różnych instytucji i organów. Wiele z tych dokumentów ma określony okres ważności, który mógł już wygasnąć.
W przypadku stwierdzenia, że wszystkie wymienione zagadnienia są nadal aktualne, można uznać, iż również projekt pozostaje aktualny. W przeciwnym przypadku gdy chociaż jeden element pozostaje nieaktualny, to w tym zakresie projekt wymaga aktualizacji. Po jej wprowadzeniu może wystąpić potrzeba ponownego uzyskania odpowiednich opinii lub uzgodnień.
Takie stanowisko jest zgodne z rozstrzygnięciem ustawodawcy przedstawionym rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 10 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego w § 4 ust. 3 (Dz.U. Nr 120, poz. 1133 z późń. zm.). Z przepisu tego wynika, że projekt obiektu budowlanego przeznaczony do wielokrotnego zastosowania, spełniający wymagania rozporządzenia, może być zastosowany jako projekt architektoniczno-budowlany przez projektanta obiektu budowlanego, po przystosowaniu do ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, oraz do warunków otoczenia.
Przepis ten dopuszcza wykorzystywanie tzw. projektów gotowych niektórych obiektów budowlanych, dostępnych (kupowanych) na rynku, pod warunkiem że zawarte w nich rozwiązania projektowe spełniają wymagania przepisów i zostały dostosowane do wymagań wynikających z dokumentów planistycznych gminy i warunków miejscowych.
Odpowiedzialność i ocenę tego, czy projekt kupiony na rynku spełnia wymagania aktualnych przepisów, ustawodawca pozostawia projektantowi. W przypadku gdy zakupiony projekt w ocenie projektanta nie spełnia wymagań aktualnych przepisów, projektant powinien albo zrezygnować z jego zastosowania, albo dokonać jego aktualizacji w takim zakresie, aby wymagania przepisów były spełnione. Ponadto projektant taki gotowy projekt powinien dostosować do wymagań wynikających z dokumentu planowania przestrzennego w gminie oraz warunków otoczenia, usytuowania itp. Za wykonanie tych czynności odpowiedzialny jest projektant, który ostatecznie składa podpis pod kompletem opracowań wchodzących w skład projektu budowlanego.
Podsumowując, należy stwierdzić, że ustawodawca dopuszcza aktualizację projektu. Aktualizacja powinna być wykonana w takim zakresie, aby projekt spełniał wymagania obowiązujących obecnie przepisów. O zakresie potrzebnej aktualizacji powinien rozstrzygać projektant. Zakres aktualizacji powinien być taki, aby spełnione były wszystkie wymagania przepisów na dzień podpisania projektu przez projektanta.
dr inż. Aleksander Krupa
Izba Projektowania Budowlanego
