W jaki sposób oszczędzać sprężone powietrze? Przy rosnących cenach energii to pytanie zadaje sobie coraz więcej przedsiębiorców. Wystarczy wspomnieć, że sprężone powietrze to najdroższe medium robocze. Sprawdź, jak nie tracić pieniędzy.
W tym artykule skupiam się na metodach i elementach, które pokazują, jak oszczędzić sprężone powietrze.
Obecna sytuacja światowa w obszarze energetyki nie napawa optymizmem, a perspektywy na rozwiązanie problemów energetycznych są problematyczne. Znaczne wzrosty cen energii i paliw bezpośrednio wpływają na rosnące koszty prowadzenia działalności gospodarczej. Wymagania wobec osób odpowiedzialnych za utrzymanie instalacji sprężonego powietrza rosną.
Więcej o usługach w zakresie oszczędzania sprężonego powietrza znajduje się na stronie internetowej poświęconej jego audytowi.
TOP20 zasad, które pozwolą zaoszczędzić energię potrzebną do wytworzenia i stosowania sprężonego powietrza
1. Zredukuj ciśnienie w instalacji pneumatycznej
Obniżenie ciśnienia w całej instalacji pneumatycznej, zwłaszcza w przypadku, w którym ciśnienie to wynika z konieczności zasilania tylko wybranego obwodu lub urządzenia wyższym ciśnieniem, natomiast inne odbiorniki mogą pracować na ciśnieniu niższym.
Przykład: obniżenie ciśnienia z 8 do 7 barów w instalacji ze sprężarką śrubową o mocy 7,5 kW pracującej 6 godzin/dzień w skali roku to oszczędność ok. 2700 zł (przy cenie energii 0,8 zł/kWh).
2. Dobieraj kompresory dla danej instalacji pneumatycznej
Prawidłowy dobór typu, ciśnienia pracy i wydajności kompresora jest podstawowy z punktu widzenia optymalizacji kosztów instalacji pneumatycznej. Kompresory „przewymiarowane” zużywają niepotrzebnie energię, a także podnoszą koszty serwisowania. Koszt użytkowania kompresorów to w 80% koszt zużywanej przez nie energii elektrycznej.
3. Stosuj sterownik nadrzędny dla optymalizacji poboru energii i zmniejszający obciążenie sprężarek
Zintegrowany nadrzędny system sterowania sprężarkami gwarantuje minimalizację czasu pracy kompresorów na biegu jałowym oraz redukuje koszty zużywanej energii elektrycznej poprzez zmniejszenie ilości cykli ich uruchamiania. Sterownik nadrzędny monitoruje pracę kompresorów. Sprężarki na biegu jałowym pobierają, przy braku tłoczenia, ok. 30% mocy, pracując nieefektywnie.
4. Reaguj i usuwaj szybko nieszczelności w instalacji oraz na odbiornikach
Działanie to jest niezbędne dla zmniejszenia kosztów wytwarzania sprężonego powietrza. Przyjmuje się, że nieszczelności zwiększają zużycie energii elektrycznej potrzebnej na wytworzenie powietrza od 20 do 30%. O trzech metodach badania nieszczelności już działającej instalacji można przeczytać w tym miejscu.
5. Odzyskuj zawsze ciepło z kompresorów
Kompresory i sprężarki podczas pracy generują ciepło. Zamiast po prostu chłodzić silnik i elementy kompresora, można to ciepło za pośrednictwem wymienników ciepła wykorzystać np. do ogrzewania wody użytkowej i procesowej lub pomieszczeń. Sposób ten jest szczególnie polecany do kompresorów chłodzonych wodą. Jej temperatura sięga 50–70°C.
6. Optymalizuj na bieżąco pracę instalacji pneumatycznej
Optymalizacja rozumiana jest jako ciągłe monitorowanie pracy instalacji, rejestrowanie czasowych przebiegów ciśnieniowych i zużycia sprężonego powietrza.
7. Realizuj audyt instalacji sprężonego powietrza
Audyt instalacji to działania mające na celu identyfikację wszelkich nieprawidłowości w funkcjonowaniu instalacji pneumatycznej, kończące się raportem i propozycją działań naprawczych.
8. Nie zapominaj o audycie nieszczelności
Audyt nieszczelności to minimalny poziom działań wymaganych do obniżania kosztów poprzez identyfikację przecieków wraz z dokumentowaniem miejsc ich występowania.
9. Używaj detektora nieszczelności, np. LD510 CS Instruments
Przyrząd LD510 powinien stanowić podstawowe wyposażenie służb utrzymania ruchu. Pozwala na szybkie wykrycie nieszczelności w elemencie oraz ma funkcję dokumentowania miejsc, w których sprężone powietrze może wyciekać.
10. Staraj się stosować złączki skręcane zamiast wtykowych
Działanie polegające na zastosowaniu w instalacjach podłączeń elementów pneumatyki złączek skręcanych zamiast najbardziej popularnych wtykowych w miejscach, które doprowadzają powietrze np. do kolektorów i zespołów przygotowania powietrza.
11. Stosuj złączki z uszczelnieniem gwintu na o-ringu, a nie z taśmą teflonową
Rekomenduję stosowanie złączek (złączek wtykowych i skręcanych), które mają na gwincie o-ringi, a nie pokrycie teflonowe. Oring zapewnia bardzo dobre uszczelnienie i pozwala na wielokrotne podłączanie złącza.
12. Stosuj szybkozłączki i króćce do szybkozłączek z odcięciem
Szybkozłączki i króćce z odcięciem mają zawór zwrotny, który odcina przewód podczas rozłączania złącza, zapobiegając stratom ciśnienia. Dotyczy to zwłaszcza podłączania narzędzi pneumatycznych. Szybkozłączki i króćce z odcięciem mają znaczenie – BA.
13. Stosuj smarownice serii FUTURA z możliwością uzupełniania oleju bez strat ciśnienia
Smarownice serii Futura mają funkcję napełniania zbiornika bez strat ciśnienia, zbiornik napełnia się olejem po wciśnięciu przycisku na górze obudowy.
14. Używaj zrzutów kondensatu Kaptiv Jorc bez strat ciśnienia
Zrzuty kondensatu Kaptiv Jorc otwierają się, powodując, że sprężone powietrze zostaje pozbawione kondensatu bez strat ciśnienia, co obniża koszty eksploatacji instalacji pneumatycznych.
15. Stosuj energooszczędne zawory redukcyjne montowane w przyłącza zaworów
Zawory redukcyjne energooszczędne pozwalają na zredukowanie ciśnienia np. na powrocie siłownika pneumatycznego, co pozwala na zmniejszenie zużycia powietrza i oszczędzanie energii służącej do jego wytworzenia. Ciśnienie robocze wymagane jest zwykle przy pracy siłownika tylko w jednym kierunku.
16. Stosuj zawory redukcyjne bezpośrednio przed zaworami (odbiornikami)
Redukcja ciśnienia bezpośrednio przed odbiornikami (reduktor ciśnienia) znacznie obniża zużycie sprężonego powietrza. Dodatkowo pozwala to na ustalenie optymalnego ciśnienia pracy dla danego siłownika, które może być znacznie niższe niż ciśnienie w instalacji pneumatycznej.
17. Kontroluj stan filtrów sprężonego powietrza
Zatkany wkład filtra powoduje spadki ciśnienia i podnosi koszty eksploatacji. Działanie zapobiegawcze, które przy niewielkim koszcie wymiany wkładu filtrującego przynosi realne korzyści. Zalecamy montaż wizualnych wskaźników zapełnienia wkładu filtrującego. Praktyka pokazuje, że następuje znaczny wzrost kosztów przy spadku ciśnienia na filtrze powyżej 0,35 bara.
18. Zawsze stosuj elementy przygotowania sprężonego powietrza
Elementy przygotowania sprężonego powietrza, a najbardziej filtry i osuszacze wpływają na jego jakość, co przekłada się na właściwą pracę całego układu pneumatycznego. Eliminuje to ryzyko powstawania awarii, co pośrednio wpływa na koszt utrzymania całej instalacji przez zmniejszenie lub wyeliminowanie kosztów napraw i remontów.
19. Ogranicz stosowanie pistoletów przedmuchowych
Pistolety przedmuchowe to jedne z urządzeń, które generują największe straty ciśnienia i zwiększają zużycie sprężonego powietrza. Do miejsc, w których wymagane jest większe natężenie wydmuchu, zalecamy stosowanie specjalnych dysz Venturiego wzmacniających strumień powietrza VD-BLP lub VD-BLPALU. Przydatne są także dysze oszczędzające powietrze typu LSD. Niektórzy producenci, jak np. SMC, mają w swojej ofercie pistolety przedmuchowe z serii IBG pozwalające zaoszczędzić do 87% sprężonego powietrza.
20. Edukuj pracowników obsługujących instalację pneumatyczną
Czynnik ludzki ma kluczowe znaczenie przy oszczędzaniu sprężonego powietrza. Systematyczne szkolenia pracowników w zakresie dobrych praktyk, a także optymalizacja miejsca pracy oraz właściwe instrukcje stanowiskowe wpływają na świadomość osób nadzorujących instalacje pneumatyczne. Aspekty te zawarte są w raportach po audytach oraz stanowią część planu naprawczego.
Co Ty dodałbyś od siebie do tego zestawienia?
Jak więc oszczędzać sprężone powietrze? Podane przeze mnie zasady oszczędności są proste w zastosowaniu. Obecna sytuacja zmusza nas do podejmowania takich kroków, aby na każdym etapie zarówno projektowania, jak i użytkowania układów pneumatycznych oszczędzać energię i redukować koszty.
Rafał Piszcz, Air-Com Pneumatyka-Automatyka
Kontakt: biuro@air-com.pl
Czytaj też:
Higiena instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
Centrale wentylacyjno-klimatyzacyjne. Energooszczędność
