Geowłókniny są powszechnie wykorzystywane w inżynierii wodno-lądowej. Ważnym obszarem ich zastosowania w budownictwie są dachy zielone, gdzie służą do ochrony hydro- i termoizolacji przed uszkodzeniami mechanicznymi, filtrowania wody przepływającej przez substrat do drenażu oraz do separacji warstwy wegetacyjnej.
Geowłókniny to rodzaj geosyntetyków stosowanych w nowoczesnym drogownictwie i budownictwie. Pierwsze geowłókniny powstały w latach 50. XX w. w następstwie poszukiwania rozwiązań do ochrony wałów przeciwpowodziowych w Holandii, natomiast światowa produkcja na masową skalę przypadła na lata 80. ubiegłego wieku.
Nazwa geowłóknina składa się z dwóch członów: geo – oznaczającego przeznaczenie do zastosowań w gruncie oraz włóknina – czyli metoda wytwarzania materiału, którego szkieletem konstrukcyjnym jest runo zbudowane z włókien naturalnych lub syntetycznych, ciętych albo ciągłych (spun-bonded), połączonych ze sobą metodami fizykochemicznymi (kalandrowanie, nanoszenie itp.) lub mechanicznymi (igłowanie). Zgodnie z normą PN-EN ISO 10318 geowłóknina to płaski, nietkany wyrób tekstylny, wytworzony metodą chemicznego bądź termicznego klejenia albo mechanicznego łączenia luźnego układu wysoko spolimeryzowanych włókien syntetycznych.
Fot. red.
W praktyce budowlanej geowłókniny często są mylone i utożsamiane z innymi wyrobami, takimi jak fizelina, agrowłóknina czy biowłóknina, które nie są im równoważne.
>>> Geowłókniny czy geotkaniny?
Geowłókniny są powszechnie wykorzystywane w inżynierii wodno-lądowej, czyli głównie w drogownictwie, kolejnictwie, geotechnice, hydrotechnice, a także w budownictwie i ochronie środowiska. Ważnym obszarem zastosowania geowłóknin w budownictwie są dachy zielone, gdzie służą do ochrony hydro- i termoizolacji przed uszkodzeniami mechanicznymi, filtrowania wody przepływającej przez substrat do drenażu oraz do separacji warstwy wegetacyjnej. Znajdują również zastosowanie jako ochrona hydroizolacji przed inwazją korzeni roślin (geowłókniny przeciwkorzenne).
Rodzaje włókien do produkcji geowłóknin
Do produkcji geowłóknin wykorzystuje się zarówno włókna naturalne (wełnę, bawełnę, jutę, konopie), jak i syntetyczne (poliester, polipropylen, poliamid) oraz włókna pozyskane z recyklingu, np. butelek PET. Najczęściej geowłókniny wykonane są z ciętych włókien polipropylenu (PP) lub poliestru (PES), połączonych w procesie igłowania mechanicznego. W celu podniesienia jakości otrzymanej geowłókniny bardzo często stosuje się proces kalandrowania (prasowania), w wyniku którego następuje poprawa właściwości mechanicznych i fizycznych geowłókniny. Wpływa on jednak niekorzystnie na właściwości hydrauliczne materiału (wodoprzepuszczalność, charakterystyczną wielkość porów).
Polipropylen (PP) zachowuje stosunkowo dużą wytrzymałość na rozciąganie oraz wykazuje obojętność chemiczną. Jego wadą jest wrażliwość na promienie UV i wysoką temperaturę. Jest on także stosunkowo drogi.
Poliester (PES) wykorzystuje się do produkcji geowłóknin ze względu na doskonałą odporność na pełzanie i wytrzymałość na rozciąganie. Sprawdza się w geowłókninach odpornych na duże naprężenia. Wadą poliestru jest jego mała odporność chemiczna na odczyn pH powyżej 10, w związku z czym nie powinien być stosowany w kontakcie z cementem, betonem czy kruszywem wapiennym. Poliester jest natomiast tani i możliwy do pozyskania w procesie recyklingu.
W dalszej części artykułu:
Parametry geowłóknin z uwzględnieniem specyfiki dachu zielonego
Zastosowanie geowłóknin na dachu zielonym
Geowłóknina jako warstwa ochronna
Geowłóknina jako warstwa filtracyjna
Geowłóknina jako warstwa separacyjna
Geowłóknina przeciwkorzenna
Uwagi wykonawcze
Cały artykuł dostępny jest w numerze 10/2023 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”.
Paweł Kożuchowski
Laboratorium Dachów Zielonych
