Błędy popełniają wszyscy, inżynierowie także. Jeśli do tego dojdzie, trzeba pokryć odszkodowanie. Minimalna suma gwarancyjna w ubezpieczeniu obowiązkowym OC dla inżynierów budownictwa wynosi 50 tys. euro. W dzisiejszych realiach to nie wystarcza, żeby spać spokojnie. Rozwiązaniem jest ubezpieczenie nadwyżkowe.
Z praktyki ubezpieczycieli wynika, że nad ubezpieczeniem nadwyżkowym powinny zastanowić się zwłaszcza osoby kierujące budową. Ryzyko związane z problemami z realizacją inwestycji lub szkodą na osobie jest duże, a roszczenia wysokie.
Fot. stock.adobe / Andrey Popov
- Rośnie liczba pozwów, obrona jest trudna i kosztowna
Inwestorzy, firmy wykonawcze, samorządy posiadają swoje działy prawne, pomoc prawna poszkodowanym się profesjonalizuje, kancelarie odszkodowawcze poszukują nowych pól aktywności.
To wszystko zwiększa ryzyko dochodzenia roszczeń, zaś osoba, wobec której są one kierowane, często staje bezradna wobec konieczności zgromadzenia środków dowodowych i podejmowania czynności procesowych.
Obowiązkowe ubezpieczenie OC jest bardzo dobrym narzędziem obrony przed roszczeniem zarówno od strony faktycznej, jak i finansowej. Obrona ta jest w interesie ubezpieczyciela, a w drodze umowy zobowiązuje się on zarówno do podejmowania czynności faktycznych dla obrony ubezpieczonego przed niezasadnym roszczeniem (np. powołania eksperta dla wyjaśnienia przyczyny szkody), jak i do finansowania jej kosztów (np. pokrycia kosztów ekspertyzy). Warto jednak zwrócić uwagę, że w przypadku zawarcia wyłącznie ubezpieczenia obowiązkowego na minimalną sumę gwarancyjną, po wypłacie odszkodowania w wysokości 50 000 euro zobowiązanie ubezpieczyciela do prowadzenia obrony wygasa. Poprzez podwyższenie sumy gwarancyjnej ubezpieczony zyskuje obronę także dla kolejnych roszczeń, zgłaszanych po wypłacie 50 000 euro.
Zobacz: Ubezpieczenie OC inżynierów budownictwa. 5 ważnych pytań
- Trzeba naprawić pełną szkodę
Przepisy prawa dotyczące odpowiedzialności cywilnej za szkodę przewidują zasadę pełnej odpowiedzialności. Oznacza to, że sprawca szkody jest zobowiązany do naprawienia jej w takiej wysokości, w jakiej poniósł ją poszkodowany. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest odpowiedzialność pracownika (osoby zatrudnionej na umowę o pracę), która jest ograniczona do trzykrotności miesięcznego wynagrodzenia. We wszystkich innych przypadkach sprawca zobowiązany jest naprawić pełną szkodę, zarówno w zakresie strat rzeczywistych, jak i utraconych korzyści.
W umowach o wykonanie prac zdarzają się postanowienia o ograniczeniu odpowiedzialności, z których wynika, że np. wykonawca nie będzie odpowiedzialny
za szkody przekraczające pięciokrotność wynagrodzenia z tytułu realizacji umowy. Takie postanowienia obowiązują jednak tylko strony kontraktu, a poszkodowane osoby trzecie są uprawnione do dochodzenia odszkodowania w wysokości pełnej wartości poniesionej szkody. Ubezpieczyciel z umowy ubezpieczenia OC odpowiada za szkodę w granicach ustalonej sumy gwarancyjnej. Jeżeli należne odszkodowanie jest niższe niż suma gwarancyjna, wypłaca 100% odszkodowania, a jeżeli jest wyższe niż suma gwarancyjna, wypłaca pełną sumę gwarancyjną. Suma gwarancyjna w ubezpieczeniu obowiązkowym wynosi 50 000 euro. Jeżeli wyrządzona szkoda przekracza tę kwotę, ubezpieczony będzie zobowiązany pokryć różnicę w odszkodowaniu z własnego majątku.
- Mały zarobek, duża szkoda. I duże roszczenia
Ryzyko wyrządzenia szkody nie jest współmierne do wartości realizowanych usług. O rozmiarze szkody i jej prawdopodobieństwie decyduje szereg czynników, m.in. rodzaj prac, warunki ich wykonywania, doświadczenie, standardy i zabezpieczenia, współpraca z kontrahentem. Na pewno nie można stosować obiegowego twierdzenia: moje wynagrodzenie za pracę nie było wielkie, więc niemożliwe, żebym wyrządził dużą szkodę. Pozornie niewielki błąd, np. w sposobie prowadzenia prac ziemnych, może spowodować uszkodzenie gazociągu, a w jego następstwie ogromną szkodę. Ubezpieczyciel odpowiada za szkodę w granicach ustalonej sumy gwarancyjnej, niezależnie od wartości przychodów ubezpieczonego i od tego, czy inżynier wykonuje swoje czynności w odniesieniu do niewielkich inwestycji czy rozległych obiektów infrastrukturalnych.
- Coraz wyższe odszkodowania
Inżynier budownictwa nie jest wolny od ryzyka wyrządzenia szkody na osobie. Może do tego dojść np. wskutek katastrofy budowlanej, wypadku przy pracy na budowie, upadku do niezabezpieczonego wykopu. Wysokość odszkodowań przyznawanych poszkodowanym i ich rodzinom jest coraz wyższa. W przypadku innych szkód niż szkody na osobie, również obserwuje się wzrost wypłacanych odszkodowań, choćby ze względu na rosnące ceny materiałów i robót. Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie w granicach sumy gwarancyjnej, bez względu na czas, jaki upłynął pomiędzy zawarciem umowy ubezpieczenia a dniem wypłaty odszkodowania. Tym samym ryzyko wzrostu odszkodowania spoczywa na ubezpieczycielu. Podwyższenie sumy gwarancyjnej zapewnia ubezpieczonemu realną ochronę w długim czasie.
- Długie okresy przedawnienia roszczeń
Na pytanie, jak długo inżynier budownictwa będzie odpowiadał za szkody powstałe z jego błędów, odpowiedź nie jest prosta. Przepisy są skomplikowane, a terminy różne w zależności od tego, kto jest poszkodowanym, oraz rodzaju szkody. Inżynier budownictwa będzie odpowiadał:
- z tytułu szkody na osobie – 3 lata od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia;
- z tytułu pozostałych szkód wyrządzonych osobom trzecim – 3 lata od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia, jednakże nie dłużej niż 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę;
- z tytułu szkód wyrządzonych kontrahentom – 3 lata od dnia wystąpienia szkody. Jeżeli roszczenia nie powstają w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, termin ten wynosi 10 lat.
Warto zauważyć, że terminy nie są zależne od czasu wykonania prac. Ubezpieczyciel ponosić będzie odpowiedzialność tak długo, jak będzie odpowiadał ubezpieczony inżynier. Upływ czasu pomiędzy czynnościami ubezpieczonego a datą wniesienia roszczeń może spowodować dewaluację sumy gwarancyjnej z obowiązkowego ubezpieczenia. Ubezpieczenie nadwyżkowe pozwala na jej urealnienie dla roszczeń zgłaszanych w dalekiej przyszłości.
- Ktoś inny zawinił, płacą wszyscy
Zgodnie z kodeksem cywilnym, jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za powstanie szkody, ich odpowiedzialność jest solidarna. Sąd w procesie nie bada stopnia winy i nie przesądza, w jakim procencie poszczególne osoby odpowiadają za szkodę. Zasądza odszkodowanie solidarnie od kilku podmiotów. Poszkodowanemu przysługuje prawo wyboru, od którego podmiotu będzie żądał wypłaty całego należnego odszkodowania. Przypadki solidarnej odpowiedzialności nie stanowią rzadkości. Mogą ją ponosić kierownik budowy i wykonawca robót, kierownik budowy oraz inspektor nadzoru inwestorskiego, kierownik budowy i projektant. Wykonując niewielką część prac, realizując niewielkie zlecenie, można ponosić odpowiedzialność za „cudzą” szkodę. Dopiero później, w drodze roszczenia do innych sprawców, można domagać się rozliczenia.
Podwyższenie sumy gwarancyjnej w ubezpieczeniu OC zmniejsza ryzyko konieczności pokrycia odszkodowania za „cudzą” szkodę z własnego majątku.
- Spadkobiercy też mogą mieć roszczenia
W pewnych okolicznościach roszczenie o naprawienie szkody może wejść do masy spadkowej i spadkobierca będzie musiał borykać się z problemem przyjęcia lub odrzucenia spadku. Ubezpieczając się, inżynier zapewnia sobie komfort, że ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie także w razie jego śmierci. Wyższa suma gwarancyjna powoduje lepsze zabezpieczenie masy spadkowej.
- Można spać spokojnie
I ostatni powód, najważniejszy – pukanie komornika do drzwi, gdy w kasie pusto albo gdy wydatki są już zaplanowane, lub wakacje zaczynają się za 3 miesiące.
Który wariant wybrać?
Można podwyższyć sumę gwarancyjną poprzez wybór ubezpieczenia OC nadwyżkowego. Umowa Generalna łącząca Polską Izbę Inżynierów Budownictwa i ERGO Hestię przewiduje następujące warianty dodatkowej sumy:
I – 100 000 euro, składka 195 zł;
II- 200 000 euro, składka 395 zł;
III – 250 000 euro, składka 475 zł;
IV – 300 000 euro, składka 720 zł;
V- 400 000 euro, składka 1150 zł.
Wybrana suma gwarancyjna kumuluje się z sumą z obowiązkowego ubezpieczenia. Zatem inżynier wybierający 100 000 euro w ubezpieczeniu nadwyżkowym jest ubezpieczony na 150 000 euro.
Umowę można zawrzeć w każdym momencie (niezależnie od opłacania składki za ubezpieczenie obowiązkowe). Wniosek można pobrać w dowolnej chwili ze strony Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa. Wypełniony należy wysłać na e-mail: inzynierowie@ag.ergohestia.pl.
Anna Sikorska-Nowik – Biuro Ubezpieczeń Odpowiedzialności Cywilnej ERGO Hestii
Maria Tomaszewska-Pestka – Agencja Wyłączna ERGO Hestii
Polecamy: Produkty budowlane
