Dach płaski – projektowanie, izolacja, materiały

Dlatego warto przyjrzeć się jak w najdrobniejszych szczegółach dach płaski powinien funkcjonować. Pozwoli to poprawnie go wykonać, a więc uniknąć podstawowych błędów, które mogą zaważyć na powodzeniu całego przedsięwzięcia budowlanego.

Co jest istotne na dachu płaskim?

Dach płaski to układ hydro- i termoizolacji w specjalnym układzie funkcjonalnym. Nieodzownym elementem dachu płaskiego jest również jego odwonienie za pomocą wpustów dachowych. Na dach płaski należy patrzeć całościowo, czyli na wszystkie warstwy i składowe jednocześnie. Nie ma elementów ważniejszych lub mniej ważnych. Pokrycie dachu, paroizolacja czy wpusty należy traktować z taką samą uważnością i jednakowo starannie wbudować je. Tylko takie podejście daje wartość dla wykonawcy, inspektora nadzoru, czy wreszcie inwestora, który użytkował będzie budynek przez wiele lat.

Dach płaski. Fot. Suez

Jak wygląda układ warstw na dachu płaskim?

Wielowarstwowy układ daje wiele możliwości. Przede wszystkim chodzi o wzajemne połączenie wszystkich warstw ze sobą, tak aby ograniczyć np. przenikanie pary wodnej z wnętrza pomieszczeń do warstw dachu płaskiego. Wielość warstw i synergiczne ich ułożenie daje ciągłość izolacji, a co za tym idzie jej szczelność dla wody i pary wodnej. Równie ważne jest  warstwowe ułożenie termoizolacji w celu wyeliminowania mostków termicznych. Podstawowe warstwy dachu płaskiego w układzie klasycznym, najczęściej stosowanym na dachach płaskich tworzą następujący układ:

• konstrukcja nośna
• paroizolacja
• termoizolacja
• warstwa spadkowa
• hydroizolacja

Przyjrzyjmy się zatem poszczególnym warstwom powyższego układu.

Konstrukcja nośna

Konstrukcja zarówno żelbetowa, jak i z blach trapezowych, czy konstrukcje drewniane mają zapewnić nośne podłoże dla warstw dachu płaskiego. Rodzaj konstrukcji bierzemy również pod uwagę przy obliczaniu przenikalności termicznej układu dachu płaskiego. Dobór konstrukcji uzależniony jest od przewidywanego projektowo obciążenia dachu śniegiem lub deszczem nawalnym. Sposób użytkowania dachu oraz jego powierzchnia ma również istotny wpływ na rodzaj konstrukcji. Z wszystkimi uwarunkowaniami dachy płaskie są w stanie świetnie sobie poradzić i sprostać wymaganiom obiektu.

Paroizolacja

Paroizolacja to bariera, której zadaniem jest ograniczenie przenikalności pary wodnej do wnętrza dachu płaskiego zarówno z pomieszczeń znajdujących się bezpośrednio pod dachem, jak również ze strony attyk. Szczelność powietrzna całego układu zapewnia staranne połączenie paroizolacji z warstwą głównego pokrycia dachu płaskiego. Niestety wykonanie paroizolacji z folii PE nie daje szczelności. Wynika to z braku możliwości skutecznego połączenia pasów folii pomiędzy sobą, jak również braku możliwości szczelnego i skutecznego połączenia jej z pokryciem dachu np. z papą podkładową na attyce. Co więcej, w trakcie prac montażowych dochodzi również do wielu uszkodzeń folii np. w kontakcie z podłożem betonowym.

Z powyższych powodów rekomendujemy stosowanie pap bitumicznych paroizolacyjnych ze specjalną wkładką aluminiową zapewniającą współczynnik SD na poziomie powyżej 1500 bez względu grubość papy. Dodatkowym atutem paroizolacji bitumicznych jest odporność na uszkodzenia mechaniczne. Ekipa montażowa nie jest w stanie poprzez chodzenie po paroizolacji z papy uszkodzić jej, co niestety dzieje się przy stosowaniu folii jako paroizolacji. Zastosowanie paroizolacji z papy daje również możliwość przerwania prac montażowych dachu płaskiego w przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków atmosferycznych. Paroizolacja z papy skutecznie chroni obiekt przez zalewaniem, co pozwala prowadzić prace wykończeniowe zanim zbudowany będzie dach płaski. Bardzo istotne jest zbudowanie suchego dachu płskiego, dlatego przerwanie prac jest bardzo uzasadnione. Na poziomie paroizolacji wykonanej z papy mamy możliwość zastosowania systemowych odpływów np. marki TOPWET w celu odprowadzenia wody. Takich zalet nie posiada paroizolacja z folii, warto o tym pamiętać przy wyborze systemu dachu płaskiego.

Termoizolacja

Termoizolacja ma zapewnić odpowiedni współczynnik izolacyjności termicznej układu dachowego, który jest określony w Warunkach Technicznych (WT) jakim powinny odpowiadać budynki. Ograniczenie wielkości współczynnika U_{C (max)} w WT 2021 to nie tylko zmiany grubości izolacji, ale także wielu procesów współtowarzyszących, które będą miały znaczący wpływ na tę wielkość już w okresie eksploatacji. Rozporządzenie nie narzuca warunków projektowania przegród budowlanych, lecz stawia im konkretne wymagania. Zaostrzone zostały warunki dalszego ograniczania strat ciepła m.in. przez kolejne obniżenie wartości progowej współczynnika przenikania ciepła U_{C (max)}. Pogrubianie termoizolacji jest koniecznością, natomiast nie zmienia pozostałych wymagań stawianych stropodachom. Na sprawność techniczną oraz trwałość każdej przegrody składa się wiele czynników, które powinny zaistnieć łącznie, aby przegroda zewnętrzna, jaką jest dach płaski, spełniła stawiane jej wymagania w przewidzianym dla niej okresie eksploatacji.

Rys. 1. Źródło: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20130000926/O/D20130926.pdf

Rys 2. Źródło: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20130000926/O/D20130926.pdf

Zgodnie z WT 2021 zewnętrzne przegrody budynków, w tym dachy, powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób eliminujący zagrożenie zdrowia i higieny użytkowania, m.in. wskutek penetracji opadów atmosferycznych oraz pary wodnej zawartej w powietrzu. Rozwiązania konstrukcyjno-materiałowe dachów i ich uszczelnienia powinny uniemożliwiać przenikanie wody opadowej do wnętrza budynków. Dachy i tarasy powinny mieć spadki umożliwiające odpływ wód opadowych oraz wód pochodzących z topniejącego śniegu do rynien i wewnętrznych lub zewnętrznych wpustów dachowych. Nie może również występować kondensacja pary wodnej, umożliwiająca rozwój grzybów pleśniowych, natomiast we wnętrzu przegrody nie może występować narastające w kolejnych latach zawilgocenie spowodowane kondensacją pary wodnej. Niespełnienie wymienionych wymagań, nawet przy uzyskaniu prognozowanego współczynnika U_C  ≤  U_{C (max)}, z pewnością teoretycznie poprawi ich parametry cieplne, lecz będą one z czasem malały, podobnie jak trwałość przegród.

Wilgoć gromadząca się w przegrodach budowlanych lub we wnętrzu pomieszczeń stanie się czynnikiem przyspieszającym zużywanie się zabudowanych w nich materiałów budowlanych, natomiast zawilgocone lub mokre materiały termoizolacyjne z upływem czasu będą traciły swoje właściwości ciepłochronne.

Najczęściej stosowanym materiałem termoizolacyjnym na dach płaski jest styropian EPS 100, który można stosować na dachach płaskich nawet z odpornością ogniową RE15. Oczywiście bierzemy wtedy pod uwagę wszystkie składowe dachu, a dobrane pokrycie łącznie z termoizolacją powinno zapewniać klasę odporności ogniowej w jakiej projektowany jest budynek. Inne materiały termoizolacyjne wykorzystywane do budowy dachów płaskich to PIR oraz wełna mineralna, które dają możliwość wykonania dachu z większą odpornością ogniową niż styropian.

Rys 3. Źródło: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20130000926/O/D20130926.pdf

Warstwa spadkowa

Spadki na dachu płaskim można kształtować w dwojaki sposób. Najczęściej wykonywane są spadki ze styropianu EPS 100 ze względu na uniwersalność zastosowania na każdym rodzaju konstrukcji nośnej dachu. Inny sposób wykonania spadków obejmuje wytworzenie warstwy spadkowej z betonu i dotyczy on konstrukcji żelbetowych.

Zaletami systemu spadków styropianowych są:

• szybkość montażu,
• trwałość funkcjonowania,
• „lekkość” konstrukcji, przez co zdecydowanie mniejsze obciążenie dla stropu,
• wytrzymałość na nacisk,
• duża odporność na odkształcenia,
• system dopasowany do wymagań konkretnego projektu,
• możliwość optymalnego ukształtowania powierzchni dachu w celu zapewnienia skutecznego odprowadzenia wody.

Mimo, że technologia wykonania dachów płaskich w ostatnich latach została znacznie udoskonalona, można jeszcze spotkać nietypowe rozwiązania kształtowania spadków na dachach płaskich. Mam tu na myśli stosowanie wylewek betonowych na styropianie układanym w schodkach. Rozwiązanie takie ma wiele mankamentów, przed którymi chcemy przestrzec. Warto wziąć te informacje pod uwagę podczas podejmowania decyzji o wyborze technologii. Przy zastosowaniu spadków betonowych na styropianie występują następujące ryzyka:

• istnieje możliwość wystąpienia opadów atmosferycznych oraz zalania warstw termoizolacji dachu,
• beton zastosowany na termoizolacji wymaga pielęgnacji, podczas której dostarczana jest wilgoć, a ta z kolei wnika w warstwy docieplenia,
• beton zastosowany na dociepleniu łatwo ulega przesuszeniu i zamiast związać łuszczy się nie dając odpowiedniej warstwy sczepnej dla gruntu bitumicznego i papy, co z kolei prowadzi do braku odporności pokrycia na ssanie wiatru,
• woda, która wnika w warstwy docieplenia najczęściej w nim pozostaje, trwale obniżając własności termiczne dachu.

 Jakie materiały wybrać?

Pokrycie dachu płaskiego można wykonać z różnych materiałów, jednak ostateczny wybór systemu hydroizolacji dachu powinien być oparty na parametrach funkcjonalnych obiektu. Sposób użytkowania dachu, obecność paneli fotowoltaicznych czy klimatyzatorów determinuje niejednokrotnie rodzaj pokrycia jaki można zastosować na dachu. Przykładowo, kiedy mamy do czynienia z dachem, na który wchodzą często ekipy serwisowe warto zastosować układy wielowarstwowe z pap bitumicznych. Z kolei gdy mamy do czynienia z dachami nieużytkowymi wielkopowierzchniowymi, można zastosować materiały membranowe np. membranę PVC.

Podczas wyboru pokrycia dachu płaskiego warto przeanalizować kilka elementów:

• funkcję dachu,
• rodzaj obiektu,
• oczekiwania dotyczące trwałości,
• względy estetyczne,
• rodzaj podłoża,
• nachylenie połaci dachu,
• oczekiwania ekonomiczne,
• okres gwarancji.

Dachy wykonywane z pap bitumicznych można wykonywać w układach dwuwarstwowych przy minimalnym kącie nachylenia połaci dachowych wynoszącym 1%. Natomiast układy dachowe jednowarstwowe z pap bitumcznych można stosować przy nachyleniu wynoszącym 3%. Z doświadczenia wiemy, że układy dachów z pap bitumicznych najlepiej sprawdzają się, gdy zastosowane są 2 warstwy papy. Ogranicza to możliwości wystąpienia błędów wykonawczych.

Jakie elementy są jeszcze istotne?

Nieodzownym elementem każdego dachu płaskiego jest jego odwodnienie. Odprowadzenie wody powinno być skuteczne w celu uniknięcia spiętrzenia wody na dachu. Niekontrolowane spiętrzenie wody może prowadzić do przeciążenia konstrukcji. Dlatego warto zastosować systemowe rozwiązania grawitacyjne lub podciśnieniowe dostosowane do powierzchni dachu. Najczęściej stosowane są odwodnienia grawitacyjne. Szeroka gama produktów TOPWET zapewnia możliwość skutecznego odwodnienia każdego dachu, tarasu czy balkonu.

Wybór wpustów dachowych

W celu wyboru odpowiedniego wpustu dachowego należy wiedzieć:

• jakie pokrycie dachu będzie zastosowane (mówimy tu zarówno o całym układzie, jaki i poszczególnych warstwach izolacji),
• jaki system odwodnienia dachu/tarasu będzie zastosowany,
• jaka jest wielkość dachu.

Polecamy wpusty marki TOPWET ze względu na:

• zintegrowany kołnierz z izolacji dobranej do izolacji jaką masz na dachu lub tarasie (szeroka oferta kołnierzy, możliwość produkcji wpustów z dowolnymi kołnierzami),
• sztywny, objętościowo stały, stabilny materiał odporny na promieniowanie UV i warunki atmosferyczne,
• ogrzewanie gwarantujące sprawne funkcjonowanie wpustu w okresie zimowym,
• rozwiązania konstrukcyjne i jakość wyrobów TOPWET potwierdzona certyfikatami,
• szeroki asortyment,
• krótkie terminy dostaw,
• dokumentację techniczną dostępną dla każdego produktu,
• wsparcie techniczne i doradztwo,
• szeroka gama potrzebnych akcesoriów.

Suez Izolacje Budowlane – oferujemy kompleksowe i sprawdzone rozwiązania na dachy płaskie

Zobacz, jak możemy Ci pomóc:

• Dobieramy i dostarczamy materiały zgodnie z zaplanowanym układem warstw.
• Wykonujemy dachy płaskie.
• Prowadzimy nadzór wykonawczy.
• Prowadzimy konsultacje projektowe.

 Zajmujemy się dachami płaskimi od ponad 13 lat! Jeżeli chcesz mieć szczelny, trwały i praktyczny dach płaski – skontaktuj się z nami!

SUEZ Izolacje Budowlane Sp. z o.o. Langiewicza 18 35-021 Rzeszów tel. 17 85 30 205 tel. 606 505 205 e-mail: zapytania@suez.com.pl www.suez.com.pl