Porównując wskaźniki ruchu cen na przestrzeni ostatnich lat, łatwo można zauważyć pewną niestabilność rynku budowlanego i brak jednolitych trendów.
Prowadzona systematycznie obserwacja i analiza cen materiałów stosowanych w budownictwie wykazała, że w ciągu minionego roku nastąpił wzrost cen materiałów używanych przy robotach instalacyjnych, przy równoczesnym spadku cen materiałów konstrukcyjnych wykorzystywanych w fazie stanu surowego budowy obiektów. Równocześnie ceny materiałów do robót wykończeniowych praktycznie nie uległy zmianom.
Podobne tendencje odnotowano już w latach poprzednich z tą różnicą, że w minionych okresach ceny materiałów wykończeniowych charakteryzowały się niewielkim wzrostem.
W celu przedstawienia trendów zmian cenowych w roku 2014, w drodze kalkulacji kosztorysowej, ustalono wartości materiałów w kilkudziesięciu obiektach kubaturowych budownictwa jedno- i wielorodzinnego pod koniec lat 2013 i 2014. Na tej podstawie wyznaczono roczny wskaźnik zmian cen dla obiektów i stanów robót. Wyniki zestawiono w tabl. 1.
Tabl. 1 Wskaźniki zmian wartości materiałów budowlanych użytych przy realizacji obiektów kubaturowych w okresie od IV kwartału 2013 r. do IV kwartału 2014 r.
Rodzaj obiektu
|
Wskaźniki zmian (%)
|
Budynki
|
|
Konstrukcja obiektu
|
–1,72
|
Wykończenie
|
–0,19
|
Instalacje
|
2,68
|
Ogółem obiekt
|
– 0,19
|
|
|
Budynki
|
|
Konstrukcja obiektu
|
–0,8
|
Wykończenie
|
0,04
|
Instalacje
|
3,52
|
Ogółem obiekt
|
0,33
|
Jak widać, generalnie wystąpiły niewielkie zmiany, z wyjątkiem robót instalacyjnych rzędu od 2,6 do 3,5%. Zmiany te obrazują zarazem zjawiska zachodzące na krajowym rynku produkcji przemysłowej i obrotu materiałami budowlanymi.
Z pewnością duży wpływ na zmniejszenie kosztu materiałów do wznoszenia konstrukcji obiektu miały obniżki cen stali w minionym roku. W stosunku do IV kwartału 2013 r. sięgały one średnio od 3 do 4%, a w niektórych asortymentach nawet do 7%.
Przyczynił się do tego m.in. rosnący import stali do krajów Unii Europejskiej, a szczególnie napływ tanich surowców i materiałów z Dalekiego Wschodu. Niskie ceny importowanej stali sprawiły, że również polscy producenci zaczęli obniżać ceny na swój asortyment. Nie mogli oni jednak sprostać w walce ze wschodnimi konkurentami na rynku materiałów budowlanych, ze szkodą dla rodzimego przemysłu. Konieczność przestrzegania restrykcyjnych norm środowiskowych z zakresu emisji dwutlenku węgla, a także wyższe koszty produkcji w krajach unijnych znacząco ograniczyły skuteczność tej walki.
Jest to jednak bardziej problem producentów niż sektora budownictwa, który korzysta z efektów toczącej się wojny o odbiorców stali i pozostałych materiałów.
Obok obniżek cen stali odnotowano w ubiegłym roku również obniżki cen pozostałych materiałów stanowiących o kosztach produkcji budowlanej. Były to m.in. ceny betonów (w zależności od parametrów spadek od 0,2 do 1,9%), zapraw budowlanych (od 0,8 do 2,1%), piasków (od 3,0 do 14,4%), grysów (od 0,2 do 1,7%).
W 2014 r. odnotowano również spadek cen węgla kamiennego (2,0%), koksu (0,7%) i lekkich olei opałowych (7,3%), co niewątpliwie przełożyło się na mniejsze koszty produkcji niektórych materiałów budowlanych, a w efekcie na niższe ich ceny.
Przypuszczać należy, że spadek cen surowców związany był z mniejszym zapotrzebowaniem ich odbiorców. Jak podaje GUS, w samym październiku 2014 r. w stosunku do analogicznego miesiąca roku 2013 odnotowano spa-dek produkcji sprzedanej w przemyśle węglowym zarówno węgla kamiennego, jak i brunatnego o 11,3%, a koksu i produktów rafinacji ropy naftowej – o 4,1%.
Rok 2014 był trudny dla producentów elementów ceramicznych, wapienno-piaskowych, betonowych i żelbetowych,którzy obniżali ceny na swoje towary, chcąc utrzymać dotychczasowy rynek odbiorców. Przykładowo ceny cegieł ceramicznych spadły, w zależności od rodzaju, średnio od 1,8 do 4,5%, cegieł Porotherm nawet do ok. 12%, bloków wapienno-piaskowych Silka E o ok. 20–22%, a żelbetowych płyt dachowych przy niektórych typach aż o 14%.
O utrzymanie rynku zabiegali również producenci stolarki z tworzyw sztucznych(obniżki cen okien i drzwi z PVC notowano średnio na poziomie ok. 3,0%) i szkła (obniżki średnio o ok. 3–4%).
© beeboys – Fotolia.com
Niewątpliwie korzystny wpływ na obniżkę cen produkcji budowlanej wywarła również sytuacja na rynku paliw. Spadek cen ropy na światowych rynkach zadecydował o obniżce cen paliw w Polsce, co oczywiście przyczyniło się do zmniejszenia kosztów transportu. Tylko w ostatnim kwartale 2014 r. nastąpiło potanienie benzyny o ponad 5% oraz olei napędowych do silników o ponad 2%.
Podczas gdy spadały ceny materiałów przeznaczonych do wznoszenia konstrukcji obiektów kubaturowych, rosły ceny materiałów instalacyjnych elektrycznych i sanitarnych. Przykładowo ceny przewodów elektroenergetycznych aluminiowych wzrosły o blisko 17%, miedzianych od 11 do 18%, kabli telekomunikacyjnych o 3–4% oraz większości rur i kształtek z żeliwa, tworzyw sztucznych i miedzi.
W tabl. 2 zaprezentowano ceny wybranych materiałów budowlanych na przestrzeni pięciu ostatnich lat.
Tabl. 2 Ceny materiałów w IV kwartale (lata 2010–2014)
Nazwa materiału
|
j.m.
|
Ceny wybranych materiałów budowlanych w zł/jednostkę
|
||||
2010 r.
|
2011 r.
|
2012 r.
|
2013 r.
|
2014 r.
|
||
Ceowniki stalowe normalne walcowane na gorąco,
|
kg
|
2,89
|
3,02
|
3,21
|
3,07
|
2,97
|
Pręty stalowe okrągłe walcowane na gorąco, o średnicy
|
kg
|
2,58
|
2,79
|
3,00
|
2,84
|
2,69
|
Piaski do zapraw budowlanych naturalne
|
m3
|
27,69
|
30,67
|
30,22
|
28,71
|
24,58
|
Cegły ceramiczne budowlane o wymiarach 25x12x6,5 cm
|
szt.
|
1,00
|
0,98
|
0,95
|
0,92
|
0,90
|
Dachówki ceramiczne podstawowe typu karpiówka 380×180 mm (36 szt./m2) naturalna czerwona
|
szt.
|
1,43
|
1,43
|
1,36
|
1,35
|
1,28
|
Bloki wapienno-piaskowe drążone systemu Silka E8 33,3x8x19,8 cm, kl. 15
|
szt.
|
1,83
|
1,94
|
2,14
|
1,93
|
1,51
|
Betony zwykłe z kruszywa naturalnego (mieszanki betonowe) klasy B 30 (C25/30)
|
m3
|
256,23
|
251,88
|
256,45
|
257,28
|
252,29
|
Prostki z żeliwa sferoidalnego, ciśnieniowe kielichowe,
|
m
|
140,10
|
142,45
|
138,77
|
138,79
|
151,10
|
Przewody z żyłami miedzianymi jednodrutowymi o izolacji i powłoce polwinitowej, okrągłe, typu YDY; 450/750 V,
|
m
|
10,73
|
12,63
|
8,68
|
6,07
|
6,97
|
Tabl. 3 Wskaźniki ruchu cen obiektów kubaturowych w poszczególnych latach w stosunku do roku minionego
Rodzaj obiektu
|
Wskaźniki zmian cen [%]
|
ROK 2010
|
|
Budynki jednorodzinne
|
–1,1
|
Budynki wielorodzinne
|
–1,5
|
ROK 2011
|
|
Budynki jednorodzinne
|
2,2
|
Budynki wielorodzinne
|
2,0
|
ROK 2012
|
|
Budynki jednorodzinne
|
0,7
|
Budynki wielorodzinne
|
0,1
|
ROK 2013
|
|
Budynki jednorodzinne
|
–0,9
|
Budynki wielorodzinne
|
–1,9
|
ROK 2014
|
|
Budynki jednorodzinne
|
0,26
|
Budynki wielorodzinne
|
0,08
|
Przy okazji warto zwrócić uwagę, w jaki sposób zmiany cen materiałów budowlanych w 2014 r. znalazły odbicie w cenach obiektów kubaturowych, przy jednoczesnym wzroście stawki robocizny kosztorysowej o ok. 2% i niezmienionych wskaźnikach kosztów pośrednich i zysku. Obrazuje to tabl. 3, w której dla porównania zestawiono również wskaźniki zmian cen obiektów w latach wcześniejszych.
Przeprowadzone analizy wykazują, że ruch cen obiektów w minionym roku był mało znaczący, nie sięgając nawet pół procenta. Niższa wartość użytych do budowy materiałów konstrukcyjnych skompensowana została wyższą wartością materiałów instalacyjnych i zwiększonymi w niewielkim stopniu kosztami robocizny.
Porównując wskaźniki ruchu cen na przestrzeni ostatnich lat, łatwo można zauważyć pewną niestabilność rynku budowlanego i brak jednolitych trendów. W poszczególnych latach ceny obiektów rosły bądź spadały, za każdym razem nie przekraczając jednak 2,2%. Niezależnie od tego, wg danych GUS, przedsiębiorcy spodziewają się w najbliższym czasie spadku cen robót budowlano-montażowych powyżej takiej wartości.
Niestety, nadal sygnalizowany jest wzrost opóźnień płatności w sekto-rze budowlanym przy niekorzystnej ocenie bieżącego i prognozowanego portfela zamówień, produkcji budowlano-montażowej oraz sytuacji finan-sowej. W związku z powyższym aż 21% badanych podmiotów w grudniu 2014 r. (przed rokiem było to 18%) planuje prowadzenie prac budowlanych za granicą.
Artykuł opracowano na podstawie notowań firmy ORGBUD-SERWIS Sp. z o.o.
Renata Niemczyk
ORGBUD-SERWIS Sp. z o.o.