Balustrady ochronne – montaż zgodnie z przepisami

Jestem kierownikiem robót budowlanych w małej firmie budowlanej. Jako jedna z wielu firm wykonujemy dla dewelopera roboty budowlane (nie ma jednego generalnego wykonawcy). Odpowiadam za wykonanie stanu surowego budynku na dużym osiedlu mieszkaniowym. W związku z pełnionym stanowiskiem odpowiadam za bezpieczeństwo i higienę pracy podległych mi pracowników. Zgodnie z § 136:

„Zabezpieczenie otworów obiektu budowlanego otwory w ścianach zewnętrznych obiektu budowlanego, stropach lub inne, których dolna krawędź znajduje się poniżej 1,1 m od poziomu stropu lub pomostu, powinny być zabezpieczone balustradą, o której mowa w § 15 ust. 2 ” (rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych).

 

Czy po zakończonych pracach należących do firmy, w której pracuję, mogę zdemontować balustrady ochronne zamontowane w otworach ścian zewnętrznych i zabezpieczyć tylko drzwi wejściowe do mieszkań bądź odciąć całą klatkę schodową taką samą balustradą, jak mówi § 15 ust. 2, tak jak pokazuje załączony rysunek? Możliwe jest odcięcie wszystkich mieszkań za pomocą balustrady nr 1 bądź poszczególnych mieszkań balustradą nr 2, tak aby balustrady ze wszystkich okien zamontować na kolejnej klatce, na której będę prowadził roboty.

Zamontowana balustrada uniemożliwi wejście do mieszkań, a tym samym również uniemożliwi wyjście np. na balkon.

W treści pisma brak informacji dotyczącej „podległości” pracowników. Z doświadczenia wiem, że można mówić o dwóch przypadkach:

1.Kierownik robót będący jednocześnie:

a) pracodawcą zatrudniającym pracowników,

b) zleceniodawcą zatrudniającym zleceniobiorców.

2. Kierownik robót nadzorujący pracę firm podwykonawczych.

Ad 1a.

Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy (art. 207 § 2 ust. 1 kodeksu pracy).

Ad 1b.

Przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2, osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez przedsiębiorcę (art. 304 § 1 kodeksu pracy).

Fot. stock.adobe / photo 5000

Zobacz:

• Transport i podawanie mieszanki betonowej. Standard BHP 14.8
• Wirtualna rzeczywistość w szkoleniach BHP na budowach Budimeksu

Ad 2.

Obowiązki określone w art. 207 § 2 stosuje się odpowiednio do przedsiębiorców niebędących pracodawcami, organizujących pracę wykonywaną przez osoby fizyczne (art. 304 § 3 kodeksu pracy):

1) na innej podstawie niż stosunek pracy,

2) prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą.

Reasumując, jeżeli jako kierownik robót:

• zatrudnia osoby na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia, należy ich zabezpieczyć przed upadkiem z wysokości w okresie wykonywania prac, a po zakończeniu prac balustrady można zdemontować;
• nadzoruje pracę podwykonawców, należy pilnować, aby (do czasu kiedy nie zostaną zamontowane okna i drzwi) otwory były zabezpieczone balustradami przez cały okres prowadzenia robót.

W których miejscach należy umieścić balustrady ochronne?

• Proponowane odcięcie wszystkich mieszkań za pomocą balustrady nr 1 (między klatką schodową a korytarzem).
• Proponowane odcięcie poszczególnych mieszkań balustradą nr 2 (między korytarzem a pomieszczeniami).

Zgodnie z treścią §§ 133, 134, 136, 137 rozporządzenia Ministra Infrastruktury [1] i moim doświadczeniem balustrady (o których mowa w § 15 ust. 2 ww. rozporządzenia) należy umieszczać:

1. W otworach, których dolna krawędź znajduje się poniżej 1,1 m od poziomu stropu lub pomostu:

• ścian zewnętrznych (np. w przejściach na balkony, tarasy lub pomosty, na których nie są zamontowane balustrady, a ich poziom jest powyżej 1 m ponad poziomem otaczającego terenu, w tym z uwzględnieniem wykopu wokół budynku);
• ścian wewnętrznych (np. w przejściach do szybów windowych i na klatki schodowe, na których brak spoczników i biegów schodowych).

2. W sąsiedztwie otworów w stropie (np. pod kanały wentylacyjne, urządzenia technologiczne).

Balustrady ochronne są zaliczane do środków ochrony zbiorowej. Prawidłowe ich wykonanie daje duże prawdopodobieństwo zabezpieczenia osób (pracownicy, zleceniobiorcy, podwykonawcy prowadzący własną działalność) przed upadkiem z wysokości.

Niestety:

• Nie zawsze można zastosować balustrady (np. podczas szalowania stropów, układania na nich zbrojenia i betonowania).
• Nie zawsze ekonomicznie uzasadnione jest stosowanie balustrad (np. wykonywanie prac w trudno dostępnych miejscach lub wykonywanie prac krótkotrwałych).

W takich sytuacjach (zgodnie z § 8a ust. 1 pkt 1 rozporządzenia [2] należy korzystać ze środków ochrony indywidualnej (np. szelki bezpieczeństwa, linki asekuracyjne i urządzenia hamowne).

Ważne jest, aby zapewnić pierwszeństwo stosowania (§ 8a ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia) środków ochrony zbiorowej (są zamontowane na stałe) nad środkami ochrony indywidualnej (można zapomnieć je założyć lub założyć w sposób nieprawidłowy).

Bibliografia

1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. Nr 47, poz. 401).

2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. Nr 191, poz. 1596 ze zmianami z 2003 r. Nr 178, poz. 1745).

Odpowiada Janusz Bednarczyk specjalista bezpieczeństwa i higieny pracy

Sprawdź: Produkty budowlane