Tynki – podział, zakres stosowania, technika wykonania

10.01.2020

Jak wygląda poprawnie wykonany tynk? Jak dzielimy tynki ze względu na technikę wykonania?

 

Poprawnie wykonany tynk powinien się charakteryzować [1]:

  • trwałym przyleganiem do podłoża,
  • brakiem widocznych rys i pęknięć,
  • odpowiednią trwałością,
  • jednorodnością barwy,
  • jednorodnością i trwałością faktury,
  • odpowiednią wytrzymałością.

Spełnienie tych wymagań na etapie wykonawstwa zapewnia ograniczenie uciążliwości eksploatacyjnych na etapie użytkowania obiektu.

 

Fot. stock.adobe / simone_n

Przyczepność tynku do podłoża jest wynikiem jego mechanicznego i chemicznego połączenia z podłożem (mechanicznego zazębiania się zaprawy w nierównościach podłoża oraz wiązania
chemicznego zaprawy z podłożem). Wpływ na przyczepność tynku do podłoża mają [2–7]:

  • czystość podłoża – brak luźnych fragmentów, czysta i odpylona powierzchnia,
  • chropowatość powierzchni,
  • wilgotność podłoża,
  • skład i rodzaj zaprawy oraz rodzaj podłoża,
  • miejsce zastosowania,
  • sposób układania i warunki dojrzewania,
  • doświadczenie wykonawcy.

Polecamy: Tynki – pojęcia podstawowe i podział
Tynki jednowarstwowe wykonywane są w zasadniczo w jednym etapie roboczym przez naniesienie narzutu bezpośrednio na podłoże, tynki wielowarstwowe zaś – w kilku etapach (w zależności od liczby poszczególnych warstw) i składają się z:

  • obrzutki o maksymalnej grubości 5 mm, której zadaniem jest zapewnienie dobrej przyczepności tynku do podłoża; najczęściej wykonana jest z bardzo rzadkiej zaprawy [N1, N2];
  • narzutu wykonywanego w jednej lub wielu warstwach o maksymalnej grubości 10–20 mm (w zależności od jakości podłoża, rodzaju tynku, warunków wykonawczo-eksploatacyjnych), którego zadaniem jest wyrównanie podłoża do wymaganej płaszczyzny; zasadniczo narzut wykonywany jest z zaprawy o gęstej konsystencji;
  • gładzi o grubości 2-5 mm układanej na powierzchni narzutu w celu wyrównania powierzchni i nadania wymaganej faktury oraz gładkości wierzchniej warstwie tynku.

Przy stosowaniu nowoczesnych tynków dwu- lub trójwarstwowych czasami funkcję obrzutki może w uzasadnionych przypadkach spełnić środek gruntujący, tworzący warstwę sczepną (tzw. mostek sczepny) i ograniczający chłonność podłoża. Na zagruntowaną powierzchnię nakłada się tynk podkładowy i jeśli wyprawa nie ma stanowić podłoża pod okładzinę ścienną, drobnoziarnisty tynk nawierzchniowy lub szlachetną wyprawę cienkowarstwową lub gładź szpachlową. Sposób wykonania tynków zwykłych jedno- i wielowarstwowych opisany jest szczegółowo w normie PN-B-010100:1970 [N3] oraz Warunkach technicznych [1]. W tab. 1 przedstawiono podział tynków na kategorie z ogólnym opisem ich charakterystyki.

Tynki
Tab. 1. Podział tynków zwykłych ze względu na technikę wykonania [N3]

W zależności od rodzaju zaprawy użytej do tynkowania rozróżnia się następujące rodzaje tynków zwykłych i uszlachetnionych:

  • cementowe (C),
  • cementowo-wapienne (CW),
  • tynki wapienne (W),
  • tynki gipsowe (G),
  • gipsowo-wapienne (GW),
  • cementowo-gliniane (CGL),
  • gliniane (GL),
  • gliniano-gipsowe (GLG),
  • gliniano-wapienne (GLW).

Marki i konsystencje zapraw tynkarskich, zalecanych w wycofanej już i nieobowiązującej, aczkolwiek w praktyce inżynierskiej powszechnie stosowanej normie PN-90/B-14501 [N4], podano w tab. 2.

tynki
Tab. 2. Zalecane rodzaje, marki i konsystencje zapraw tynkarskich [N4]

Aktualną klasyfikację właściwości stwardniałych zapraw tynkarskich wg normy PN-999-1 [N1] przedstawiono w tab. 3.


Tab. 3. Klasyfikacja właściwości zapraw stwardniałych [N1]

W praktyce inżynierskiej powszechnie stosowana jest jednak klasyfikacja opisana w tab. 4 wg nieaktualnej już normy PN-B-10109:1998 [N5].

tynki

Tab. 4. Klasyfikacja właściwości suchych mieszanek tynkarskich [N5]

Literatura

  1. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych, część 7, rozdział 7, podrozdział 1, „Tynki”.
  2. P Opałka, Naprawa tynków. Aspekty budowlane i konserwatorskie, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2016.
  3. WTA Merkblatt 2-4-8/D Beurteilung und Instandsetzung gerissener Putze an Fasaden, Wissensachftlich-Technische Arbeitsgemainschaft fur Bauwerrleserhaltungund Denkalplege e.V. Munchen 2008.
  4. WTA Merkblatt 2-9-04/D Sanierputzsysteme, Wissensachftlich-Technische Arbeitsgemainschaft fur Bauwerrleserhaltungund Denkalplege e.V. Munchen 2004.
  5. WTA Merkblatt 4-5-99/D Beurteilung von Mauerwerk. Mauerwerkdiagnostik, Wissensachftlich-Technische Arbeitsgemainschaft fur Bauwerrleserhaltungund Denkalplege e.V. Munchen 1999.
  6. WTA Merkblatt 4-11-02/DMessung der Fe- uchte von mineralischem Baustoffen, Wissensachftlich-Technische Arbeitsgemainschaft fur Bauwerrleserhaltungund Denkalplege e.V. Munchen 1999.
  7. Badania własne (wyniki).

[N1] PN-EN 998-1:2012 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Część 1: Zaprawa tynkarska.
[N2] PN-EN 998-2:2012 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Część 2: Zaprawa murarska.
[N3] PN-B-10100:1970 Roboty tynkowe. Tynki zwykłe. Warunki i badania techniczne przy odbiorze.
[N4] PN-B-14501:1990 Zaprawy budowlane zwykłe.
[N5] PN-B-10109:1998 Tynki i zaprawy budowlane – Suche mieszanki tynkarskie.

 

dr hab. inż. Maciej Niedostatkiewicz, prof. uczelni Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska, Katedra Konstrukcji Betonowych
mgr inż. Tomasz Majewski, Pracownia Projektowo-Inżynierska Tomasz Majewski

 

Zobacz też:

 

 

www.facebook.com

www.piib.org.pl

www.kreatorbudownictwaroku.pl

www.izbudujemy.pl

Kanał na YouTube

Profil linked.in