Hałas uliczny należy do głównych uciążliwości życia codziennego, a w walce z nim skuteczną bronią są odpowiednio dobrane okna. Podczas projektowania okien należy mieć na uwadze otoczenie budynku: sąsiedztwo ulic, torów kolejowych, lotnisk itd. W takich warunkach szczególnego znaczenia nabiera izolacyjność akustyczna obiektu, czyli zdolność przegrody budowlanej do tłumienia dźwięków zewnętrznych.
Hałas uliczny należy do głównych uciążliwości życia codziennego, a w walce z nim skuteczną bronią są odpowiednio dobrane okna. Podczas projektowania okien należy mieć na uwadze otoczenie budynku: sąsiedztwo ulic, torów kolejowych, lotnisk itd. W takich warunkach szczególnego znaczenia nabiera izolacyjność akustyczna obiektu, czyli zdolność przegrody budowlanej do tłumienia dźwięków zewnętrznych. W przypadku okien cecha ta warunkowana jest przez współczynnik infiltracji powietrza, kombinację grubości szyb, odległość między szybami, rodzaj szkła, z jakiego wykonano szyby, obecność gazu lub folii w przestrzeni międzyszybowej.W Polsce wymagania z zakresu ochrony akustycznej wynikają z działu IX Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz w powołanych w załączniku nr 1 do rozporządzenia norm:
PN-87/B-02152.02 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach;
PN-B-02151-3:1999 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania.
Jeśli stolarka okienna znakowana jest znakiem budowlanym „B”, klasę akustyczną okien o konkretnej konstrukcji będącej przedmiotem badań określają aprobaty techniczne Instytutu Techniki Budowlanej. Zmiana konstrukcji okna, a szczególnie zastosowanie innych szyb zespolonych niż określone aprobatą, wymaga przeprowadzenia nowych badań poziomu tłumienia hałasu według PN-EN 20140-3:1999.Jeśli stolarka okienna jest znakowana znakiem „CE”, klasę akustyczną okien o konkretnej konstrukcji deklaruje na własną odpowiedzialność producent. Zadeklarowana izolacyjność akustyczna powinna być określana według EN ISO 140-3 lub ustalana według załącznika B do PN-EN 14351-1:2006 oraz potwierdzona w trakcie wstępnych badań typu. Przy dostawie stolarki okiennej na budowę zawsze należy sprawdzać, czy wyroby są należycie oznakowane oraz czy informacja producenta o wyrobie zawiera określenie klasy akustycznej. Konieczne jest, aby już na etapie uzgodnień zamówienia zwrócić szczególną uwagę, czy podawany lub deklarowany przez producenta poziom izolacyjności akustycznej dotyczy okien zapewniających prawidłową infiltrację powietrza.Podstawowym sposobem uzyskania właściwej infiltracji powietrza w oknach z PVC-U zalecanym w aprobatach technicznych jest zamiana fragmentów uszczelek przylgowych na uszczelki płaskie. Taki sposób rozszczelniania stolarki okiennej może znacząco wpływać na zmniejszenie poziomu tłumienia hałasu przez przegrodę ze względu na drogi przenikania hałasu. Jakie są drogi przenikania hałasu zewnętrznego ze względu na konstrukcję okna, ilustrują załączone rysunki.Aprobaty techniczne dla niektórych systemów wentylacji określają sposoby uzyskiwania właściwej infiltracji powietrza bez pogarszania tłumienia hałasu przez przegrodę, jaką jest okno.{mospagebreak} Przy zastosowaniu standardowego przeszklenia 4/16/4 okna wykonane z profili z uszczelnieniem środkowym, tzw. MD (rys. 1), powinny charakteryzować się lepszym współczynnikiem izolacyjności akustycznej od okien wykonanych z profili AD bez uszczelnienia środkowego (rys. 2).
W uproszczeniu można przyjąć, że spadek natężenia dźwięku o 10 dB odczuwany jest przez ucho jako redukcja hałasu o 50%.Odczuwalny poziom hałasu powodowany przez różne źródła wynosi w przybliżeniu:• Szum liści – 20 dB • Tykanie zegara – 30 dB • Cicho nastawione radio – 40 dB • Normalna rozmowa – 60 dB • Głośna rozmowa – 70 dB • Kosiarka do trawy – 80 dB • Ruchliwa ulica – 90 dB • Młot pneumatyczny – 100 dB • Motocykl bez tłumika – 110 dB • Samolot odrzutowy – 140 dB
Rys. 1. Od góry: przestrzeń międzyszybowa, połączenie szyby ze skrzydłem, połączenia skrzydła z ościeżnicą, ościeżnica, nieszczelność pomiędzy ścianą a ościeżnicą
Rys. 2. Od góry: przestrzeń międzyszybowa, połączenie szyby ze skrzydłem, połączenia skrzydła z ościeżnicą, ościeżnica, nieszczelność pomiędzy ścianą a ościeżnicą
Przykładowo i w bardzo uproszczony sposób można przyjąć zatem, że jeśli okno charakteryzuje się izolacyjnością akustyczną Rw = 30 dB, to hałas na poziomie 90 dB na zewnątrz zostanie wytłumiony przez okno do poziomu 60 dB, bo 90 dB – 30 dB = 60 dB. Dla uzyskania dokładnych wyliczeń poziomu hałasu oraz tłumienia hałasu przez przegrodę należy przeprowadzić odpowiednie pomiary i badania akustyczne.Andrzej BłaszczykOKNOTEST.PLLiteratura1. PN-87/B-02152.02 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach.2. PN-B-02151-3:1999 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania.3. PN-EN 14351-1:2006 Okna i drzwi – Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne – Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności.4. Aprobata Techniczna ITB AT-15-5332/2006.5. Katalog systemowy systemu okien i drzwi balkonowych KBE.
ZAMÓW PRENUMERATĘ
Artykuł zamieszczony w „Inżynierze budownictwa”, wrzesień 2007 r.
