Centrum Szyfrów Enigma realizowane jest w budynku przy skrzyżowaniu ulic Święty Marcin i Kościuszki w Poznaniu. Lokalizacja Centrum nie jest przypadkowa – przed wojną w tym miejscu znajdował się budynek poznańskiej filii wojskowego Biura Szyfrów, w której pracowali pogromcy Enigmy.
Centrum Szyfrów Enigma – lokalizacja, zakres remontu, finansowanie
Centrum Szyfrów Enigma otrzymało pozwolenie na budowę. Inwestycję zrealizuje konsorcjum firm: Atrem, Firma Budowlana Dota oraz New Amsterdam. Partnerem inwestycji jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.
Bardzo się cieszę, że w budynku Collegium Martineum UAM, znajdzie się Centrum Szyfrów Enigma im. trzech poznańskich kryptologów, którzy studiowali na Uniwersytecie Poznańskim. UAM użyczył ponad 1000 metrów kwadratowych pod przyszłe Centrum, a także zwiększył nakłady na remonty i unowocześnienie Collegium. Lokalizacja Centrum nie jest przypadkowa – przed wojną, to właśnie w tym miejscu znajdował się budynek, w którym mieściła się poznańska filia wojskowego Biura Szyfrów. To właśnie w niej pracowali przyszli pogromcy Enigmy. Obecny stojący w tym miejscu gmach Collegium wybudowany został w latach 1949-1950. W 1990 roku, dzięki studentom i pracownikom UAM, udało się przejąć ten budynek i ulokować w nim Wydział Historyczny. Funkcji wydziału budynek nie pełni już od kilku lat, jednakże wciąż odbywają się tutaj zajęcia, ulokowane są agendy ogólnouniwersyteckie, a ulica Święty Marcin, wbrew powszechnym obawom, nie tylko się nie wyludnia, ale dzięki rewitalizacji przeprowadzonej przez miasto – przeżywa swój renesans. Skoro tak – mam nadzieję, że Collegium Martineum, wraz z Centrum Szyfrów Enigma, będzie perełką tej ulicy – mówi prof. Tadeusz Wallas, prorektor UAM.
W ramach inwestycji zmodernizowane zostaną wnętrza gmachu. Oprócz nowej aranżacji i remontu instalacji zostanie również poprawiona dostępność budynku dla osób z niepełnosprawnościami. Koszt inwestycji to około 30 mln zł. Finansowanie zapewnia miasto Poznań oraz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.
Zobacz też:
Centrum Szyfrów Enigma – misja i koncepcje wystawiennicze
Misją CSE będzie z jednej strony upamiętnienie Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, poznańskich matematyków, pogromców niemieckiej maszyny szyfrującej, z drugiej zaś edukacja. Nowoczesna, multimedialna ekspozycja przybliży historię kryptografii. Zwiedzający przejdą kurs szyfrowania, zdobędą wiedzę o dawnych metodach utajniania informacji i poznają historię powstania samej Enigmy. Ale nie tylko. Centrum przybliży także związek prac prowadzonych przez naszych kryptologów z odbywającą się właśnie rewolucją cyfrową. Poruszone zostaną zagadnienia takie, jak programowanie czy bezpieczeństwo w sieci. Miasto Poznań stara się również pozyskać replikę Enigmy.
Realizacją multimedialnej ekspozycji zajmuje się krakowska firma New Amsterdam, która odpowiada m.in. za wykonanie wystawy w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, a także ekspozycji w Bletchley Park pod Londynem, czyli historycznej siedzibie brytyjskich kryptologów.
Program działań w CSE będzie zachęcał do kreatywnego myślenia oraz inspirował do podejmowania samodzielnych działań. Ścieżka zwiedzania poprowadzi gości przez sale pełne interaktywnych stanowisk edukacyjnych oraz tych poświęconych historii. Większość z nich zaopatrzona będzie w aplikacje umożliwiające pogłębianie wiedzy na trzech poziomach trudności. W Centrum znajdą się też atrakcje dla najmłodszych np. fragment wnętrza niemieckiego U-boota wraz z pomieszczeniami szyfranta i telegrafisty.
Wystawa podzielona będzie na trzy bloki tematyczne. Pierwsza zabierze zwiedzających w podróż przez wieki. Goście Centrum poznają historię kryptografii oraz przejdą podstawowy kurs szyfrowania. Zdobędą wiedzę o dawnych metodach utajniania informacji, takich jak kody, szyfry czy steganografia. Ta część pełna będzie interaktywnych i manualnych stanowisk, przy których na zwiedzających czekać będą zagadki i łamigłówki. Niektóre z nich umożliwią rywalizację, inne będą przeznaczone do obsługi indywidualnej.
Kolejna część skupi się na działalności poznańskich matematyków, budowie Enigmy oraz wydarzeniach II wojny światowej. Wiedza przedstawiana tam będzie za pomocą dynamicznych prezentacji multimedialnych, animacji i filmów. Zwiedzający będą mogli podziwiać repliki płacht Zygalskiego i cyklometru oraz instalację artystyczną poświęconą Bombie Rejewskiego. Następnie ścieżka zwiedzania pokieruje do stanowisk poświęconych Enigmie. Wśród nich wyróżniać się będzie hologram łączący analogowe elementy z trójwymiarową projekcją. Tę część Centrum być może wzbogaci działająca replika niemieckiej maszyny szyfrującej.
Trzeci blok tematyczny traktować będzie o związku prac prowadzonych w przeszłości przez polskich kryptologów nad złamaniem szyfru Enigmy z odbywającą się właśnie rewolucją cyfrową. Zaprezentowana tutaj zostanie historia wynalazków, które doprowadziły do powstania pierwszych programowalnych maszyn liczących, które można określić mianem komputerów. Na eksperymentalnych stanowiskach zwiedzający spróbują swoich sił w programowaniu.
Osoby pasjonujące się dorobkiem polskich kryptologów, będą mogły odwiedzić mediatekę, gromadzącą cyfrowe materiały oraz księgozbiór poświęcony poznańskim matematykom. W Centrum oprócz indywidualnego zwiedzania odbywać się będą także zajęcia dla grup zorganizowanych.
Operatorem CSE będzie Centrum Turystyki Kulturowej "TRAKT". Projekt jest realizowany w ramach Działania 4.4 Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020, we współpracy z UAM oraz środowiskami społecznymi popularyzującymi historię polskiej myśli naukowej i technicznej.
Urząd Miasta Poznania
