Powstał rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych. Dotyczy dostosowania prawa krajowego do dyrektyw UE, które obowiązują od 30 kwietnia 2004 r. i nakładają na państwa członkowskie obowiązek ich wdrożenia do 31 stycznia 2006 r.
Nowelizacja ustawy Prawo zamówień publicznych zmienia zasady udzielania zamówień wykonawcom. Wprowadzane zmiany wynikają z proponowanych przez dyrektywy unijne nowych zasad wymiany informacji pomiędzy zamawiającym a wykonawcą, nowych rozwiązań proceduralnych oraz rozszerzenia możliwości korzystania przez zamawiających z porozumień przedkontraktowych, poprzedzających postępowanie o udzielenie konkretnego zamówienia.
Wymiana informacji w postępowaniu
Komunikacja pomiędzy zamawiającym a wykonawcą została oparta przez dyrektywy na nowych zasadach. Dzisiejsze formalne postępowanie, oparte na tradycyjnie rozumianych papierowych dokumentach, których wymiana zajmuje dużo czasu, zostaje w dyrektywie zastąpione bardziej swobodną wymianą informacji, w szczególności za pomocą faksu i poczty elektronicznej.
Zamawiający w dalszym ciągu pozostaje zobowiązany do udostępniania informacji o postępowaniu na równych zasadach dla wszystkich wykonawców, jednak ten efekt ma zostać osiągnięty przede wszystkim poprzez zamieszczanie jak największej liczby informacji na stronach internetowych. Zamawiający może na stronie internetowej zamieścić ogłoszenie o planowanych zamówieniach (ustawa nazywa to profilem nabywcy), a jeżeli prowadzi postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego, musi wraz z publikacją ogłoszenia o postępowaniu opublikować na stronie internetowej specyfikację istotnych warunków zamówienia. Podobnie całość informacji dotyczących postępowania i jego dokumentów, w tym zapytania i udzielone przez zamawiającego wyjaśnienia, protesty i ich rozstrzygnięcia muszą być publikowane obok specyfikacji.
W pozostałych procedurach publikacja specyfikacji na stronie internetowej nie jest obowiązkowa – podjęcie przez zamawiającego decyzji o publikacji specyfikacji na stronie internetowej oznacza, że może on skrócić termin składania ofert przewidziany przez ustawę o 5 dni.
Po nowelizacji, dokładnie odwrotnie niż dzisiaj, będzie obowiązywała swoboda wyboru narzędzia komunikacji pomiędzy pocztą elektroniczną, faksem czy dokumentem papierowym, gdyż zgodnie z nową dyrektywą każda z tych form oznacza prowadzenie postępowania w formie pisemnej. Nie będzie potrzeby potwierdzania dokumentem papierowym przesłanego zamawiającemu faksu czy e-maila, chyba że zamawiający w specyfikacji zamieści zastrzeżenie, że będzie prowadził postępowanie wyłącznie za pomocą tradycyjnych dokumentów.
Co istotne, unijne dyrektywy o zamówieniach publicznych nie wymagają, żeby korespondencja elektroniczna w postępowaniu o zamówienie była opatrzona bezpiecznym, certyfikowanym podpisem elektronicznym. Zgodnie z polskim prawem cywilnym, podpis elektroniczny jest konieczny tylko wtedy, gdy charakter składanego oświadczenia wymaga zachowania szczególnej formy. W zamówieniach publicznych jedynie złożenie oferty dla zachowania jej ważności wymaga od wykonawcy opatrzenia jej bezpiecznym podpisem elektronicznym i taka właśnie zasada została zapisana w zmienionej ustawie.
Nowe progi stosowania procedur zamówień publicznych
Zmieniona ustawa Prawo zamówień publicznych zachowała zasadę obowiązywania ustawy od wartości zamówienia 6000 euro, zmieniła natomiast zasady prowadzenia procedur w zależności od kwoty, jaką zamawiający przewidział jako wynagrodzenie dla wykonawcy umowy.
W znowelizowanej ustawie przewidziano procedurę uproszczoną dla zamówień o wartości do 60 000 euro, w której wykonawca nie będzie miał możliwości wnoszenia odwołań i skarg, procedurę podstawową w wersji krajowej i unijnej oraz procedurę zaostrzoną, przewidzianą dla najdroższych zamówień, których wartość przekroczy 10 mln euro (dostawy i usługi) albo 20 mln euro (roboty budowlane). {mospagebreak}
Procedura uproszczona – wartość szacunkowa zamówienia 6000 – 60 000 euro:
– szybkie udzielanie zamówień (minimalny termin składania ofert 7 dni),
– ogłoszenie zamieszcza się na portalu UZP, a nie w Biuletynie Zamówień Publicznych,
– brak wadium i zabezpieczenia należytego wykonania umowy,
– brak obowiązku złożenia dokumentów potwierdzających zdolność wykonawcy do wykonania zamówienia.
Stosuje się:
– zasady i tryby udzielania zamówień publicznych,
– komisja przetargowa jest obowiązkowa,
– obowiązuje skrócona specyfikacja istotnych warunków zamówienia,
– zamawiający sporządza protokół postępowania,
– wykonawca może złożyć protest, nie może złożyć odwołania ani skargi do sądu (w trybie szczególnym, przewidzianym dla zamówień publicznych).
Procedura podstawowa w znowelizowanej ustawie została podzielona na dwie wersje – krajową, przeznaczoną do udzielania zamówień, których wartość mieści się poniżej kwot z dyrektyw, i unijną – dla zamówień, których wartość przekracza progi, od których stosowanie dyrektyw jest obowiązkowe.
Procedura krajowa – wartość zamówienia wyższa niż 60 000 euro, ale niższa niż kwoty z dyrektyw: 137 000 euro lub 249 000 euro dla usług i dostaw albo 5 278 000 euro dla robót budowlanych:
– ogłoszenie zamieszcza się tylko w BZP,
– termin składania ofert 15 lub 30 dni,
– zamawiający może nie żądać wadium,
– zamawiający może nie żądać zabezpieczenia należytego wykonania umowy,
– zamawiający może nie żądać złożenia dokumentów potwierdzających zdolność wykonawcy do wykonania zamówienia.
Stosuje się:
– zasady i tryby udzielania zamówień publicznych,
– komisja przetargowa jest obowiązkowa,
– obowiązuje pełna specyfikacja istotnych warunków zamówienia,
– zamawiający sporządza protokół postępowania,
– wykonawca może składać protesty, odwołania i skargi do sądu.
Przyczyną dla podziału procedury podstawowej na krajową i unijną było przeświadczenie, że procedura krajowa dla zamówień poniżej progów europejskich powinna umożliwiać zamawiającemu większą swobodę decyzyjną co do wymagań w stosunku do wykonawcy.
Z tego względu dopiero w wersji dla zamówień powyżej kwot określonych w dyrektywach zamawiający ma obowiązek wymagać od wykonawcy spełnienia wszystkich wymogów formalnych co do treści oferty.
Procedura unijna – wartość szacunkowa zamówienia wyższa niż kwoty z dyrektyw: 137 000 euro lub 249 000 euro dla usług i dostaw oraz 5 278 000 euro dla robót budowlanych.
Stosuje się wszystkie wymagania określone
w dyrektywach:
– zasady i tryby udzielania zamówień publicznych,
– ogłoszenie zamieszcza się w Dzienniku Urzędowym UE,
– komisja przetargowa jest obowiązkowa,
– obowiązuje pełna specyfikacja istotnych warunków zamówienia,
– minimalny termin składania ofert wynosi 52 dni (maksymalna możliwość skrócenia terminu w przetargu nieograniczonym to 27 dni),
– obowiązek złożenia wadium,
– obowiązek złożenia zabezpieczenia należytego wykonania umowy,
– obowiązek złożenia dokumentów potwierdzających zdolność wykonawcy do wykonania zamówienia,
– zamawiający sporządza protokół postępowania,
– wykonawca może składać protesty, odwołania i skargi do sądu.
W znowelizowanej ustawie procedura zaostrzona, przeznaczona dla najdroższych zamówień, odpowiada procedurze podstawowej w wersji unijnej uzupełnionej o obowiązek zamieszczenia ogłoszenia o postępowaniu poza Dziennikiem Urzędowym UE także w prasie o zasięgu ogólnopolskim oraz zakaz zawarcia umowy do czasu rozpoznania skargi przez sąd. W takim postępowaniu zamawiający nie może zawrzeć umowy przed kontrolą czynności postępowania przez Prezesa UZP, jednak po nowelizacji nie będzie miał obowiązku prowadzenia postępowania z udziałem obserwatora.
ELIZA NIEWIADOMSKA
Od redakcji: 7 kwietnia 2006 r. projekt ustawy Prawo zamówień publicznych przegłosowany został w Sejmie i w momencie oddawania „IB” do druku czekał na podpis Prezydenta RP. Pan Prezydent ma 21 dni na podpisanie nowej regulacji, niezwłocznie po tym przepisy powinny zostać opublikowane w Dzienniku Ustaw RP.
