Stosowanie świetlików dachowych i klap dymowych stało się powszechne. Niestety powszechne są też pewne powtarzające się błędy. Poniżej postaram się przedstawić wymagania stawiane świetlikom i klapom dymowym oraz sugestie kryteriów wyboru rozwiązania.
W przypadku świetlików ich wymagania użytkowe są oczywiste; mają doświetlić wnętrze obiektu oraz zapewnić szczelność i odpowiednią izolację termiczną. Czasami ich funkcja zostaje wzbogacona o element wentylacji wnętrza. Jednakże przy doborze parametrów szczegółowych ich wybór nie jest już tak jednoznaczny:
a.Współczynnik przenikania światła. Zastosowanie świetlików przezroczystych daje, teoretycznie, najlepsze doświetlenie wnętrza, w praktyce okazuje się jednak, że latem w miejscach bezpośrednio oświetlonych nie sposób pracować ze względu na silne nagrzanie i zróżnicowanie oświetlenia. Zastosowanie świetlików półprzezroczystych silnie rozprasza światło i zmniejsza kontrasty oświetlenia. Wydaje się, że optymalnym współczynnikiem przenikania światła jest 30-procentowa przezierność świetlików.
b.W ostatnich latach coraz więcej uwagi poświęca się utracie ciepła przez budynki. Wymagania krajowe podążają za regulacjami unijnymi i należy się spodziewać, że racjonalizacja zużycia energii staje się stałym i coraz ważniejszym elementem kultury budowlanej. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. definiuje jedynie wymaganie dla świetlików w budynkach użyteczności publicznej (1,7 W/m2K). W przypadku budynków produkcyjnych, magazynowych i gospodarczych zdefiniowany jest współczynnik przenikania ciepła dla okien połaciowych (1,8 W/m²K) i taki współczynnik należy przyjmować dla świetlików dachowych. Rozpowszechnionym błędem jest utożsamianie współczynnika przenikania ciepła przez pokrycie świetlika (np. poliwęglan komorowy), podczas gdy powinien być brany pod uwagę współczynnik przenikania ciepła dla całego elementu (świetlika). W niektórych przypadkach świetlik o konstrukcji aluminiowej pokryty płytą poliwęglanową o współczynniku przenikania ciepła 1,8 W/m²K ma całkowity współczynnik przenikania ciepła 4–5 W/m²K! Przyczyną tego są mostki termiczne w konstrukcji aluminiowej, a aluminium ma jeden z najwyższych współczynników przenikania ciepła wynoszący 200 W/m²K.
c.Wentylacja pomieszczeń przez świetliki pozwala niewielkim kosztem poprawić komfort termiczny w obiekcie. W trakcie projektowania i realizacji warto zastosować centralkę pogodową, która w razie deszczu lub silnego wiatru zamknie wszystkie uchylone elementy, zabezpieczając obiekt przed zalaniem, a świetliki – przed zniszczeniem przez podmuchy wiatru.
Świetliki na fabryce Toshiby w Kątach Wrocławskich
Wymagania prawne obligują dostawcę świetlików i pasm świetlnych do umieszczenia na wyrobie znaku CE oraz wystawienia deklaracji zgodności, a każdy świetlik lub pasmo świetlne niemające oznakowania CE lub znaku budowlanego nie może być stosowane w budownictwie. Niedopuszczalne jest stosowanie na dachach obiektów budowlanych świetlików lub pasm świetlnych, których jedynym dokumentem dopuszczającym jest aprobata techniczna na jeden z elementów, z którego zbudowane jest pasmo, np. poliwęglan komorowy.
Klapy dymowe są wyrobami budowlanymi o innej funkcji niż świetliki dachowe i inne cechy stanowią o ich doborze. Z drugiej strony rzadko spotykamy się z klapami w formie nieprzezroczystych blaszanych dekli, otwieranych w razie pożaru, a na co dzień zupełnie niezauważalnych. W codziennej praktyce klapy dymowe wykorzystuje się również jako świetliki, więc warto prześledzić wymagania stawiane klapom dymowym w porównaniu do świetlików:
a.Współczynnik przenikania światła. Brak tutaj jakichkolwiek uregulowań i dlatego warto stosować zasady jak dla świetlików.
b.Izolacyjność termiczna. Izolacyjność klap dymowych nie została w żaden sposób zdefiniowana. Wydaje się logiczne postawienie klapom dymowym takich samych wymagań jak świetlikom dachowym.
Wymagania prawne w stosunku do klap dymowych są bardziej restrykcyjne niż w przypadku świetlików dachowych. Klapy dymowe są wyrobem bezpieczeństwa pożarowego i zostały zakwalifikowane do 1. systemu oceny zgodności wyrobów. Wprowadzanie do obrotu i stosowania w budownictwie może się odbywać na podstawie krajowego systemu oceny zgodności poprzez oznaczenie wyrobu znakiem budowlanym lub na podstawie europejskiego systemu oceny zgodności poprzez oznaczenie wyrobu znakiem CE. Sprzedaż klap w oparciu o atesty i certyfikaty samego siłownika jest niedopuszczalne, gdyż wyrób powinien być przebadany i certyfikowany jako całość.
LINK AWAK Sp. z o.o.
[Grupa ICOPAL]
www.awak.pl
