W trosce o jakość wyrobów budowlanych

12 stycznia 2010 r. Rada Ministrów przyjęła przygotowany przez Ministerstwo Infrastruktury projekt nowelizacji ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych oraz ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności. Projekt ten będzie przesłany do Sejmu. Jak można przeczytać w uzasadnieniu do projektu, zmienione przepisy mają przyczynić się do podniesienia efektywności działań kontrolnych organów nadzoru budowlanego oraz skuteczniejszej ochrony nabywców wyrobów budowlanych przed wyrobami niebezpiecznymi lub wyrobami niespełniającymi deklarowanych parametrów.

 

Projekt zakłada, że wyroby budowlane będą kontrolowane nie tylko u producenta i sprzedawcy, jak jest obecnie, ale także u importera. Na importera zostaną nałożone w trakcie kontroli takie same obowiązki, wobec kontrolowanego, jak na producenta. Właściwy organ nadzoru budowlanego w trakcie kontroli u producenta, importera lub sprzedawcy będzie mógł dokonać zabezpieczenia przed dalszym przekazywaniem, na okres do dwóch miesięcy, wyrobu budowlanego albo jego określonej partii, jeżeli kontrolowany nie przedstawi dokumentów związanych z oceną zgodności wyrobu budowlanego albo dokumenty lub oględziny wyrobu budowlanego będą wskazywały, że może on nie spełniać wymagań określonych ustawą o wyrobach budowlanych. Następnie zabezpieczony wyrób będzie poddany badaniom w celu ustalenia, czy posiada deklarowane przez producenta właściwości użytkowe. Należy zaznaczyć, że obecnie przepisy nie przewidują możliwości wykonania takich badań, jeżeli z przedstawionych dokumentów związanych z oceną zgodności wyrobu wynika, że wyrób spełnia wymagania określone ustawą, a możliwość dokonywania takich badań ograniczona jest obecnie tylko do wyrobów budowlanych kontrolowanych u producenta. W przypadku gdy przeprowadzone badania wykażą, że wyrób budowlany nie spełnia wymagań, kontrolowany podmiot zobowiązany będzie do pokrycia kosztów przeprowadzonych badań. Ponadto jeżeli organ orzeknie o nakazie wycofania przez producenta, importera lub sprzedawcę z obrotu wyrobu budowlanego, będzie mógł jednocześnie nakazać tym podmiotom odkupienie wycofanych wyrobów na żądanie osób, które faktycznie nimi władają, lub nakazać powiadomienie konsumentów lub użytkowników wyrobu o stwierdzonych nieprawidłowościach. Właściwy organ będzie mógł także nakazać zniszczenie, na koszt producenta, importera lub sprzedawcy, niespełniającego wymagań wyrobu budowlanego, jeżeli producent lub importer mają siedzibę poza terytorium Polski, a w inny sposób nie będzie można usunąć zagrożeń spowodowanych przez taki wyrób.

Projekt przewiduje także nałożenie dodatkowych obowiązków podczas kontroli na sprzedawcę wyrobów budowlanych. W przypadku kontroli u sprzedawcy, jeżeli producent lub importer wyrobu budowlanego będzie miał siedzibę poza terytorium Polski, kontrolowany sprzedawca będzie zobowiązany do przedstawienia, na żądanie kontrolującego organu nadzoru budowlanego, deklaracji zgodności. W razie stwierdzenia, że kontrolowany wyrób budowlany może stwarzać zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska, sprzedawca będzie zobowiązany do przedstawienia również dokumentacji technicznej wyrobu. Organ kontrolujący będzie mógł orzec wobec kontrolowanego sprzedawcy nakaz wycofania z obrotu wyrobu lub jego określonej partii, jeżeli producent lub importer ma siedzibę poza Polską, a wyrób nie będzie spełniał wymagań określonych w ustawie o wyrobach budowlanych.

W ustawie ma znaleźć się przepis zobowiązujący do współdziałania z organami nadzoru budowlanego inne organy administracji publicznej w sprawach kontroli wyrobów budowlanych.

W celu ujednolicenia przepisów karnych odnośnie do wyrobów budowlanych, które nie spełniają wymagań ustawy, autorzy projektu proponują wprowadzenie w ustawie o wyrobach budowlanych jednakowych sankcji karnych za umieszczenie oznakowania CE albo znaku budowlanego na wyrobie budowlanym, który nie spełnia wymagań określonych w ustawie, lub za umieszczenie na wyrobie budowlanym znaku podobnego do oznakowania CE albo znaku budowlanego, mogącego wprowadzić w błąd użytkownika, konsumenta lub sprzedawcę wyrobu. Czyny te będą stanowiły przestępstwo. W aktualnym stanie prawnym sankcje karne w odniesieniu do wyrobów budowlanych wprowadzanych do obrotu oznakowanych CE reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności, natomiast sankcje karne w odniesieniu do wyrobów budowlanych wprowadzanych do obrotu ze znakiem budowlanym reguluje ustawa 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych, przy czym złe oznakowanie wyrobu budowlanego znakiem budowlanym stanowi wykroczenie.