Autor artykułu wyjaśnia, jakie warunki muszą spełnić producenci stali zbrojeniowej, aby uzyskać znak potwierdzający odpowiednią jakość ich wyrobów.
Problemy klasyfikacji i normalizacji stali zbrojeniowej
Inspiracją do stworzenia marki EPSTAL były między innymi zmiany nadchodzące w normalizacji w dziedzinie stali zbrojeniowych. Klasyfikacja stali zbrojeniowych wg PN EN 1992-1-1:2005(U)- Eurokod 2 [1], różniąca się znacznie od klasyfikacji obowiązującej dotychczas normy PN-B-03264:2002 [2], obliguje do nowego podejścia do własności stali. W normie [1] oprócz określania charakterystycznej granicy plastyczność fyk, zwraca się większą uwagę na takie parametry jak:
wydłużenie przy maksymalnej sile euk,
rzeczywisty stosunek wytrzymałości na rozciąganie do granicy plastyczności (ft /fy)k (w odróżnieniu od parametru ftk /fyk z [2], który określa stosunek wartości charakterystycznych),
wytrzymałość zmęczeniowa, spawalność.
Wymienione parametry stali do zbrojenia betonu określa norma europejska PN EN 10080:2005 (U) [3], która została wprowadzona do zbioru polskich norm, zastępując ENV 10080:1995. Obecnie we właściwym Komitecie Technicznym Zespołu Górnictwa i Hutnictwa PKN trwają prace nad tłumaczeniem treści tej normy na język polski. Norma ta [3], w odróżnieniu od ENV 10080:1995, nie specyfikuje określonych gatunków, a tylko parametry, które powinny charakteryzować stal i sposób ich określania. Wartości charakterystycznych parametrów powinny znajdować się w odpowiednich specyfikacjach technicznych (np. normach krajowych). Poszczególne specyfikacje będą precyzować konkretne klasy techniczne stali. Do każdej klasy technicznej przypisany zostanie numer, umieszczony na etykietach oraz bezpośrednio na wyrobie w sposób trwały. W Polsce powstała już norma krajowa PN-H-93220:2006 [4], uzupełniająca normę PN EN 10080:2005(U) [3], dotycząca stali zbrojeniowej o podwyższonej ciągliwości w gatunku B500SP – odpowiadającej klasie „C” wg Euro-kodu 2 [1]. W przygotowaniu jest również norma krajowa na stal klasy „B”.
Różnice w normalizacji stali zbrojeniowych wynikające z nowej klasyfikacji stali zbrojeniowych
Dla gatunków obecnych na naszym rynku stali zbrojeniowych wg PN-82/ /H-93215 [5] oraz PN-ISO 6935-2:1998 [6] i PN-ISO 6935-2/Ak:1998 [7] określano całkowite wydłużenie względne A5 lub A10, mierzone po zerwaniu na długości 5 lub 10 średnic, w zależności od metody. Według norm europejskich oraz nowej normy PN-H-93220:2006 [4] dla gatunku B500SP oznacza się wydłużenie przy maksymalnej sile euk, wyrażane w procentach. Obok stosunku wytrzymałości na rozciąganie do granicy plastyczności (ft /fy)k jest to parametr określający ciągliwość stali.
Według PN-B-03264:2002 [2] ze względu na odkształcalność stale zbrojeniowe dzielimy na stale o dużej ciągliwości – stale klas A-0 do A-III, o parametrach: euk > 5% i ftk /fyk > 1,08; oraz stale średniej ciągliwości – stale klasy A-IIIN, o parametrach: euk > 2,5%Ciągliwość stanowi główne kryterium klasyfikacji stali zbrojeniowych wg Eurokodu 2 [1] (tab. 1), w odróżnieniu od PN-B-03264:2002 [2], gdzie stal klasyfikowana jest pod względem wytrzymałościowym.
Tab. 1. Klasyfikacja stali zbrojeniowej wg Eurokodu 2
table.inside
{ width: 425;
font-size: 8pt;
border-collapse: collapse;
}th.inside
{text-align: center;
background-color: #c6d8e4;
padding-left: 4;
font-weight: bold;
padding-right: 4;
padding-top: 6;
padding-bottom: 6;
font-size: 8pt;
border-width: 1px;
border-style: solid;
border-color: #1d6492;
vertical-align: middle;
}
td.inside
{text-align: center;
padding-left: 4;
padding-right: 4;
padding-top: 6;
padding-bottom: 6;
font-size: 8pt;
border-width: 1px;
border-style: solid;
border-color: #1d6492;
vertical-align: middle;
}
Klasa fyk [MPa] Minimalna wartość k= (ft/fy)k euk [%]
A
400÷600
≥ 1,05
≥ 2,5
B
≥ 1,08
≥ 5
C
1,15 ÷ 1,35
≥ 7,5
Według powyższej klasyfikacji stale klasy od A-0 do A-II (m.in. St3S-b, 18G2-b) ze względu na granicę plastyczności fyk niższą niż 400 MPa znajdą się poza zakresem stosowanych stali zbrojeniowych. Występująca jeszcze w Polsce stal klasy A-III w gatunku 34GS nie spełni z kolei wymagań normy PN EN 10080:2005 (U) [3] ze względu na spajalność, ponieważ stale zbrojeniowe wg tej normy powinny mieć równoważnik węgla Ceq na poziomie maksymalnie 0,50%, co zapewnia dobrą spajalność.
Dostępne obecnie w kraju stałe klasy A-IIIN zaliczają się do klasy A (stal zimnowalcowana, np. St3SY-b 500) lub B (np. RB500W), zaś nowy gatunek B500SP wg PN-H-93220:2006 [4], dostępny już na rynku ze znakiem EPSTAL, jest stalą najwyższej klasy – C. (…)
mgr inż. MARCIN GAŁECKI
Zamów
prenumeratę
Więcej – czytaj w „Inżynierze budownictwa”, wrzesień 2006.
