Pierwsze przymrozki i pierwsze większe opady śniegu to czas odśnieżania dachów. Problem ten dotyczy przede wszystkim obiektów wielkopowierzchniowych – supermarketów, hal produkcyjnych czy centrów handlowych.
Zimą częstym widokiem są supermarkety i hale, których dachy pokryte są warstwą śniegu. Jaka może być waga zalegającego śniegu? Czy nie stanowi zagrożenia dla konstrukcji?Szczególnie w przypadku obiektów wielkopowierzchniowych o konstrukcji stalowej warstwa śniegu zalegająca na dachu może stanowić spore obciążenie. Tym większe, im dłużej dach pozostaje nieodśnieżony.
Ile waży śnieg?
O wadze śniegu decyduje przede wszystkim jego wilgotność. Najlżejszy jest śnieg puszysty, w którym występują duże wolne przestrzenie wypełnione powietrzem. Śnieg mokry, zwarty i zbity jest znacznie cięższy. Najwięcej waży natomiast topniejący śnieg, który czasem ma postać półstałej masy, bez żadnych wolnych przestrzeni wewnątrz. Jego wagę można porównać z ciężarem wody o tej samej objętości.
Kto jest odpowiedzialny za odśnieżanie?
Obowiązki poszczególnych uczestników tzw. procesu budowlanego, w tym obowiązki związane z odśnieżaniem dachów reguluje ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz.U. z 2006 Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.). Zgodnie z zapisami ustawy za prawidłowe zdefiniowanie oddziaływania śniegu odpowiada projektant,natomiast właściciel lub zarządca zobowiązany jest do zapewnienia bezpiecznego użytkowania obiektu budowlanego – mówi Magdalena Kanarek z Biura Ubezpieczeń Małych i Średnich Przedsiębiorstw Ergo Hestii. Ustawa nakłada więc na właścicieli lub zarządców obiektów budowlanych obowiązek utrzymania ich w należytym stanie technicznym i estetycznym. Ważne jest zatem przeprowadzanie okresowych kontroli (art. 62, ust. 1, pkt 4 ustawy) i przeglądów bezpieczeństwa związanych z występowaniem niekorzystnych zjawisk.Warto również pamiętać, że w związku z nieprzestrzeganiem przez właściciela budynku obowiązujących przepisów, zwłaszcza tych dotyczących zapewnienia bezpiecznego użytkowania obiektu w razie wystąpienia czynników zewnętrznego oddziaływania, takich jak intensywne opady śniegu, ubezpieczyciel może rozważać odmowę wypłaty odszkodowania – dodaje Magdalena Kanarek.
Normy
Obciążenie połaci dachowych śniegiem określają normy: PN-80/B-02010 Obciążenia w obliczeniach statycznych – Obciążenie śniegiem wraz ze zmianą oraz PN-EN 1991-1-3: 2005 Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje. Część 1-3: Oddziaływania ogólne – Obciążenie śniegiem. Normy te wyróżniają w Polsce 5 stref śniegowych. Ponadto niektórzy wojewodowie wydali zarządzenia uzupełniające zapisy Prawa budowlanego. Wyznaczając normy obciążenia dachu śniegiem, pod uwagę bierze się m.in. kształt dachu, jego izolacyjność termiczną czy bliskość innych budynków. Parametry te zmieniają się na różnych fragmentach dachu.
Strefy śniegowe w Polsce
Ergo Hestia przypomina:
Odśnieżanie połaci dachowych należy do prac szczególnie niebezpiecznych, w związku z tym pracodawca powinien zadbać o odpowiednie środki zabezpieczające pracownika przed upadkiem z wysokości oraz pamiętać o wymogach prawnych:
1. Na krawędzi dachu powinny być zainstalowane balustrady o wysokości co najmniej 1,1 m, a w przypadku ich braku należy zapewnić sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości i zadbać o to, by był on stosowany przez pracowników. Chodzi o oprzyrządowanie takie jak liny, uprzęże, karabińczyki i urządzania zaciągające liny.
2. Pracownicy odpowiedzialni za odśnieżanie dachu muszą posiadać orzeczenia lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na wysokości.
3. Pracodawca powinien zapoznać pracowników z ryzykiem i je minimalizować – tzn. wprowadzić imienny podział pracy uwzględniający kolejność wykonywania zadań, zapewnić informacje dotyczące konstrukcji odśnieżanego dachu z uwzględnieniem rozmieszczenia świetlików, klap dymowych czy kominów wentylacyjnych.
4. Pracodawca zobowiązany jest zapewnić bezpośredni nadzór nad pracami przez oddelegowane do tego wykwalifikowanej osoby oraz wyznaczyć wokół obiektu, z którego dachu usuwany jest śnieg, specjalnie oznaczoną strefę niebezpieczną.
5. Prace na wysokości powinny być organizowane i wykonywane w sposób niezmuszający pracownika do wychylania się poza poręcz balustrady lub obrys dachu.
6. W razie, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika, albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od jej wykonywania, zawiadamiając o tym przełożonego.
Zewnętrzni podwykonawcy
Do odśnieżania dachów bardzo często wynajmowane są wyspecjalizowane firmy. Rozwiązanie to jest oczywiście droższe, jednak znacznie łatwiejsze od strony organizacyjnej. Dzięki niemu wszystkie wymogi związane z zapewnieniem bezpieczeństwa osób pracujących na dachu przenoszone są na inny podmiot. W takiej sytuacji właściciel obiektu lub jego zarządca musi jedynie w odpowiednim momencie zlecić odśnieżanie zewnętrznej firmie i sprawdzić efekt po realizacji zadania.
