Działania remontowo-modernizacyjne dotyczące balkonów i loggii powinny uwzględniać potrzeby ich użytkowników. W budynkach zrealizowanych w technologii prefabrykowanej wielkopłytowej jest to szczególnie ważne, gdyż balkony i loggie mają tutaj najczęściej niewielkie gabaryty. Nieduża ich powierzchnia stanowi jeden z głównych mankamentów natury funkcjonalno-użytkowej.
Prowadzenie remontu i modernizacji balkonów oraz loggii w budynkach wielkopłytowych jest problemem złożonym, gdyż standardowo mamy do czynienia z utrudnionym lub w ogóle niemożliwym dostępem do tych części budynków dla osób z ograniczoną sprawnością ruchową. Wąskie drzwi balkonowe i ich wysokie progi stanowią barierę nie do pokonania dla osób poruszających się o kulach lub na wózku. Poza tym szerokość progu drzwi jest najczęściej równa grubości płyty ściennej, co samo w sobie tworzy barierę architektoniczną kłopotliwą także dla ludzi zdrowych. Dodatkowo sama szerokość balkonu czy loggii ulega zmniejszeniu na skutek wprowadzenia docieplenia przyległej ściany zewnętrznej.
Poza problemami użytkowymi występuje równolegle proces zużycia technicznego, który wraz z upływem czasu objawia się charakterystycznymi oznakami zniszczenia, głównie elementów wykończeniowych, obróbek blacharskich, ale nierzadko także konstrukcji nośnej balkonów i loggii.
Biorąc pod uwagę wymienione czynniki, należy racjonalnie podejść do projektowania robót remontowo-modernizacyjnych balkonów i loggii, tak aby w jak najwyższym stopniu poprawić mieszkańcom warunki użytkowe z jednoczesnym zachowaniem bezpieczeństwa konstrukcji.
>> Wielka płyta – dostosowanie instalacji elektrycznych do współczesnych potrzeb i przepisów
>> Straty ciepła w budynkach z wielkiej płyty
>> Ściany trójwarstwowe w budynkach wielkopłytowych
Stan techniczny i warunki funkcjonalno-użytkowe balkonów i loggi a przyjęcie sposobu ich remontu oraz modernizacji
Na stan balkonów i loggii w budynkach wielkopłytowych należy patrzeć przez pryzmat ich aktualnej kondycji technicznej oraz istniejących warunków funkcjonalno-użytkowych.
Stan techniczny tych elementów jest różny i zależy od kilku czynników. Najbardziej znaczącym jest wiek budynku, jakość wbudowanych materiałów konstrukcyjnych, izolacyjnych i wykończeniowych, jakość wykonawstwa, a przede wszystkim utrzymanie. Obiekty niepoddawane remontom lub poddawane działaniom remontowym na niewystarczającym poziomie jakościowym wykazują charakterystyczne oznaki zniszczenia. Zużycie techniczne przyspiesza, radykalnie skracając trwałość balkonów czy loggii.
Fot. M. Kanoniczak
Zaniedbania remontowe skutkują powstaniem wielu nieprawidłowości, w tym zawilgocenia czoła i podniebienia płyt stropowych/podestowych, powstaniem zarysowań, pęknięć, a także ubytków betonu w elementach prefabrykowanych (fot. 1), złuszczenia powłok malarskich na powierzchni prefabrykatów, korozji i przecieku blach okapowych oraz zniszczeniem warstw podłogowych [1–3].
Brak właściwego utrzymania może skutkować poważnymi uszkodzeniami elementów. Węzły połączeniowe mogą ulec deformacji, a poszczególne płyty – przemieszczeniom.
Ponieważ negatywną cechą charakterystyczną prefabrykatów wielkopłytowych jest niewielka grubość otuliny betonowej zbrojenia, elementy te są podatne na zniszczenia spowodowane karbonatyzacją betonu.
Korozja betonu oraz stali zbrojeniowej może doprowadzić do utraty bezpieczeństwa konstrukcji.
Widoczne uszkodzenia elementów i warstw wykończeniowych mają negatywny wpływ na ogólny stan estetyki budynku.
>>> Budynki z wielkiej płyty – stan złączy konstrukcyjnych i możliwości ich naprawy
>>> Bloki z wielkiej płyty – technologia i elementy konstrukcyjne
Fot. 2. Widok loggii ze zmniejszoną szerokością użytkową na skutek docieplenia ściany zewnętrznej budynku – system szczeciński, Poznań, 2021 r. Fot. M. Kanoniczak.
Poza mankamentami typowo technicznymi balkony i loggie w budynkach wielkopłytowych obarczone są licznymi wadami natury funkcjonalno-użytkowej. Zjawisko to jest związane z niewielkimi wymiarami długości i szerokości płyt stropowych/podestowych, a także z występowaniem barier w postaci wysokich i szerokich progów drzwi balkonowych [4]. Sama szerokość tychże drzwi jest niewielka. Czynniki te są bezpośrednio odpowiedzialne za dostępność do tych części budynku przez osoby z ograniczoną sprawnością ruchową, do których poza osobami stricte niepełnosprawnymi zaliczamy także osoby starsze, obecnie stanowiące zasadniczą część użytkowników. Mając do dyspozycji niewielką powierzchnię użytkową balkonu czy loggii, mieszkańcy nie mogą we właściwy sposób jej zagospodarować. Niestety, sytuacja wymiarowa może ulec pogorszeniu. Jest to szczególnie widoczne w obiektach poddawanych termomodernizacji. Wprowadzenie dodatkowego materiału izolacyjnego wraz z warstwami scalającymi i wykończeniowymi powoduje znaczne zmniejszenie szerokości balkonu lub loggii (fot. 2).
W dalszej części artykułu:
Stan techniczny i warunki funkcjonalno-użytkowe balkonów i loggi a przyjęcie sposobu ich remontu oraz modernizacji – cd.
Techniczne możliwości realizacji remontu i modernizacji balkonów oraz loggi
Remont i modernizacja balkonów z zachowaniem istniejącej konstrukcji nośnej
Nowoczesne metody remontowo-modernizacyjne zakładające wymianę balkonów lub loggii
Cały artykuł dostępny jest w nr 2/2025 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”.
dr inż. Marcin Kanoniczak
Politechnika Poznańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Transportu, Instytut Budownictwa
Literatura
1. M. Kanoniczak, P. Knyziak, Nieprawidłowości występujące w zewnętrznych elementach budynków wielkopłytowych oraz sposoby ich naprawy w ramach prawidłowej działalności remontowo-użytkowej, „Builder” nr 11/2021, s. 38–43.
2. M. Kanoniczak, Możliwości modernizacji budynków wielkopłytowych – balkony i loggie, „Przegląd Budowlany” nr 5/2020, s. 27–31.
3. M. Kanoniczak, Kompleksowy remont i modernizacja balkonów i loggii w budynkach wielkopłytowych, „Przegląd Budowlany” nr 1–2/2024, s. 33–39.
4. M. Kanoniczak, W sprawie poprawy dostępności budynków mieszkalnych wielkopłytowych dla osób z ograniczoną sprawnością ruchową, „Przegląd Budowlany” nr 3–4/2023, s. 59–65.
