Pozwolenie na budowę czy zgłoszenie

Proszę bardzo o wyjaśnienie, czy budowa:

1. komór ciepłowniczych stanowiących element budowy sieci ciepłowniczej,
2. konstrukcji wsporczej stalowej sieci ciepłowniczej napowietrznej
   powinna być realizowana na pozwolenie na budowę?

W sytuacji opisanej przez czytelnika zasadnicze znaczenie ma ustalenie, czy komory ciepłownicze albo konstrukcje wsporcze rurociągów stanowią elementy sieci ciepłowniczej. Moim zdaniem jest tak, jak pisze czytelnik, czyli są to elementy sieci ciepłowniczej. Szukałem wyroków sądów administracyjnych na ten temat, ale nie znalazłem.

Myślę, że wystarczającym uzasadnieniem jest treść art. 3 pkt 1 ustawy – Prawo budowlane (Pb):

„Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) obiekcie budowlanym – należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych”.

Sieć ciepłownicza nie może funkcjonować bez komór – w przypadku kanałów podziemnych albo konstrukcji wsporczej – w przypadku sieci nadziemnej.

Przed 28 czerwca 2015 r., czyli przed wejściem w życie ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 443), nie było żadnych problemów interpretacyjnych.

W art. 29 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Pb był określony zamknięty katalog wyjątków od określonej w art. 28 ust. 1 zasady, że wykonywanie robót budowlanych wymaga wcześniejszego uzyskania pozwolenia na budowę.

Jeżeli wniosek o pozwolenie na budowę zawierał również budowę lub roboty niewymagające pozwolenia na budowę, w decyzji o pozwoleniu na budowę było przyjmowane zgłoszenie zamiaru wykonania tych robót. Nie było możliwości wydania pozwolenia na budowę na roboty tego pozwolenia niewymagające.

Ustawa o zmianie ustawy, która weszła w życie 28 czerwca 2015 r., wprowadziła znaczne zmiany w tym zakresie, m.in.:

1. Zgłoszenie wymagające załączenia projektu budowlanego dotyczące:

• wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane;
• wolno stojących parterowych budynków stacji transformatorowych i kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do 35 m²;
• sieci:

a) elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kV,

b) wodociągowych,

c) kanalizacyjnych,

cieplnych,

d) telekomunikacyjnych.

2. Możliwość złożenia wniosku o pozwolenie na budowę w przypadku obowiązku dokonania zgłoszenia.

W sytuacji opisanej przez czytelnika inwestor może dokonać zgłoszenia, może też wystąpić z wnioskiem o pozwolenie na budowę.

Wyjaśnienie sytuacji, w której w ramach budowy zwolnionej od pozwolenia na budowę, wymagającej zgłoszenia, wykonywane są roboty, które wykonywane samodzielnie wymagałyby pozwolenia na budowę, jest zawarte w wyjaśnieniu Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego z dnia 24 lipca 2015 r. „w sprawie zgłoszenia budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego z instalacją gazową Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 1a w zw. z art. 30 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.) budowa wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane, nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, ale dokonania zgłoszenia z dołączonym m.in. projektem budowlanym.

Jak natomiast wynika z art. 3 pkt 1 PB obiektem budowlanym jest budynek wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.

Tym samym wprowadzając ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 443) możliwość realizacji określonych budynków mieszkalnych jednorodzinnych bez pozwolenia na budowę, ustawodawca był świadomy tego, że pod pojęciem budynku mieszczą się także instalacje, m.in. gazowa, a tym samym, że również jej realizacja w ramach budowy ww. budynku będzie zwolniona z pozwolenia na budowę.

W związku z powyższym istnieje możliwość realizacji, w trybie zgłoszenia, wolno stojącego budynku mieszkalnego jednorodzinnego wraz z instalacją gazową, jeżeli jest ona przewidziana w projekcie budowlanym takiego obiektu, a projekt jest zgodny z rozporządzeniem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz.U. poz. 462 z późn. zm.) i podpisany przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia budowlane oraz zaświadczenie o wpisie na listę właściwej izby samorządu zawodowego”.

Moim zdaniem można tu zastosować analogię. Konstrukcja wsporcza wykonywana jako osobny obiekt wymagałaby pozwolenia na budowę. Natomiast wykonywana wraz z siecią ciepłowniczą wymaga zgłoszenia.

Reasumując, zarówno komory ciepłownicze, jak i konstrukcje wsporcze stanowiące elementy sieci ciepłowniczej mogą być budowane na podstawie zgłoszenia dotyczącego tej sieci.

Inną sprawą jest, czy warto wykorzystywać możliwości ustawowe i budować sieci na podstawie zgłoszenia.

Według art. 36a ust. 1a Pb:

Istotne odstąpienie od projektu budowlanego złożonego wraz ze zgłoszeniem budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1a, 2b i 19a, lub przebudowy, o której mowa w art. 29 ust. 2 pkt 1b, wobec którego organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wniósł sprzeciwu, jest dopuszczalne jedynie po uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na budowę dotyczącej całego zamierzenia budowlanego.

Konieczność wprowadzenia istotnych zmian w stosunku do zatwierdzonego projektu budowlanego, w przypadku sieci, jest bardzo prawdopodobna. Jeżeli sieć jest budowana na podstawie pozwolenia na budowę, inwestor występuje o zmianę decyzji pozwolenia na budowę wydanej przez organ administracji architektoniczno-budowlanej, załączając projekt budowlany ze zmianami obejmujący odcinki sieci, których zmiany dotyczą. Organ prowadzi postępowanie administracyjne. Stronami są tylko właściciele działek, których zmiany dotyczą. Takie postępowanie może być przeprowadzone stosunkowo szybko.

Natomiast w przypadku zamiaru dokonania istotnych zmian sieci budowanej na podstawie zgłoszenia trzeba wystąpić z wnioskiem o pozwolenie na budowę całej sieci i załączyć projekt budowlany całej sieci. Organ prowadzi postępowanie administracyjne, uwzględniając wszystkie strony. W przypadku długiej sieci może być kilkaset stron. Jest bardzo prawdopodobne, że któraś ze stron będzie niedostępna, na przykład z powodu śmierci. Postępowanie administracyjne znacznie się wydłuży i trzeba będzie czekać z robotami.

Moim zdaniem lepiej wystąpić z wnioskiem o pozwolenie na budowę, wykorzystując możliwości wprowadzone w art. 30 ust. 1a Pb.