Odpowiada dr Joanna Smarż – główny specjalista Krajowego Biura PIIB.
W „IB” nr 9/2012 w odpowiedzi na list zatytułowanej „Nadzorowanie i odbiór robót instalacyjnych” autorka napisała: „W opisanej sytuacji inwestor zobowiązany jest powołać kierowników poszczególnych robót budowlanych”, a dalej: „inwestor jest zobowiązany zapewnić ustanowienie kierownika robót w danej specjalności”.
Moim zdaniem inwestor jedynie przy zgłaszaniu o terminie rozpoczęcia robót do nadzoru budowlanego załącza oświadczenia kierownika budowy (robót) dostarczone mu przez oferenta. Ponieważ kierownik robót jest pracownikiem oferenta, to oferent jest zobowiązany zapewnić prowadzenie robót przez pracownika posiadającego niezbędne uprawnienia budowlane – inwestor zatem nie może ingerować w personel oferenta. Inną zupełnie sprawą jest powołanie inspektora nadzoru inwestorskiego, którego powołuje inwestor.
Podstawowym obowiązkiem inwestora wynikającym z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.) jest zorganizowanie procesu budowy, w tym zapewnienie objęcia kierownictwa budowy przez osobę wykonującą samodzielne funkcje techniczne w budownictwie.
Do inwestora należy zatem wybór kierownika budowy. Tak jest niewątpliwie w przypadku realizacji obiektu budowlanego systemem gospodarczym, kiedy inwestor sam, indywidualnie decyduje o ustanowieniu konkretnej osoby na stanowisko kierownika budowy.
Jednak w przypadku realizacji obiektu przez wyspecjalizowaną firmę wykonawczą sytuacja wygląda nieco inaczej – inwestor zleca wykonanie inwestycji wykonawcy, który zazwyczaj ma swojego kierownika budowy, z którym współpracuje. Decyzja inwestora o wyborze kierownika budowy jest wówczas niejako ,,pośrednia” – decydując się na określoną firmę, akceptuje też w zasadzie kierownika, którego taka firma zatrudnia. Jednak i w tym przypadku inwestor może decydować o odwołaniu kierownika budowy, jeżeli nie jest zadowolony z podejmowanych przez niego działań.
Uprawnienie inwestora w zakresie wyboru kierownika budowy jest racjonalnie uzasadnione, ponieważ ryzyko i konsekwencje związane z wyborem osoby mającej pełnić funkcję kierownika budowy ponosi inwestor, co zostało potwierdzone przez WSA w wyroku z dnia 20 kwietnia 2005 r. (sygn. akt II SA/Sz 45/2004, niepubl.).
Podsumowując, Prawo budowlane wszelką odpowiedzialność w zakresie wyboru kierownika budowy przerzuca na inwestora – art. 18 ust. 1 – a nie na wykonawcę. Dlatego też wewnętrzne zależności między kierownikiem budowy a wykonawcą, w przypadku firmy, nie wpływają na zakres odpowiedzialności inwestora za zapewnienie prowadzenia robót budowlanych przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane.
Jest to właściwe rozwiązanie, skoro ustawodawca powierzył inwestorowi obowiązek powołania kompetentnej osoby na stanowisko kierownika budowy, to musi mieć wpływ na wybór takiej osoby, nawet w przypadku realizacji obiektu przez profesjonalnego wykonawcę.
Identyczne regulacje obowiązują przy ustanawianiu inspektora nadzoru inwestorskiego, aczkolwiek zaufanie inwestora do tej osoby ma większe znaczenie niż przy osobie pełniącej funkcję kierownika budowy, co uzasadnione jest charakterem obowiązków tych osób.
