Oddziaływanie inwestycji na środowisko a proces budowlany

Każda inwestycja w sposób określony, związany z jej przeznaczeniem charakterystycznym dla jej funkcjonowania, oddziałuje na otoczenie. Zgodnie z definicją legalną z ustawy – Prawo budowlane (Pb), przez obszar oddziaływania obiektu należy rozumieć teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zabudowie tego terenu.

Obszar oddziaływania obiektu nie może być zakreślany ani rozszerzająco, ani dowolnie. Niewątpliwie obszar ten powinien zostać ustalony przez organ jako zbieżny i tożsamy z obszarem oddziaływania obiektu, określonym przez projektanta projektu budowlanego. Wykładnia definicji legalnej przesądza, że obszaru oddziaływania obiektu nie można identyfikować z subiektywnymi lub nawet obiektywnymi obawami społecznymi co do danej inwestycji. Przy wyznaczaniu obszaru oddziaływania obiektu nie ocenia się walorów estetycznych inwestycji czy nawet jej sprzeczności z lokalnymi przepisami planistycznymi, jak postanowienia studium czy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Innymi słowy, ograniczenie w korzystaniu z innych nieruchomości, wynikające z oddziaływania obiektu, musi mieć oparcie wyłącznie w przepisach odrębnych. W praktyce oznacza to, że indywidualne cechy konkretnej inwestycji wymagają wprowadzenia ograniczeń czy pozyskania zgód, wynikających z przepisów odrębnych. Przykładowo, dla inwestycji polegającej na zrealizowaniu stacji bazowej telefonii komórkowej przepisami odrębnymi, według których określa się obszar oddziaływania obiektu, są w szczególności szeroko rozumiane przepisy środowiskowe. Obszar oddziaływania projektowanej inwestycji powinien więc być określony z uwzględnieniem miejsc dostępnych dla ludności, tj. wszelkich miejsc z wyjątkiem tych, do których dostęp jest zabroniony lub niemożliwy bez użycia sprzętu technicznego, ustalany według istniejącego (a nie planowanego czy hipotetycznie możliwego) stanu zagospodarowania i zabudowy nieruchomości. Dodatkowo, oddziaływanie obiektu nie może być sprzeczne z wymogami technicznymi, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, jak również nie może przekraczać dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku.

Fot. stock.adobe / Jamrooferpix

Dla inwestycji, takich jak stacje bazowe, maszty telewizyjne lub radiowe, elektrownie czy inne, których urządzenia emitują pole elektromagnetyczne, niewątpliwie ich oddziaływanie, o którym mowa w Pb, jest immanentnie związane z oddziaływaniem na środowisko. Dlatego też w tych przypadkach pierwszej weryfikacji podlega kwalifikacja inwestycji do przedsięwzięć, które mogą zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. W przypadku pozytywnej weryfikacji powyższego, konieczne jest uzyskanie decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych zgody na realizację przedsięwzięcia, która, jako że wiąże organ wydający pozwolenie na budowę lub rozstrzygający o ewentualnym sprzeciwie dla inwestycji realizowanej na zgłoszenie, określa obszar oddziaływania obiektu także na potrzeby postępowania budowlanego, w celu ustalenia ograniczeń w zagospodarowaniu wyznaczonego terenu.

Zobacz też:

• Ubezpieczenie inżyniera budownictwa – pytania i odpowiedzi
• Decyzja środowiskowa dla instalacji radiokomunikacyjnych
• Prawne aspekty projektowania zjazdów z dróg publicznych
• Odbiory domów i mieszkań – wymagane dokumenty

W praktyce etapy środowiskowy, planistyczny i budowlany stanowią naczynia powiązane, tj. w przypadku zakwalifikowania przedsięwzięcia do kategorii tych, które mogą zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, ani inwestor, ani organ architektoniczno-budowlany nie ma możliwości kwestionowania obszaru oddziaływania obiektu, ustalonego w decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Decyzja środowiskowa wydawana jest po przeprowadzeniu w ramach postępowania oceny oddziaływania na środowisko. Ocena ta pozwala na ustalenie, jak planowana inwestycja będzie oddziaływać na dane elementy środowiska lub na formy ochrony przyrody. Natomiast w sytuacji, w której inwestycja nie jest zaliczona do żadnej z powyższych kategorii, w konsekwencji czego obszar oddziaływania obiektu nie będzie określony w decyzji środowiskowej, jako że taka nie jest wymagana, jej obszar oddziaływania będzie określony na zasadach ogólnych, zgodnie z przepisami odrębnymi, samodzielnie przez organ na etapie budowlanym.

Agnieszka Zaborowska radca prawny i partner w Kancelarii Zaborowska Laprus-Bałuka