Obowiązki i uprawnienia kierownika budowy

Do obowiązków inwestora należy zorganizowanie procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w szczególności m.in. zapewnienie objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy (art. 18 ust. 1 pkt 2 Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane [1], dalej: p.b.).

Fot. © dusanpetkovic1 – stock.adobe.com

Przed rozpoczęciem robót budowlanych inwestor jest zobowiązany ustanowić kierownika budowy w przypadku:

• robót budowlanych objętych decyzją o pozwoleniu na budowę;
• budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 1–4, 9, 27 i 30 p.b., oraz instalowania, o którym mowa w art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. d i e p.b.;
• przebudowy, o której mowa w art. 29 3 pkt 1 lit. a p.b.;
• rozbiórki objętej decyzją o pozwoleniu na rozbiórkę;
• robót budowlanych objętych decyzją o legalizacji budowy, o której mowa w 49 ust. 4 p.b., w której nałożono obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie;
• robót budowlanych objętych decyzją o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych, o której mowa w 51 ust. 4 p.b., a także przekazać kierownikowi budowy projekt budowlany, w tym projekt techniczny, o ile jest wymagany (art. 42 ust. 1 pkt. 2 i 4 p.b.).

Organ administracji architektoniczno-budowlanej może wyłączyć, w drodze decyzji, obowiązek ustanawiania kierownika
budowy, jeżeli jest to uzasadnione nieznacznym stopniem skomplikowania robót budowlanych lub innymi ważnymi względami (art. 42 ust. 3 p.b.). Przy prowadzeniu robót budowlanych, do kierowania którymi jest wymagane przygotowanie zawodowe w specjalności techniczno-budowlanej innej, niż ma kierownik budowy, inwestor jest obowiązany zapewnić ustanowienie kierownika robót w danej specjalności (art. 42 ust. 4 p.b.).

Kierownik budowy w myśl art. 17 pkt 4 p.b. to uczestnik procesu budowlanego, który musi posiadać odpowiednie uprawnienia budowlane i jest osobą wykonującą samodzielne funkcje techniczne w budownictwie (art. 12–16 p.b.).

Należy pamiętać, że niedopuszczalne jest łączenie funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego (art. 24 ust. 1 p.b.). Za możliwe należy zatem uznać np. połączenie funkcji projektanta oraz kierownika budowy. Łączenie różnych funkcji w procesie budowlanym może jednak wywoływać wątpliwości, szczególnie przy inwestycjach, przy których chodzi nie tylko o ochronę interesu publicznego, lecz także o ochronę uzasadnionych interesów osób trzecich¹.

>>> Kiedy inżynier budownictwa zmienia branżę?

>>> Rezygnacja z funkcji kierownika budowy wbrew woli inwestora

>>> Obowiązki kierownika budowy przy pracach rozbiórkowych i wyburzeniowych

Obowiązki kierownika budowy przed rozpoczęciem budowy

Przed rozpoczęciem budowy lub rozbiórki kierownik budowy jest zobowiązany:

1) zabezpieczyć teren budowy lub rozbiórki;

2) potwierdzić wpisem w dzienniku budowy otrzymanie od inwestora zatwierdzonego projektu budowlanego oraz, o ile jest wymagany, projektu technicznego albo projektu rozbiórki;

3) umieścić na terenie budowy w widocznym miejscu:

a) tablicę informacyjną oraz

b) ogłoszenie zawierające dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia

– w przypadku budowy, na której przewiduje się prowadzenie robót budowlanych trwających dłużej niż 30 dni roboczych i jednoczesne zatrudnienie co najmniej 20 pracowników lub przewidywany zakres robót budowlanych przekracza 500 osobodni (art. 45a ust. 1 p.b.). Przepisy p.b. w określonych wypadkach przewidują wyłączenie obowiązków, o których mowa powyżej (zob. art. 45a ust. 2–4 p.b.).

Kierownik budowy musi, w oparciu o przygotowaną przez projektanta informację dotyczącą bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, przed rozpoczęciem budowy sporządzić plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia lub zapewnić jego sporządzenie, uwzględniając specyfikę obiektu budowlanego oraz warunki prowadzenia robót budowlanych, w tym planowane jednoczesne prowadzenie robót budowlanych i produkcji przemysłowej (art. 21a ust. 1 p.b.).

Kierownik budowy jest zobowiązany potwierdzić wpisem w dzienniku budowy przyjęcie powierzonej funkcji i wskazać numer posiadanych uprawnień budowlanych. Dodatkowo przed rozpoczęciem robót budowlanych, za które ma odpowiadać kierownik robót, inwestor albo kierownik budowy dokonują wpisu dotyczącego osoby, której powierza się funkcję kierownika robót (§ 10 ust. 1–3 Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 22 grudnia 2022 r. w sprawie dziennika budowy oraz systemu Elektroniczny Dziennik Budowy [3], dalej: r.d.b.).

W dalszej części artykułu:

Obowiązki kierownika budowy

Uprawnienia kierownika budowy

Cały artykuł dostępny jest w numerze 9/2023 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”

Piotr Jarzyński
prawnik, partner w Kancelarii Prawnej Jarzyński & Wspólnicy

¹ Z. Kostka, art. 17 [w:] Prawo budowlane. Komentarz, red. A. Gliniecki, Warszawa 2016 [2].

Literatura
1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.
2. Z. Kostka, art. 17 [w:] Prawo budowlane. Komentarz, red. A. Gliniecki, Warszawa 2016.
3. Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 22 grudnia 2022 r. w sprawie dziennika budowy oraz systemu Elektroniczny Dziennik Budowy.