W ostatnich latach prywatne bodegi – tradycyjne hiszpańskie winnice − zmieniają się w wielkie atrakcje turystyczne. Architekci stosują najwyższej jakości produkty budowlane, by dzięki nim wydobyć na powierzchnię to, co na co dzień znajduje się pod ziemią.
Jedną z firm, która wprowadziła w życie ideę odnowy w sektorze winiarskim, jest winnica Bodegas Protos w Peñafiel – miasteczku położonym niedaleko Valladolid (Kastylia). Zabytkowa winnica skorzystała z pomocy zespołu angielskich architektów Richarda Rogera. Do obiektu, składającego się pierwotnie jedynie z części podziemnej, zaprojektowano jednokondygnacyjny budynek oraz znajdującą się pod nim dodatkową powierzchnię piwnic. O ile ta ostatnia została przeznaczona na dodatkową produkcję wina, to nowy budynek został przeznaczony dla gości. Znajduje się w nim m.in. sala do degustacji wina, sala konferencyjna i restauracja. Wyróżniającym się elementem nowoczesnej konstrukcji budynku jest ogromna przeszklona fasada, do stworzenia której użyto systemu Reynaers CW 50.
Winnica Bodegas Protos usytuowana jest u podnóża wysokiej skały, na szczycie której wznosi się zamek a w nim Muzeum Winiarstwa. Bodegas Protos to obecnie 20 000 m2 powierzchni użytkowej, której większa część znajduje się pod ziemią, ponieważ produkcja wina wymaga temperatury od 14 do 16°C. Takie warunki termiczne osiąga się w tradycyjnej architekturze bez stosowania jakiegokolwiek chłodzenia. Instalacje do produkcji wina umieszcza się pod ziemią, na głębokości od 2 do nawet 30 m. Budowa instalacji wiąże się ze znacznymi kosztami, należy m.in. wykonać wykop o wielkiej powierzchni. Jednak oszczędności osiągane podczas eksploatacji bodegi oraz jej minimalny wpływ na otaczające ją środowisko, z nawiązką kompensują koszty inwestycji.
Nadziemna część bodegi otrzymała nietuzinkowy wygląd. Przestrzeń od dachu do największej, podziemnej części nowego budynku, w której ma miejsce produkcja wina, wypełnia przeszklona fasada stanowiąca najatrakcyjniejszą część elewacji. Ten jej fragment oraz przeszklone ściany wewnętrzne wykonano z zastosowaniem systemu CW 50 Reynaers. Jest on wykorzystywany do wykonywania ścian osłonowych, połaci dachowych i konstrukcji przestrzennych. System CW 50 daje nieograniczoną swobodę tworzenia, a dzięki smukłym 50-mm profilom nośnym wpuszcza do budynku maksymalną ilość światła.
Co więcej, budynek ma charakterystyczną konstrukcję dachu, złożoną z pięciu połączonych ze sobą łukowych stropodachów, przy czym każdy kolejny jest lekko cofnięty w stosunku do poprzedniego. Podzielenie dachu na pięć części konstrukcyjnych sprawia, że budynek wydaje się mniejszy i dobrze wpasowuje się w tradycyjny krajobraz, będący mozaiką pól i winnic z widocznymi gdzieniegdzie dachami gospodarstw.
W celu utrzymywania temperatury na stałym poziomie z jednoczesnym zapewnieniem ochrony przeciwsłonecznej wentylowany dach posiada pokrycie z dachówki. Gwarantuje on stałe odprowadzanie na zewnątrz powstającego w budynku ciepła, przy czym przez swoją konstrukcję, redukuje nagrzewanie obiektu do 30%. Ponadto, dach tworzy nawis zachodzący za przeszkloną elewację, dodatkowo chroniąc ją w ten sposób przed działaniem promieni słonecznych.
Ciekawostką jest, że nowy budynek winiarni został połączony z jej zabytkową częścią piwnic za pomocą specjalnego tunelu.
Życzeniem właściciela było, aby naziemnej części bodegi nie nadawać przemysłowego wyglądu, dlatego też na etapie wykończenia wykorzystano tradycyjne materiały budowlane, tj. ceramikę, kamień i drewno.
Nowy budynek Bodegas Protos zapewnił otwartość procesowi produkcji wina, który wcześniej ukryty był pod ziemią. Teraz turyści wstępujący na szlachetne Protos Gran Reserva, mogą nie tylko rozkoszować się jego smakiem, ale także zobaczyć proces produkcji wina na własne oczy.
Architekt: Rogers Stirk Harbour & Partners, London (UK)/Alonso Balaguer yArquitectos Asociados, Barcelona
Zamawiający: Bodegas Protos
Producent: Bellapart S.A.U., Olot
Wykonawca: Arup/Boma/Agroindus
Systemy Reynaers: CW 50
