Realizacja każdego monolitycznego elementu betonowego jest procesem złożonym. Składają się na niego m.in.: ustawienie deskowania, montaż zbrojenia, wbudowywanie mieszanki betonowej, pielęgnacja świeżego betonu i demontaż deskowania użytego do wykonania elementu. Celem artykułu jest przybliżenie kliku kluczowych zagadnień związanych z tymi działaniami.
Deskowania, jako konstrukcje zapewniające wymagany kształt formowanemu elementowi żelbetowemu do momentu uzyskania przez niego samonośności, przed wypełnieniem ich mieszanką betonową muszą podlegać odbiorowi, co szczegółowo omówiono m.in. w [1]. W ramach przygotowań do wbudowywania betonu konieczne jest sprawdzenie, czy deskowanie jest nieuszkodzone, szczelne, wolne od wszelkich zanieczyszczeń, takich jak śmiecie, błoto, pozostałości materiałów budowlanych, a także czy nie znajduje się w nim lód, śnieg i stojąca woda (fot. 1, 2).
Układanie mieszanki betonowej
Przystąpienie do betonowania należy poprzedzić odbiorem zbrojenia, a także, w razie konieczności, starannym przygotowaniem powierzchni, z którymi zetknie się mieszanka betonowa. Powierzchnia starego betonu powinna być przygotowana do połączenia ze świeżą mieszanką, np. przez usunięcie warstwy szkliwa cementowego i luźnych okruchów betonu, zwilżenie wodą, obróbkę mechaniczną powierzchni i zastosowanie preparatów ułatwiających połączenie nowego betonu ze starym. W przypadku układania mieszanki betonowej bezpośrednio na podłożu gruntowym należy ją zabezpieczyć przed zmieszaniem się z gruntem.
Fot. 1. Przykład konstrukcji żelbetowej wykonanej bez uprzedniego oczyszczenia wnętrza deskowania z trocin. Fot. 2. Przykład konstrukcji żelbetowej wykonanej bez uprzedniego oczyszczenia wnętrza deskowania z zanieczyszczeń. Fot. autora
>>> Rynek betonu towarowego w Polsce – perspektywy i wyzwania
>>> Wartość rynku budowlanego w Polsce do 2026 r. przekroczy 400 mld zł
>>> Beton w ujęciu gospodarki o obiegu zamkniętym
Świeżo ułożony beton, stykający się z wodami gruntowymi, a szczególnie tymi płynącymi, powinien być chroniony przed ich niekorzystnym wpływem przez czasowe odprowadzenie wody, wykonanie izolacyjnej warstwy wodochronnej lub w inny równorzędny sposób przez co najmniej 4 dni od chwili jego wykonania [2]. Zachowanie jednorodności mieszanki betonowej w trakcie jej układania jest podstawowym warunkiem uzyskania żądanych parametrów realizowanej konstrukcji. Z tego względu należy przewidzieć środki ostrożności przeciwdziałające uszkodzeniom powodowanym przez wody opadowe, które mogą w czasie betonowania wymywać z mieszanki betonowej cement i drobne frakcje kruszywa.
Fot. 3. Przykłady stosowanych pojemników na beton mocowanych do żurawia. Fot. 4. Wyładunek mieszanki betonowej z pojemnika na beton. Fot. autora
Podczas betonowania należy również chronić beton przed działaniem czynników atmosferycznych, tj. przed ujemnymi temperaturami, intensywnym nasłonecznieniem i silnym wiatrem. Roboty i operacje związane z transportem oraz układaniem mieszanki betonowej można realizować jedynie w okresie nieprzekraczającym początku czasu wiązania betonu. Z tego względu należy zwrócić szczególną uwagę na czas transportu mieszanki betonowej z wytwórni do miejsca wbudowania. Norma PN-B-06265 [3], stanowiąca krajowe uzupełnienie do normy PN-EN 206+A2:2021-08 [4], w punkcie 6.1 podaje, że jeżeli dostawca z odbiorcą nie uzgodnią inaczej, to betoniarkę samochodową należy całkowicie rozładować w czasie nie dłuższym niż 90 min, licząc od chwili pierwszego kontaktu wody z cementem w ramach produkcji danego załadunku/ładunku. Do transportu bliskiego mieszanki betonowej (w obrębie placu budowy) stosowane są najczęściej:
- rynny i rury spustowe,
- kosze przemieszczane za pomocą żurawi lub suwnic (fot. 3, 4),
- pompy oraz przenośniki pneumatyczne z rurociągami i osprzętem (fot. 5, 6).
Fot. 5. Betonowanie posadzki przemysłowej z użyciem pompy do betonu i rurociągu. Fot. 6. Betonowanie płyty stropowej z użyciem pompy do betonu. Fot. autora
W dalszej części artykułu:
Układanie mieszanki betonowej – cd.
Zagęszczanie mieszanki betonowej
Demontaż deskowań
Cały artykuł dostępny jest w numerze 10/2024 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”.
mgr inż. Sławomir Słonina
Centrum Technologiczne Budownictwa, Instytut Badań i Certyfikacji Sp. z o.o.
Literatura
1. G. Bajorek, S. Słonina, Znaczenie deskowania w formowaniu monolitycznych konstrukcji betonowych, „Inżynier Budownictwa” nr 11/2023, s. 49–55.
2. W. Martinek i in., Technologia robót budowlanych. Ćwiczenia projektowe, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2007.
3. PN-B-06265:2022-08 Beton – Wymagania, właściwości użytkowe, produkcja i zgodność – Krajowe uzupełnienie PN-EN 206+A2:2021-08.
4. PN-EN 206+A2:2021-08 Beton – Wymagania, właściwości użytkowe, produkcja i zgodność.
