Przymierzam się do rozpoczęcia przygody z montażem balustrad nierdzewnych. Chciałbym uzyskać wszystkie certyfikaty oraz pozwolenia. Bardzo proszę o informację, jakie dokumenty powinienem uzyskać, by móc legalnie montować balustrady przede wszystkim w miejscach użytku publicznego.
Odpowiada Maciej Harasimowicz
radca prawny, Harasimowicz Legal Solutions
Rozpoczęcie i prowadzenie działalności polegającej na montażu balustrad nierdzewnych nie jest działalnością wymagającą uzyskania koncesji albo zezwolenia, nie jest też działalnością regulowaną wymagającą dokonania wpisu do właściwego rejestru działalności regulowanej.
Jeżeli działalność ta będzie przez Pana wykonywana w celach zarobkowych w sposób zorganizowany i ciągły, to należy uznawać ją za działalność gospodarczą. Podjęcie jej będzie wymagać złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (w przypadku zamiaru prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej lub spółki prawa cywilnego) albo dokonania wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (w przypadku zamiaru prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki prawa handlowego). Konieczne jest także założenie firmowego rachunku bankowego, dopełnienie wszelkich formalności przed właściwym organem skarbowym oraz oddziałem Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych.
Jeżeli czynności podejmowane w ramach tej działalności nie będą objęte zakresem samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie (np. nie będą polegać na projektowaniu, sprawdzaniu projektów architektoniczno-budowlanych i technicznych czy kierowaniu budową lub innymi robotami budowlanymi), to nie musi Pan posiadać odpowiednich uprawnień budowlanych.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że balustrady, niezależnie od materiału wykonania, stanowią wyrób budowlany w rozumieniu art. 2 pkt 1 Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych [1]. Balustrady, podobnie jak inne wyroby budowlane, muszą przejść ocenę i weryfikację stałości właściwości użytkowych, które stanowią podstawę do wydania krajowej deklaracji właściwości użytkowych. Balustrady i poręcze chroniące przed upadkiem zostały wymienione w załączniku nr 1 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym [2], a co za tym idzie, obowiązkiem sporządzenia krajowej deklaracji właściwości użytkowych i w zależności od zamierzonego zastosowania, przypisano im odpowiedni stopień w krajowym systemie oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych.
>>> Schody, pochylnie i balustrady – wymagania techniczne
>>> Balustrady ochronne – montaż zgodnie z przepisami
Producent danego wyrobu budowlanego – w tym przypadku balustrad – posiada obowiązek udostępnienia kopii krajowej deklaracji na swojej stronie internetowej przez okres dziesięciu lat od dnia wprowadzenia wyrobu budowlanego do obrotu. Kopia tej deklaracji może być również przesłana odbiorcy wyrobu budowlanego drogą elektroniczną, a na jego żądanie także w postaci papierowej. Co więcej, producent zobowiązany jest oznakować wyrób budowlany znakiem budowlanym przed wprowadzeniem go do obrotu lub udostępnieniem na rynku krajowym.
W związku z tym, że balustrady mają być przez Czytelnika montowane przede wszystkim w miejscach użyteczności publicznej, zaleca się zweryfikowanie, czy mają one krajową deklarację właściwości użytkowych. Spełnienia tego wymogu może oczekiwać zamawiający w toku postępowania o udzielenie zamówienia, do którego mają w szczególności zastosowanie przepisy o zamówieniach publicznych.
Fot. stock.adobe.com – ErOn
Warunki techniczne dotyczące montażu balustrad w różnego rodzaju budynkach regulują przepisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [3] (dalej: rozporządzenie). I tak schody zewnętrzne i wewnętrzne, służące do pokonania wysokości przekraczającej 0,5 m, powinny być zaopatrzone w balustrady lub inne zabezpieczenia od strony przestrzeni otwartej (§ 296 ust. 1 rozporządzenia), przy czym w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, zagrodowym i rekreacji indywidualnej warunek określony w ust. 1 uważa się za spełniony również wówczas, gdy schody i pochylnie o wysokości do 1 m, niemające balustrad, są obustronnie szersze w stosunku do drzwi lub innego przejścia, do którego prowadzą, co najmniej po 0,5 m (§ 296 ust. 2 rozporządzenia). Natomiast schody zewnętrzne i wewnętrzne, o których mowa w ust. 1, w budynku użyteczności publicznej powinny mieć balustrady lub poręcze przyścienne, umożliwiające lewo- i prawostronne ich użytkowanie. Przy szerokości biegu schodów większej niż 4 m należy zastosować dodatkową balustradę pośrednią (§ 296 ust. 3 rozporządzenia).
Przepis § 298 ust. 1 rozporządzenia stanowi także, iż balustrady przy schodach, pochylniach, portfenetrach, balkonach i loggiach nie powinny mieć ostro zakończonych elementów, a ich konstrukcja powinna zapewniać przeniesienie sił poziomych, określonych w Polskiej Normie dotyczącej podstawowych obciążeń technologicznych i montażowych. Wysokość i wypełnienie płaszczyzn pionowych powinny zapewniać skuteczną ochronę przed wypadnięciem osób. Szklane elementy balustrad powinny być wykonane ze szkła o podwyższonej wytrzymałości na uderzenia, tłukącego się na drobne, nieostre odłamki.
Wysokość i prześwity lub otwory w wypełnieniu balustrad zależą od rodzaju budynku i wynoszą:
- w przypadku budynków jednorodzinnych i wnętrz mieszkań wielopoziomowych: min. 0,9 m,
- w przypadku budynków wielorodzinnych i zamieszkania zbiorowego, oświaty i wychowania oraz zakładów opieki zdrowotnej: min. 1,1 m i maks. 0,12 m,
- w przypadku innych budynków: min. 1,1 m i maks. 0,2 m.
Co więcej, w budynku, w którym przewiduje się zbiorowe przebywanie dzieci bez stałego nadzoru, balustrady powinny mieć rozwiązania uniemożliwiające wspinanie się na nie oraz zsuwanie się po poręczy (§ 298 ust. 3 rozporządzenia). Przy balustradach lub ścianach przyległych do pochylni, przeznaczonych dla ruchu osób niepełnosprawnych, należy zastosować obustronne poręcze, umieszczone na wysokości 0,75 i 0,9 m od płaszczyzny ruchu (§ 298 ust. 4 rozporządzenia). Poręcze przy schodach zewnętrznych i pochylniach, przed ich początkiem i za końcem, należy przedłużyć o 0,3 m oraz zakończyć w sposób zapewniający bezpieczne użytkowanie (§ 298 ust. 5 rozporządzenia). Poręcze przy schodach i pochylniach powinny być oddalone od ścian, do których są mocowane, co najmniej 0,05 m (§ 298 ust. 6 rozporządzenia). Balustrady oddzielające różne poziomy w halach sportowych, teatrach, kinach, a także w innych budynkach użyteczności publicznej powinny zapewniać bezpieczeństwo użytkowników także w przypadku paniki. Dopuszcza się obniżenie pionowej części balustrady do 0,7 m, pod warunkiem uzupełnienia jej górną częścią poziomą o szerokości dającej łącznie z częścią pionową wymiar co najmniej 1,2 m (§ 298 ust. 3 rozporządzenia).
Z uwagi na rodzaj i charakter planowanej przez Czytelnika działalności, a także potencjalne ryzyko wystąpienia szkód na osobie lub mieniu, które mogą powstać podczas wykonywania prac, istotne jest, aby zapewnić sobie odpowiednią ochronę ubezpieczeniową. Z tego powodu rekomendowane jest zawarcie umowy ubezpieczenia, która będzie chronić przed finansowymi skutkami ewentualnych szkód, zarówno tych dotyczących osób trzecich, jak i majątku przedsiębiorstwa. Posiadanie takiej polisy zwiększy także wiarygodność firmy w oczach klientów i partnerów biznesowych, którzy mogą oczekiwać odpowiedniego zabezpieczenia w razie wystąpienia incydentu.
Przy wyborze odpowiedniego ubezpieczenia proszę zwrócić szczególną uwagę na rodzaj i zakres zdarzeń objętych ochroną, a także na wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela, które mogą ograniczać możliwość wypłaty odszkodowania w określonych sytuacjach. Warto wziąć pod uwagę m.in. zdarzenia losowe, takie jak pożar czy zalanie, jak również potencjalne szkody wyrządzone osobom trzecim w związku z wykonywanymi pracami. Proszę także przemyśleć wybór ochrony obejmującej szkody powstałe wskutek nieszczęśliwych wypadków lub błędów w wykonywaniu czynności technicznych, takich jak montaż czy instalacja, zwłaszcza w przypadku prac, które mogą wiązać się z wyższym ryzykiem.
Kolejnym ważnym aspektem jest odpowiednie dostosowanie sumy gwarancyjnej, czyli maksymalnej kwoty, którą ubezpieczyciel wypłaci w razie szkody. Kwota ta powinna być dostosowana do skali planowanej działalności oraz potencjalnych kosztów naprawy szkód, które mogą wystąpić. Wysokość sumy gwarancyjnej powinna uwzględniać wartość mienia oraz charakter prac, które mają być wykonywane, tak aby w pełni zabezpieczyć zarówno firmę, jak i ewentualnych poszkodowanych.
Dobrze dobrane ubezpieczenie może zminimalizować ryzyko finansowe związane z nieprzewidzianymi sytuacjami, zapewniając jednocześnie komfort i stabilność prowadzenia działalności.
Podstawa prawna
1. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1213).
2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 873).
3. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1225 ze zm.).
4. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 236 ze zm.).
5. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.).
