Odpowiada Łukasz Smaga – radca prawny.
Na terenie zakładu znajduje się działka budowlana o pow. 0,4 h, którą inwestor (właściciel) postanowił utwardzić przez położenie płyt parkingowych, uzasadniając celowość tego przedsięwzięcia (wykorzystanie działki jako plac składowy i montażowy dla wykonania nowej inwestycji, na którą ma prawomocne pozwolenie; złożenie maszyn produkcyjnych dostarczonych do montażu, wartość ich to ponad 4 mln zł). Czy konieczne było zgłoszenie tych robót? (urząd starosty żąda pozwolenia). Czy można te roboty wykonać bez zgłoszenia?
Opisany w pytaniu stan faktyczny odnosi się do utwardzenia terenu o określonym przeznaczeniu. Z punktu widzenia przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.), dalej: Pb, utwardzenie może być oceniane w różny sposób. Dla dokonania właściwej oceny planowanych robót zmierzających do wykonania danego obiektu budowlanego nie bez znaczenia pozostaje także zamiar samego inwestora i towarzyszące inwestycji okoliczności faktyczne. Utwardzenie terenu może wymagać uzyskania pozwolenia na budowę albo dokonania zgłoszenia, ale może również w pewnych przypadkach być zwolnione zarówno z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę, jak i dokonania zgłoszenia.
Pozwolenie na budowę jest konieczne w przypadku utwardzenia gruntu, w wyniku którego powstanie obiekt budowlany o określonym przeznaczeniu. Na przykład pozwolenia na budowę wymaga budowa miejsc postojowych dla samochodów osobowych powyżej 10 stanowisk (por. art. 29 ust. 1 pkt 10 Pb), budowa miejsc postojowych dla samochodów ciężarowych albo budowa placu składowego (wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 1 lipca 2013 r., sygn. akt II SA/Rz 250/13, Lex nr 1504914), chociaż w odniesieniu do placu składowego podnosi się w orzecznictwie również, że wymagane jest tylko zgłoszenie (wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 17 lipca 2014 r., sygn. akt II SA/Rz 462/14, Lex nr 1493191).
Utwardzenie terenu, niebędące jednocześnie obiektem budowlanym o określonym przeznaczeniu, wymaga dokonania zgłoszenia na podstawie art. 29 ust. 2 pkt 5 Pb. Przez utwardzenie gruntu należy rozumieć wszelkiego rodzaju prace, które wiążą się z utwardzeniem powierzchni gruntu z wykorzystaniem materiałów budowlanych, a więc np. wylanie płyty betonowej, ułożenie kostki brukowej (wyrok WSA w Poznaniu z dnia 25 września 2013 r., sygn. akt II SA/Po 555/13, Lex nr 1393262) czy też utwardzenie tłuczniem i kruszywem nawierzchni działki (por. wyrok NSA z dnia 5 lipca 2013 r., sygn. akt II OSK 593/12, Lex nr 1466426).
Nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę ani dokonania zgłoszenia budowa obiektów przeznaczonych do czasowego użytkowania w trakcie realizacji robót budowlanych, położonych na terenie budowy, oraz ustawianie barakowozów używanych przy wykonywaniu robót budowlanych, badaniach geologicznych i pomiarach geodezyjnych (art. 29 ust. 1 pkt 24 Pb). Jest tak dlatego, gdyż byt obiektów przeznaczonych do czasowego użytkowania jest zależny od innej budowy i od tego, czy ta budowa jest legalna. Należy bowiem zaznaczyć, że budowa obiektów czasowo służących prowadzeniu innych robót budowlanych nie wymaga pozwolenia na budowę, pod warunkiem że te roboty budowlane prowadzone są zgodnie z prawem (wyrok NSA z dnia 6 marca 2013 r., sygn. akt II OSK 2144/2011; wyrok NSA z dnia 12 kwietnia 2006 r., sygn. akt II OSK 722/2005; wyrok NSA z dnia 21 marca 2014 r., sygn. akt II OSK 2584/12). Pozwolenia na budowę ani zgłoszenia nie wymaga budowa obiektów przeznaczonych do czasowego użytkowania w trakcie realizacji robót budowlanych, położonych na terenie budowy, czyli obiektów, których istnienie funkcjonalnie i czasowo powiązane jest z realizacją robót budowlanych prowadzonych na podstawie pozwolenia na budowę lub zgłoszenia. Celem tego wyłączenia jest umożliwienie inwestorowi realizacji robót, na które uzyskał pozwolenie na budowę bądź realizowanych na podstawie zgłoszenia (wyrok NSA z dnia 20 sierpnia 2009 r., sygn. akt II OSK 1278/2008, Lexis-Nexis 2475090).
Budowa placu składowego i montażowego, polegająca na utwardzeniu terenu przez położenie płyt parkingowych w celu zapewnienia miejsca do złożenia maszyn produkcyjnych, może zostać zakwalifikowana jako budowa obiektu przeznaczonego do czasowego użytkowania w trakcie realizacji robót budowlanych, położonego na terenie budowy w rozumieniu art. 29 ust. 1 pkt 24 Pb, jeżeli ma służyć inwestycji objętej ostatecznym pozwoleniem na budowę. Należy podkreślić, że wskazany przepis nie ogranicza rodzajów obiektów budowlanych, wymagając jedynie, aby były przeznaczone do czasowego użytkowania (wyrok NSA z dnia 20 maja 2003 r., sygn. akt IV SA 2276/01, ONSA 2004, nr 2, poz. 63). Cechę taką można przypisać płytom parkingowym położonym bezpośrednio na gruncie, które można w każdej chwili zdemontować przez ich zabranie i wywiezienie w inne miejsce. A zatem ułożenie na gruncie płyt parkingowych służących prowadzeniu robót budowlanych objętych ostatecznym pozwoleniem na budowę nie wymaga ani uzyskania pozwolenia na budowę, ani dokonania zgłoszenia. Istotne jest również to, aby teren ten mieścił się w granicach terenu budowy. Określenie terenu budowy, a więc przestrzeni, na której prowadzone są (podstawowe) roboty budowlane, wraz z przestrzenią zajmowaną przez urządzenia zaplecza budowy jest jednym z elementów wniosku o wydanie pozwolenia na budowę. Przestrzeń zajmowana przez urządzenia zaplecza budowy powinna być uwzględniona w projekcie budowlanym sporządzonym dla całego terenu budowy, a inwestor zobowiązany jest do zapewnienia sobie tytułu prawnego do przestrzeni, która będzie zajmowana przez urządzenia zaplecza budowlanego (wyrok WSA w Poznaniu z dnia 31 marca 2011 r., sygn. akt II SA/Po 892/10, Lex nr 1100530). W orzecznictwie sądów administracyjnych spotkać można również liberalny pogląd co do rozumienia pojęcia terenu budowy, w którym ma się mieścić nie tylko działka, na której realizowana jest budowa, ale i teren do tej działki przyległy, jeżeli inwestor ma prawo do jego wykorzystania w tym celu (wyrok NSA z dnia 20 maja 2003 r., sygn. akt IV SA 2276/01, ONSA 2004, nr 2, poz. 63).
