Skupmy się na najważniejszych czynnikach wpływających na powodzenie realizacji projektu budowlanego oraz działaniach, jakie możemy podjąć, zanim ruszy budowa, tak aby jej przebieg był możliwie najbardziej zgodny z naszymi założeniami. Z pomocą przyjdzie nam tutaj zarządzanie ryzykiem.
Choć branża budowlana jest sektorem, w którym panują bardzo niepewne warunki, zarządzanie ryzykiem nie jest często stosowane. Podczas gdy skomplikowane systemy mogą stanowić przesadne rozwiązanie w przypadku małych projektów i budzić niechęć w ich stosowaniu, to my zwracamy uwagę, że ryzyko zawsze można w znacznym stopniu ograniczyć, koncentrując uwagę na kluczowych czynnikach:
1. Adekwatność rozwiązania technologicznego.
Nieskuteczne rozwiązania, które mogą przynosić oszczędności w początkowym etapie, często zagrażają pomyślnej realizacji całego projektu lub generują nieoczekiwane koszty dodatkowe.
2. Kwalifikacje wykonawcy.
Nawet w przypadku zastosowania doskonałych technologii, mogą wystąpić problemy, jeśli wykonawca nie jest w stanie prawidłowo zastosować wybranego rozwiązania.
Większość specjalistów ds. budownictwa woli polegać na własnym doświadczeniu jako na najlepszej metodzie zarządzania i odrzuca formalne systemy. Istnieją jednak proste metody ograniczające ryzyko – nawet w projektach na niewielką skalę. Ich zastosowanie ma pozytywny wpływ na realizację projektu zgodnie z założonym budżetem i harmonogramem, pozwalając osiągnąć równocześnie wymaganą jakość. Jak pokazują ogólnoeuropejskie badania, plany i harmonogramy sporządzane przez specjalistów są zbyt optymistyczne oraz wypełniane jedynie w kilku procentach projektów budowlanych.
Projekty o gorszych wynikach w ostatnim roku obrachunkowym
Firma KPMG w swoim badaniu Global Construction Survey z 2015 r. superscript pokazała, że ponad 50% wszystkich inwestorów zanotowało jeden lub kilka projektów osiągających gorsze wyniki od oczekiwanych w ostatnim roku obrachunkowym. Podczas gdy kadra zarządzająca z sektora energii i zasobów naturalnych zgłosiła wskaźnik niepowodzenia projektów na poziomie 71%, w sektorze publicznym odnotowano zdumiewająco wysoki wskaźnik niepowodzenia projektów wynoszący 90%. Oznacza to, że stosowane obecnie procesy wyboru wykonawców wydają się być w dużej mierze nieskuteczne. System ofert o jak najniższej cenie także często skutkuje „(…) ogromnymi opóźnieniami w planowanej realizacji, przekroczeniem kosztów, bardzo poważnymi problemami dotyczącymi jakości oraz wzrostem liczby reklamacji i sporów sądowych”1.
Wskaźniki niepowodzenia projektów
System wykluczający dwie skrajne oferty, bazujący na tej zbliżonej do średniej, niesie za sobą ogromne ryzyko, gdyż nadal koncentruje się na cenie, a nie na kompetencjach wykonawcy. „Cena oferty” jako jedyne kryterium doboru wykonawcy zawęża obraz i tak naprawdę ogranicza wybór. Należy pamiętać, że powodzenie projektu zależy bezpośrednio od wstępnej selekcji ofert. W związku z tym zdecydowanie zalecamy zastosowanie w tym procesie różnorodnych czynników2.
W 2011 r. w Goteborgu przeprowadzono badania, podczas których zidentyfikowano najistotniejsze rodzaje ryzyka. Badacze uwzględnili ich wpływ i prawdopodobieństwo wystąpienia w odniesieniu do czasu realizacji, jakości wykonania oraz założonego budżetu danego projektu. I tak:
1. Ryzyko opóźnień w realizacji
Błędne założenia w procesie składania ofert (skupienie na cenie), wybór nieodpowiednich wykonawców oraz tanie, nieskuteczne, nieadekwatne rozwiązania/technologie, które mogą okazać się bardziej kosztowne na etapie eksploatacji, stanowią najistotniejsze czynniki powodujące opóźnienia w harmonogramie prac. KPMG (badania z 2015 r.) w swoich spostrzeżeniach idzie nawet o krok dalej i stwierdza, iż ponad dwie trzecie (69%) uczestników badania uznało „realizację robót przez wykonawców” za najważniejszy czynnik powodujący przekroczenie terminu realizacji co najmniej o 10% w stosunku do pierwotnych założeń.
2. Ryzyko wzrostu kosztów
Standardowo inwestor przewiduje możliwość wzrostu budżetu o ok. 10% jako bufor na niespodziewane wydatki. Niestety, jak pokazują badania KPMG, mniej niż 30% projektów, niezależnie od branży, jest realizowanych w ramach założonego budżetu. Jeszcze gorzej wygląda to w sektorze publicznym – 90% projektów wykracza poza planowany budżet. Tutaj również wybór taniego i nieadekwatnego rozwiązania został zidentyfikowany jako czynnik o najwyższym prawdopodobieństwie wystąpienia i generujący najwyższe koszty (potencjalny wzrost określono na ponad 40%).
3. Ryzyko obniżenia wymaganej jakości
Ponownie, czynnikami niosącymi największe ryzyko w połączeniu z dużym prawdopodobieństwem ich wystąpienia są: tanie, nieskuteczne i drogie w eksploatacji rozwiązania oraz dobór nieodpowiedniego wykonawcy.
Badane ryzyka nie opisują wszystkich występujących w trakcie realizacji projektu budowlanego, ale z pewnością pod uwagę zostały wzięte czynniki mające największy wpływ i te, których skutki widoczne są na każdym etapie prac. Oprócz tego, że zdrowy rozsądek mówi nam, iż niskie ceny mogą wiązać się z wysokimi kosztami, to również badania przeprowadzone przez KPMG w Goteborgu potwierdzają, że adekwatne rozwiązania technologiczne oraz dobór odpowiedniego wykonawcy stanowią kluczowe czynniki w unikaniu i minimalizowaniu ryzyka niepowodzenia projektu.
Jako inwestor możesz skutecznie ograniczyć ryzyko, dokonując dwóch prostych wyborów
1. Unikanie tanich rozwiązań, które stają się kosztowne w okresie eksploatacji.
Stwierdzenie, czy rozwiązanie jest tanie i nieskuteczne oraz będzie generować wyższe koszty w okresie eksploatacji jest trudne w branży budowlanej. Master Builders Solutions firmy BASF opracował w związku z tym analizy kosztów w cyklu życia dla wybranych wyrobów/systemów budowlanych. Analizy te prezentują koszt rozwiązania w całym jego cyklu życia.
2. Wybór odpowiedniego wykonawcy.
Najlepszym i najłatwiejszym sposobem znalezienia odpowiedniego wykonawcy jest zwracanie uwagi na certyfikaty wydane przez instytucje, których zadaniem jest podnoszenie standardu prac w branży budowlanej.
Jako dostawca wysokiej jakości chemii budowlanej Master Builders Solutions firmy BASF rozumiemy, że zapewnienie odpowiednich produktów stanowi tylko część rozwiązania – potrzebny jest także wiarygodny partner, który zastosuje te produkty we właściwy sposób, tak by zminimalizować ryzyko. Kto mógłby być bardziej zainteresowany odpowiednim wykwalifikowaniem wykonawców niż dostawca wyrobów budowlanych…?
Z tego względu firma BASF podjęła decyzję o nawiązaniu trwałego, dynamicznego partnerstwa z profesjonalnymi wykonawcami oraz zaprosiła ich do Programu BASF System Partner. Partnerzy BASF wyróżniają się swoimi wynikami w zakresie zapewniania jakości, doskonałym przeszkoleniem swoich zespołów oraz udokumentowanymi osiągnięciami w zakresie realizacji projektów. Wybór sprawdzonych partnerów to droga do realizacji projektów w sposób bezpieczny, skuteczny i pomyślny.
Master Builders Solutions oznacza działanie razem. Jako rzetelny partner wiemy, że to jest podstawa pełnej zaufania, długofalowej relacji biznesowej. Dzięki wspólnemu działaniu kumulujemy wiedzę i doświadczenie z całego świata. Pozwala nam to oferować najlepsze rozwiązania, a naszym klientom daje możliwość pracować szybciej, a w długiej perspektywie – wydajniej i efektywniej.
Patrząc przez pryzmat naszych produktów, udało nam się ten cel osiągnąć. Dzisiaj wykonujemy kolejny krok. W ciągu ostatnich trzech lat zbudowaliśmy sieć partnerów, która przenosi nasze wartości na wyższy poziom. Wiemy, że prócz odpowiednich produktów, liczą się również dobre planowanie i wykonawstwo. Dlatego właśnie postanowiliśmy stworzyć zrównoważone i silne partnerstwo z najlepszymi wykonawcami, wspierając ich i udzielając im certyfikatów BASF System Partner.
Partnerów BASF wyróżnia przede wszystkim najwyższa jakość wykonawstwa, wykwalifikowany zespół oraz pozytywna historia zrealizowanych projektów. Dzięki temu możecie Państwo być pewni, że nasi partnerzy wykonają Państwa projekt budowlany bezpiecznie, wydajnie i pomyślnie. Jesteśmy dumni, że możemy dziś przedstawić i polecić Państwu naszych BASF System Partnerów.
Więcej na https://www.master-builders-solutions.basf.pl/pl-pl.
1 Z. Herbsman i R. Ellis, Multiparameter Bidding System. Innovation in Contract Administration, Jurnal of Construction Engineering and Management 118/1.
2 Hatush, str. 17.
Dział Master Builders Solutions
ul. Kazimierza Wielkiego 58
32-400 Myślenice
tel. +48 12 372 80 00
www.master-builders-solutions.basf.pl
budownictwo@basf.com
