Pompy ciepła stają się powoli standardem we współczesnym nowoczesnym budownictwie jednorodzinnym, a coraz częściej można też spotkać je w szeregowcach i apartamentowcach. Nie można się też temu dziwić – to jedne z najwygodniejszych i zarazem najbardziej ergonomicznych urządzeń grzewczych dostępnych obecnie na rynku. Nasuwa się jednak pytanie – jaką pompę ciepła wybrać? Oto garść porad, które pozwolą podjąć dobrą decyzję!
Rodzaje pomp ciepła oraz ich zastosowanie
Osoba zainteresowana zakupem własnej pompy ciepła w zasadzie ma do wyboru dwa rozwiązania – pompę powietrzną oraz gruntową. Można również znaleźć warianty wodne, są one jednak rzadko stosowane, ponieważ wymagają dostępu do wód gruntowych oraz wiążą się z koniecznością dokonywania głębokich odwiertów.
Powietrzne pompy ciepła pobierają energię z powietrza zewnętrznego otaczającego budynek i wykorzystują ją do podnoszenia temperatury wody znajdującej się w domowej instalacji grzewczej. Z kolei pompy gruntowe pobierają energię termiczną poprzez specjalne wymienniki ciepła wprost z głębszych warstw ziemi (zazwyczaj od 1,5 do 2,5 m) znajdującej się na terenie posesji.
Warianty powietrzne są łatwe w montażu i wymagają tylko niewielkiej ingerencji w budynek. Zajmują też stosunkowo niewiele miejsca i są przystępne cenowo, jednocześnie zapewniając wydajność pozwalającą na samodzielne ogrzewanie całego budynku. Niestety, ich wydajność spada podczas mroźnych dni – szczególnie w trakcie fali mrozów, kiedy to temperatura wynosi mniej niż -10°C.
Natomiast gruntowe pompy ciepła charakteryzują się bardzo wysoką stabilnością pracy – ich wymienniki ciepła znajdują poniżej poziomu, w którym grunt przemarza, dzięki czemu mogą one pracować nawet podczas największych mrozów. Są one jednak droższe, a także wymagają wykonywania specjalnych odwiertów pionowych lub montażu kolektorów poziomych, co zwiększa koszty inwestycji oraz wiąże się ze sporymi niedogodnościami.
Kluczowe parametry techniczne pomp ciepła
Drugim istotnym aspektem przy wyborze pompy ciepła jest dokładne przeanalizowanie ich parametrów technicznych. Jest to ważne, ponieważ to właśnie od nich będzie zależeć wydajność oraz sprawność urządzenia, a co za tym idzie, komfort termiczny domowników oraz koszty eksploatacyjne.
Szczególną uwagę należy zwrócić na współczynnik efektywności COP (Coefficient of Performance) oraz sezonowy wskaźnik SCOP, który dużo lepiej odzwierciedla rzeczywiste warunki pracy urządzenia w ciągu całego roku. Im wyższe wartości tych parametrów, tym mniejsze koszty eksploatacyjne i większa efektywność energetyczna systemu.
Trzeba też sprawdzić, jaka jest minimalna temperatura robocza, w jakiej może efektywnie pracować pompa ciepła. W polskim klimacie niektóre z nich mogą wymagać dodatkowego wsparcia urządzeniami elektrycznymi w trakcie srogich mrozów. Jest to tzw. punkt biwalentny, który wymaga odpowiedniego rozplanowania całej instalacji C.O.
Głośność oraz kultura pracy pompy ciepła
Istotna jest także kultura pracy pompy ciepła. W szczególności dotyczy to poziomu hałasu generowanego przez jednostkę zewnętrzną. Im będzie ona głośniejsza, tym bardziej urządzenie będzie przeszkadzać nie tylko domownikom, lecz także mieszkańcom sąsiednich nieruchomości.
Ma to szczególnie duże znacznie w zabudowie szeregowej, jednak nawet w przypadku domów jednorodzinnych sąsiedzi docenią wybór cichszej pompy ciepła – szczególnie podczas intensywnych mrozów.
Moc pompy ciepła oraz prawidłowy projekt instalacji C.O.
Bardzo ważne jest również dopasowanie mocy pompy ciepła do zapotrzebowania energetycznego budynku. Zbyt mała moc grzewcza będzie skutkować niedogrzaniem pomieszczeń oraz zmusi urządzenie do pracy z maksymalną wydajnością. To z kolei spowoduje wysokie zużycie prądu oraz podzespołów samej pompy.
Natomiast przewymiarowane urządzenie będzie bezsensownie podwyższać koszt termomodernizacji i zużywać dużo prądu. Co gorsza, ich sterowniki będą próbować optymalizować zużycie energii poprzez ciągłe włączanie i wyłączanie sprężarki, tym samym powodując jej szybsze zużycie.
Jaka pompa ciepła do domu 150 m2? W przypadku takich nieruchomości powinno wystarczyć urządzenie o mocy około 6 do 15 kW – w zależności od stopnia izolacji ścian, ilości okien, liczby mieszkańców oraz ich preferencji.
Nie można także pominąć kwestii rodzaju instalacji wewnętrznej – pompy ciepła najlepiej współpracują z ogrzewaniem podłogowym lub grzejnikami niskotemperaturowymi, które umożliwiają pracę systemu w optymalnych warunkach. Tradycyjne grzejniki do ogrzania domu wymagają dużej temperatury zasilania, jakiej nie będzie w stanie zapewnić pompa ciepła przy rozsądnym zużyciu prądu.
Koszty inwestycji oraz jej zwrot w czasie
Powietrzne pompy ciepła to wydatek od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy złotych, podczas gdy gruntowe systemy mogą kosztować nawet dwa razy więcej – głównie z powodu konieczności wykonania odwiertów.
Istnieje jednak sposób na to, aby mocno zredukować powyższe koszty. Pomogą w tym rządowe programy dofinansowania, takie jak „Czyste Powietrze” lub ulga termomodernizacyjna. Kwalifikujące się na nie gospodarstwa domowe mogą dużo taniej zamontować pompę ciepła, co znacząco skróci czas zwrotu takiej inwestycji.
A jak wygląda kwestia opłacalności pompy ciepła? To zależy przede wszystkim od cen energii elektrycznej, stopnia izolacji budynku, rodzaju zastosowanego systemu grzewczego oraz integracji z instalacją fotowoltaiczną – jeśli została ona wykonana lub jest planowana w przyszłości. Można jednak przyjąć, że okres zwrotu będzie wynosić od 5 do 12 lat, w zależności od wybranego modelu pompy ciepła oraz preferencji domowników.
Rozwiązania dla oszczędnego domu
Decydując się na montaż pompy ciepła, warto pomyśleć o kompleksowym podejściu do oszczędzania energii w domu. W Leroy Merlin dostępne są nie tylko same urządzenia grzewcze, ale także szeroka oferta produktów i usług wspierających budowę tzw. oszczędnego domu. Można tam znaleźć m.in. nowoczesne systemy fotowoltaiczne, materiały do izolacji termicznej budynków, a także akcesoria do inteligentnego zarządzania energią.
Co więcej, klienci mogą skorzystać z profesjonalnego doradztwa oraz usług montażowych, które ułatwiają dobranie najlepszego rozwiązania do indywidualnych potrzeb budynku i domowników. Dzięki temu inwestycja w pompę ciepła może być jeszcze bardziej efektywna i szybciej się zwrócić.
