W 2015 r. w Poznaniu, w sąsiedztwie kampusu Politechniki Poznańskiej, oddano do użytku kompleks obiektów Centrum Badawczego Polskiego Internetu Optycznego (CBPIO).
Jest on bazą dla rozwoju badań i wdrożeń w zakresie infrastruktury elektronicznej, technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz ich zastosowań praktycznych. Autorem koncepcji urbanistyczno-architektonicznej tego fragmentu miasta, położonego między Wartą a jeziorem Malta w bliskości Ostrowa Tumskiego, jest prof. dr hab. inż. arch. Marian Fikus. Centrum składa się z dwóch części. Budynek Sal Technologicznych (BST) zaprojektowano we wrocławskiej pracowni Archimmodicus.
Część laboratoryjno-biurowa powstała w systemie zaprojektuj i wybuduj. Generalny wykonawca, firma Eiffage, zlecił wykonanie projektu Pracowni Architektonicznej Ewy i Stanisława Sipińskich. Głównym projektantem była prof. dr hab. inż. arch. Ewa Pruszewicz-Sipińska.
Koszt inwestycji wyniósł ok. 100 mln zł, z czego 90% to dofinansowanie z UE. W kompleksie CBPIO ma swoją siedzibę afiliowane przy Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS). Jest ono centrum badawczo-rozwojowym w zakresie sieci komputerowych nowych generacji i równocześnie dostawcą usług dużej mocy obliczeniowej, systemów archiwizacji i Internetu oraz usług sieciowych.
7 listopada br. w CBPIO odbyły się IX warsztaty z cyklu „Projektowanie jako gra zespołowa”. Ich otwarcia dokonali inż. Jerzy Stroński, wiceprzewodniczący Wielkopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa, i arch. Krzysztof Frąckowiak, przewodniczący Okręgowej Izby Architektów.
Następnie uczestnicy zwiedzili obiekt. Pierwsze było Data Center. Kolejne – laboratorium wizualizacji, czyli pomieszczenie w kształcie sześcianu, otwarte z jednej strony. Wszystkie ściany są ekranami. W jego wnętrzu uczestnicy warsztatów mogli po założeniu specjalnych okularów i korzystając z joysticka poruszać się on-line w wirtualnej przestrzeni jednej z poznańskich ulic. Ostatnim etapem wycieczki było kino wysokiej rozdzielczości 8K.
Drugą część warsztatów stanowiła prezentacja projektu części laboratoryjno-biurowej. Prowadził ją prof. dr hab. inż. arch. Stanisław Sipiński, współautor projektu.
O posadowieniu budynku opowiadał konstruktor mgr inż. Ireneusz Osajda. Wymienił dwa podstawowe problemy podczas projektowania – spełnienie wymogów dotyczących osiadań oraz kontakt budynku sal technologicznych (BST) i budynku laboratoryjno-biurowego na styku dylatacyjnym.
Projekt budynku BST powstał w innej pracowni i jego budowa rozpoczęła się kilka miesięcy wcześniej. W miejscu jego lokalizacji natrafiono na ruiny dawnych fortów. Aby uniknąć efektu krawędzi tnącej między posadowieniem o sztywnym podparciu na ruinach a posadowieniem na gruncie, zastosowano swoisty materac. Była to półtorametrowa warstwa kwalifikowanego kruszywa odpowiednio zagęszczona i zawinięta w kokon z geowłókniny. Dopiero na tym wykonano płytę fundamentową. Wielkość tego materaca wykraczała na odległość 1,5 m poza obrys budynku. Ponieważ projekt znajdującego się w bezpośrednim sąsiedztwie budynku laboratoryjno-biurowego zakładał wykonanie płyty fundamentowej na palach, należało się z tym uporać. Dokonano tego przez nadwieszenie wspornikowe płyty fundamentowej. Na tak wykonstruowanej płycie, nieobciążającej materaca, stoi ściana przylegająca do dylatacji. Charakterystyczne jest to, że w pobliżu styku budynków, ze względu na przewieszenie, część pali, w odróżnieniu od pozostałych, musiała być policzona na wyrywanie.
Ze względu na wymogi dotyczące osiadania, w trakcie realizacji prowadzono regularnie precyzyjne pomiary. Ostatecznie na skutek dodawania obciążenia w czasie budowy pale, zgodnie z założeniem, osiadły o 1 cm, co było spójne z osiadaniem sąsiedniego budynku BST.
W centrum znajduje się zegar atomowy utrzymujący z dużą dokładnością ciągły i stabilny czas. Dla tego pomieszczenia wymagano przyjęcia obciążenia 25 kN/m2. Zaprojektowano posadowienie na oddzielnych niezależnych palach. Na wykonanej na nich płycie fundamentowej umieszczono wibroizolatory, a na nich płytę posadzkową. Po zwolnieniu i wyregulowaniu wibroizolatorów górna płyta została ustabilizowana.
Warsztaty zorganizowały wspólnie wielkopolskie izby inżynierów budownictwa i architektów.
Łukasz Gorgolewski
Zdjęcie: PA E. i S. Sipińskich
