Gmina Kórnik jest jedną z dynamiczniej rozwijających się w regionie. Dla Aquanetu oznacza to konieczność realizacji inwestycji wodociągowych, bo bilans wody prognozowany na rok 2035 wskazuje, że zasoby wody na terenie Kórnika i okolic są niewystarczające.
Za 12 lat wymagana ilość zasobów wyniesie ok. 361 m3/h, a zdolności dostaw to ok. 118 m3/h. Dokładając brak rezerw terenu na nowe ujęcia okazuje się, że niedobór wody wielkości ok. 67% należy uzupełnić przez przesłanie jej z obszarów, gdzie woda jest. Wystarczający zapas występuje na ujęciu Mosina a SUW Mosina jest największym obiektem Aquanet zapewniającym wodę dla znacznego obszaru aglomeracji poznańskiej. Dlatego podjęliśmy decyzję o wybudowaniu Magistrali Kórnickiej, która połączy gminę Kórnik z Poznańskim Systemem Wodociągowym.
Mapa z widocznym przebiegiem magistrali wodociągowej realizowanej przez Aquanet
Prace nad dokumentacją projektową rozpoczęły się w 2008 r. Z uwagi na duże problemy ze znalezieniem odpowiednich terenów na lokalizację magistrali, ponownie przeanalizowaliśmy wytyczne dotyczące stref ochronnych wzdłuż magistrali. Analiza wskazała możliwość zaprojektowania zmniejszonych stref, ale tylko przy doborze odpowiednich parametrów rur do budowy magistrali. Zwiększono więc grubości ścianek rur dla projektowanej magistrali o jeden typoszereg. To pozwoliło zmniejszyć strefy ochronne magistrali na wielu odcinkach z 5 m na min. 1,5 m od osi magistrali w każdą stronę (śr. o ok. 3 m). Ostatecznie magistralę zlokalizowano w dużej części na terenach Lasów Państwowych, terenach gminnych i wzdłuż dróg wojewódzkich. W celu jej lokalizacji na terenach leśnych należało uzyskać decyzję o wyłączeniu gruntów z produkcji leśnej. Ustalono, że dla bezpieczeństwa prowadzenia prac w lasach konieczne jest uzyskanie pasa roboczego o szerokości min. 6 m, po 3 m od osi rurociągu. Magistralę zlokalizowano centralnie w istniejących duktach leśnych Nadleśnictwa Babki, a wycinkę drzew ograniczono do minimum. Wyznaczono też drogi objazdowe, po których mógł poruszać się wykonawca podczas realizacji prac. Projekt zakłada odpowiednie wzmocnienie, utrzymanie tych dróg, a także ich odbudowę po zakończonych pracach, co wpłynęło na koszt inwestycji.
Ogromnym wyzwaniem jest fakt, że część magistrali biegnie przez teren majątku ziemskiego Rogalin, wpisanego do Rejestru zabytków i objętego ochroną Powiatowego Konserwatora Zabytków. Efekt? Całkowity zakaz wycinki drzew na tym obszarze. W celu ochrony istniejącej zieleni, realizację magistrali na tym odcinku zaprojektowano metodą bezwykopową z lokalizacją komór dostosowaną do istniejących drzew (klony pospolite, jesiony wyniosłe). Przewidziano też szereg wytycznych ochrony drzew.
Ostatecznie zaprojektowano magistralę DN500 i DN400 o długości ok. 15,7 km oraz wodociągi o średnicach DN150, DN250, DN300 o długości ok. 12,4 km z rur PE.
Ważną kwestią do rozwiązania na etapie projektu były ograniczenia w dostępie do wody do celów prób ciśnienia, płukania i dezynfekcji. Ustalono, że woda do prób będzie pobierana z 3 źródeł: magistrali „Wschodniej”, SUW Dębiec oraz wodociągu w Kórniku. By w pełni je wykorzystać wyprzedzająco wybudowaliśmy wodociąg dla etapu Czołowo i wykonaliśmy prace związane z przygotowaniem magistrali „Wschodniej”.
W IV kw. 2020 r. ogłoszono przetarg na realizację robót zasadniczej części magistrali. Wpłynęło ok. 280 pytań z zakresu dokumentacji projektowej oraz dokumentów formalnych. Złożone zostały 4 oferty w przedziale cenowym od ok. 48 mln do ok. 75 mln zł netto. Odrzucona została oferta z najniższą ceną z uwagi na brak właściwego uzasadnienia kalkulacji ceny. Krajowa Izba Odwoławcza, prowadząca postępowanie na wniosek wykonawcy z najniższą ceną, podtrzymała decyzję zamawiającego. Pozwoliło to na wybranie kolejnej oferty i podpisanie 24.09.2021 r. umowy na kwotę ok. 61,8 mln zł netto z terminem realizacji 36 miesięcy.
Magistrala łącząca miasto Kórnik z magistralą wschodnią DN1000 jest wykonywana z rur stalowych DN500 i DN400 o grubości ścianki odpowiednio 10 i 8 mm o łącznej długości ok. 15,7 km. Obie rury są wykonane ze stali L235 z wewnętrzną powłoką cementową o grubości min. 4 mm. Powłoka zabezpiecza rurę stalową przed korozją i wytrącaniem się związków pogarszających jakość wody. Rury posiadają też zewnętrzną powłokę 3LPEB2 (epoksyd 125 µm, kopolimer 150 µm, PEB2 2,5 mm), która zabezpiecza przed korozją zewnętrzną. Przejścia pod drogami, infrastrukturą krytyczną są wykonywane metodą przewiertu w rurach ochronnych GRP DN600 i DN750.
Fot. Komora na magistrali wschodniej
Na magistrali wykonano 10 komór żelbetowych z armaturą technologiczną (komory odpowietrzające, odwadniające i pomiarowe) i przystosowano je do montażu systemu lokalizacji wycieku na podstawie prędkości rozchodzenia się fali ciśnień.
Podczas budowy magistrali wykonano 1500 szt. połączeń spawanych, zużyto 2250 kg drutu oraz 2700 m izolacji spoin.
Rury łączone są metodą spawania 141 TIG w osłonie argonowej –100% spawów podlega badaniu TOPF (techniką dyfrakcji fal ultradźwiękowych). Jakość złączy spawanych musi odpowiadać poziomowi C wg PN-EN ISO 5817:2014-05. Rurociągi układane są w wykopach wąskoprzestrzennych umocnionych lub skarpowanych, na podsypce i obsypce piaskowej. Zgodnie z wymaganiami zamawiającego, wykonawca przed rozpoczęciem prac przeszedł procedurę dopuszczenia spawaczy, przedstawił pWPS oraz zatwierdził technologię na podstawie WPQR.
Rury dostarczone na budowę podlegały odbiorowi przez nadzór zamawiającego. Sprawdzano je pod kątem owalności, grubości ścianki, izolacji wewnętrznej i zewnętrznej. Musiały być odpowiednio sfazowane, a powłoka wewnętrzna musiała być wykonana w odpowiedniej odległości od krawędzi (5 mm). Zapewniło to możliwość wykonania spawów, w późniejszej eksploatacji spowoduje samoczynne wypełnienie przestrzeni montażowej za pomocą inkrustracji. Powłoka zewnętrzna w miejscu spawów jest uzupełniona opaskami termokurczliwymi zgodnymi z izolacją fabryczną w klasie C50.
By ograniczyć ilość dostaw i zmniejszyć ilości spoin montażowych, długość rur zwiększono do niestandardowych 14,5 m. Pozwoliło to zaoszczędzić ok. 28% połączeń spawanych.
Badania i testy jakim poddawany jest rurociąg: inspekcja TV, badanie rezystancji, spoin, szczelności oraz płukanie i badanie bakteriologiczne wody mają na celu sprawdzenie montażu, eliminację usterek i właściwe przygotowanie rurociągu do pracy i późniejszej eksploatacji.
Jednym z największych wyzwań było wybudowanie komory technologicznej na czynnej magistrali DN1000 z rur żeliwa szarego zaopatrującej w wodę ok. 7 miejscowości i większą część Poznania. Aby wykonać to w sposób bezpieczny i zachować ciągłość dostaw wody należało wymienić w ciągu 48 h, 28 m magistrali z rur z żeliwa szarego, na rury stalowe DN1000 o ściance 12,5 mm. Zastosowanie takiej ścianki zapewniło samonośność rurociągu i umożliwiło wykonanie konstrukcji komory żelbetowej, w której umieszczono armaturę zaporową nowej i starej magistrali w miejscu połączenia dwóch sieci.
Z uwagi na strategiczne znaczenie magistrali dla dostawy wody do gminy Kórnik, jakość wykonania robót uznaliśmy za priorytet tej inwestycji. Dlatego po ułożeniu całości wodociągu, tj. ok. 15,7 km rury stalowej DN500 i DN400 będzie on poddany ponownej próbie szczelności, dezynfekcji i płukaniu. Na ten cel zostanie zużyte ok. 46 000m3 wody o prędkości przepływu 100 l/s. Ten ostatni etap będzie ostatecznym potwierdzeniem przyjętych założeń i prawidłowej realizacji prac.
AQUANET S.A.
Robert Adamczak, Monika Mrozińska, Maciej Antecki, Robert Bąk
Aquanet Spółka Akcyjna
ul. Dolna Wilda 126
61-492 Poznań
tel. (61) 8359 100
klient@aquanet.pl
www.aquanet.pl
