Inicjatywa ustawodawcza dotycząca gwarancji zapłaty w procesie budowlanym

06.02.2007

 

Szanowni Państwo,
Adresujemy do Państwa ten list, gdyż jest on zasadniczym krokiem w kierunku unormowania  stosunków  biznesowych w Procesie Budowlanym, jako, że przedstawia wyniki I-go Etapu prac Grupy Roboczej  Uniwersytetu Jagiellońskiego których celem jest przygotowanie „projektu  zmian” ustawodawstwa w zakresie Gwarancji Zapłaty w Procesie Budowlanym.
Jak sami Państwo wiecie, Brak Należytych Gwarancji Zapłaty jest jednym z głównych  powodów  nieszczęść w Gospodarce Narodowej, gdyż  budownictwo  będąc „motorem / kołem zamachowym” Gospodarki  pociąga w dobrym i złym kierunku związane  działy, jak przetwórstwo i  przemysł, produkcję materiałów budowlanych i powszechnego użytku, maszyn i sprzętu a  nawet  w pewnym sensie przemysł kopalniany / surowcowy.
Monitoring  gospodarki prowadzony przez Gazetę Prawną (red. Marek Matusiak)  wykazuje od lat Budownictwo jako lidera  obrotu wierzytelnościami (co trzeci dług dotyczy Procesu Budowlanego)  co przy ostatnich prognozach Firm Windykacyjnych przerobu 9-ciu miliardów złotych w 2006-tym roku,  pokazuje  wymiernie  rangę   problemu.
Szanowni Państwo, przedstawiony w załączeniu materiał (podsumowanie) będzie po konsultacjach z Państwem / Środowiskiem Uczestników Procesu Budowlanego  podstawą do przygotowania Projektu  Zmian  Ustawodawstwa,  który jest zaplanowany na koniec sierpnia bieżącego roku.
Dlatego też, serdecznie prosimy o  analizę  przedstawionych  założeń jak i materiału  uzupełniającego (   xxx stron), który możemy Państwu  dostarczyć  na zamówienie telefoniczne 022 847        / faksem 022 lub emailem   piphb@piphb.com) jak i przedstawienie nam do 15-go sierpnia  Państwa  sugestii tak merytorycznych jak i administracyjno – formalnych  w kwestii  złożenia  niniejszych  propozycji zmian do realizacji.
Szczególnie prosimy o wypełnienie i przesłanie nam opisu Typowych przypadków  „poszkodowanych” w Procesie Budowlanym, wynikających  ze  „złego / martwego” prawa  w   zakresie Gwarancji  Zapłaty  (Ankieta w załączeniu).
Wierząc w aktywne zaangażowanie  się Państwa / Państwa Członków jak i wszystkich zainteresowanych właściwym uregulowaniem tak ważnej kwestii w procesie Budowlanym, oczekujemy Państwa  sugestii, komentarzy i  poparcia, tez finansowego (szczegóły poniżej) Inicjatywy.
Analizując przedstawione materiały prosimy  szczególnie o zwrócenie uwagi na:

merytoryczną stronę;
”wypełnienie” tematu;
odpowiedź na oczekiwania   w kwestii  Zabezpieczenia należności;
sugestie, komentarze….. braki do uzupełnienia….

Wszelkie Państwa uwagi. Komentarze i sugestie prosimy o przesłanie nam na załączonym  formularzu – odpowiedzi (jeśli potrzeba prosimy uzupełnić  na osobnej kartce)  terminie  jak najkrótszym pocztą lub najlepiej pocztą elektroniczną na adres:  tadejurkiewicz@hotmail.com, piphb@piphb.com, prawo@mwtb.pl

Za Grupę Inicjatywną UOI GZ 

T.Jurkiewicz
      
inż. Tadeusz Jurkiewicz
koordynator Inicjatywy OIU GZ
0600 209 893
tadejurkiewicz@hotmail.com
{mospagebreak}
Propozycja finansowania Inicjatywy:
Dla umożliwienia prawidłowego przygotowania pełnego  Projektu zmian Ustawodawstwa i przeprowadzenia publicznych konsultacji (seminaria, konferencje, publikacje prasowe….)  proponujemy stworzenie funduszu Inicjatywy, zarządzanego przez  PIPHB w Warszawie   , pod kontrolą Grupy Inicjatywnej. Proponujemy wpłaty dobrowolne na poziomie:

1 zl  – od Profesjonalisty  – inżynier, architekt itd…
10 zl    mała Firma (3 – 5 osób)  / Rzemieślnik
100 zl   średnia firma   ( 10 – 50 osób)
x 100 zl za każde  100 osób, min 100 zl dla Firmy pow. 50 osób
wkłady indywidualne, lub w formie niepieniężnej (druk informacji, wysyłka dokumentów, organizacja seminariów informacyjnych itd.…)   do uzgodnienia.

Wpłat prosimy dokonywać  do  PIPHB  z dopiskiem „Inicjatywa Gwarancje Zapłaty”
Za wniesione wpłaty, zostanie wystawiona faktura przez PIPHB za konsultacje w kwestii Gwarancji zapłaty.
 
Biuro Organizacyjne OIU GZ
przy Polskiej Izbie Przemysłowo Handlowej Budownictwa
00 – 641 Warszawa ul. Mokotowska 4 / 6
piphb@piphb.com
Tel.: (0 22) 875 86 63;   875  97 45, fax. (022)  825 35 47
Koordynator Biura
Pani Joanna OPAS
email: piphb@wp.pl, piphb@o2.pl

http://www.gwarancjezaplaty.mwtb.pl 
kontakt:  prawo@mwtb.pl
Założenia  zmian  do istniejącego Ustawodawstwa – I-y Etap Prac

„hipoteka budowlana” –  Hipoteka na nieruchomości, na której realizowana jest inwestycja budowlana („hipoteka budowlana”)   –   propozycja   konstrukcji

Art. 6471 Kodeksu cywilnego:  wykładnia  przepisu  oraz  wady  unormowania

Instytucja unormowana w art. 6471 k.c. wprowadzona została przede wszystkim w celu ochrony interesów tylko  podwykonawców robót budowlanych.  Dla zapewnienia  współodpowiedzialności  (solidarnej odpowiedzialności Inwestora) Przewidziano w niej takie rozwiązania jak:

wymóg uzyskania zgody inwestora na zawarcie przez generalnego wykonawcę umowy z podwykonawcą;
zastrzeżenie formy pisemnej ad solemnitatem dla umów (o roboty budowlane) zawieranych między wykonawcą i podwykonawcą oraz między kolejnymi  podwykonawcami;
solidarną odpowiedzialność inwestora i generalnego wykonawcy wobec podwykonawcy.
stwarza sytuację  ryzyka podwójnej  zapłaty przez Inwestora

Regulacja art. 6471 k.c. zawiera wiele niejasnych sformułowań, dających podstawę do różnej interpretacji co pokazuje orzecznictwo i praktyka. Jednocześnie nie zapewnia skutecznej ochrony dla wszystkich uczestników inwestycji budowlanej./ Procesu Budowlanego  m. innymi nawet w przypadku  spełnienia wszystkich  warunków  koniecznych do solidarnej odpowiedzialności Inwestora, nie daje narzędzi do jej egzekwowania.

Inny zapis prawa, jak Ustawa o Gwarancji Zapłaty z lipca 2003 roku przez swe niewłaściwe / niespójne zapisy jest również  martwa i nie spełnia  zamierzonego przez twórcę i Ustawodawcę  celu.

Taki stan rodzi konieczność wprowadzenia  rozwiązania służącego realizacji  celu podobnego lecz  skutecznego  jaki spełniać miała instytucja z art. 6471 k.c.
Rozwiązaniem właściwym wydaje się przyznanie Podmiotom Uczestniczącym w Procesie Budowlanym  / inwestycji budowlanej prawa do zabezpieczenia hipotecznego na nieruchomości, na której realizowana jest ta inwestycja (tzw. „hipoteka budowlana”).
{mospagebreak}
Hipoteka budowlana:
charakterystyka  i założenia  instytucji na tle rozwiązań  przyjętych w obcych porządkach prawnych

Instytucja hipoteki budowlanej jest rozwiązaniem funkcjonującym już w innych porządkach prawnych państw o wysokim poziomie rozwoju gospodarczego (jak Niemcy, Francja, Szwajcaria, Kanada, USA ); instytucja ta znana jest także jako „hipoteka legalna” – kanada, hipoteczne zabezpieczenie rzemieślników budowlanych Francja / Niemcy; Jej istota przejawia się w tym, iż stanowi ona zabezpieczenie należności za wkład w wartość dodaną do nieruchomości w wyniku realizacji Procesu Budowlanego

Do pozostałych prawnych cech konstrukcyjnych tej instytucji należą w szczególności:

ograniczony zakres podmiotowy (wierzyciele określonej kategorii),
jak i przedmiotowy (możliwość ustanowienia tylko na niektórych nieruchomościach i dla zabezpieczenia niektórych wierzytelności),
szczególna procedura jej powstania;  obligatoryjny charakter; uprzywilejowanie wobec hipotek zwykłych.

Propozycja / założenia  regulacji  hipoteki budowlanej  w prawie polskim

Mając na względzie potrzebę zapewnienia efektywnej ochrony interesów uczestniczących  w Procesie Budowlanym   (ponoszących szczególne ryzyko związane z takich przedsięwzięciem), a także rozwiązania funkcjonujące w obcych porządkach prawnych, wskazanym jest, aby wprowadzana do polskiego porządku prawnego instytucja hipoteki budowlanej odznaczała się (m.in.) następującymi cechami:

szeroki (jakkolwiek precyzyjnie prawnie ustalony) krąg podmiotów uprawnionych do zabezpieczenia hipotecznego;
możliwość jej ustanowienia wyłącznie na nieruchomości, na której odbywa się realizacja inwestycji budowlanej (z jednoczesnym szczególnym uregulowaniem odnoszącym się do przypadku, kiedy inwestorowi przysługuje inny niż własność tytuł prawny do danej nieruchomości);
hipoteka budowlana miałaby charakter hipoteki kaucyjnej oraz przymusowej oraz byłaby hipoteką wspólną (tj., przysługującą wszystkim uprawnionym, między którym nie obowiązywałaby zasada pierwszeństwa wpisu hipoteki do ksiąg wieczystych);  –  szczególny tryb powstania i podstawa wpisu hipoteki budowlanej, zawierający obowiązek zawiadomienia inwestora do rozważenia jest możliwość przyznania inwestorowi – w ściśle określonych przypadkach – prawa sprzeciwu)
wspomniana procedura  narzuca  system kontroli obiegu / przepływu należności i wierzytelności pomiędzy Inwestorem / generalnym Wykonawca i innymi Uczestniczącymi w Procesie budowlanym. Co eliminuje m.in. ryzyko „podwójnej zapłaty”

Hipoteka budowlana jako nowa instytucja, z natury rzeczy, stanowiłaby odstępstwo od niektórych, aktualnie obowiązujących regulacji dotyczących hipoteki (jak np. podstawa wpisu do ksiąg wieczystych; zasada szczegółowości hipoteki). Interes inwesora przemawia za rozważeniem wprowadzenia szczególnego (obowiązującego – obok zasad ogólnych) przypadku wygaśnięcia hipoteki budowlanej.

Rozwiązanie  Zabezpieczeń Należności  w przypadkach  specyficznych, gdzie  instytucja „hipoteki  budowlanej”  nie może mieć efektywnego zastosowania, a w szczególności :

Zabezpieczanie przy inwestycjach liniowych
Zabezpieczenie przy  Inwestycjach na  Obiektach „Użytku Publicznego”  (patrimoine)

W tych przypadkach  Hipoteka Budowlana nie będzie stanowić należytego zabezpieczenia roszczeń dla  Uczestniczących  w Procesie Budowlanym  . m. in. inwestycji liniowych (brak możliwości przeprowadzenia skutecznej egzekucji z takich nieruchomości) czy też Inwestycji  dotyczących obiektów  Użytku publicznego (gmach Sejmu, Prezydenta…)  . W związku z tym konieczne staje się wprowadzenie innej formy zabezpieczenia – „adekwatnej” do wskazanego przypadku.

Jak się wydaje, godne rozważenia jest w szczególności przyznanie uczestnikom tego typu inwestycji uprawnienia do żądania ustanowienia zastawu na udziałach (akcjach) w spółce będącej inwestorem.

–  Bądź  też  narzucenie systemu kontroli podobnego jak przewiduje procedura Hipoteki Budowlanej  lecz „bardziej rygorystycznego podlegającego kontroli  jednostek finansujących i kontrolujących te Inwestycje będące  / pozostające w zakresie Interesu Publicznego.

Opracował Zespół: Prof. dr Fryderyk Zoll, dr Konrad Kohutek, Dominika Rogoń; Agnieszka Grzywacz 
Centrum Prawa Bankowego UJ
Mec. Paweł Kuglarz, Centrum Prawa Bankowego UJ, Beiten Burkhardt P.Daszkowski,
Za Grupę  Inicjatywną:  Inicjatywy Ustawodawczej  Gwarancje Zapłaty w Procesie Budowlanym 
inż. Tadeusz    Jurkiewicz – koordynator
dr   Małgorzata Rytwińska – koordynator prawny
Dyr.  Zbigniew Bachman – PIPHB, biuro organizacyjne OIU GZ
Prezes  Zbigniew Janowski    – ZZ Budowlani
Dyr. Jacek Małęczyński –  SMDB
 Dyr.  Poitr Kopidurski  – PSD     
Dyr. Danuta Gawecka – PIGR
{mospagebreak}
MECHANIZMY „UNIKÓW PŁATNOŚCI”

Niniejsze  przedstawienie  motywów / skutków / przyczyn niepłacenia pozwoli   Zespołowi Programowemu opracować  bazę  „mechanizmów niepłacenia”, która będzie podstawą do weryfikacji  efektywności proponowanych zmian w ustawodawstwie.
Wierzymy  w Państwa wyrozumiałość i zaangażowanie  w ochronę  własnych  interesów  a w szczególności własnych wypracowanych pieniędzy.
1. Identyfikacja Firmy Poszkodowanej:  
Adres / Kontakt:
Utracona Kwota:
2. Charakterystyka Poszkodowanego:

Profesjonalista    Generalny Podwykonawca   Dostawca Usług   Wynajem Sprzętu   Dostawca Sprzętu   Dostawca Materiałów    Producent

3.  Natura   Robót:   obiekt Kubaturowy   obiekt liniowy
               
4. Uczestnicy Procesu Budowlanego / pozycja Poszkodowanego  w PB/:
  – Inwestor   – 
     – Generalny Wykonawca (GW)           
          –  Podwykonawcy: 
              –
                 –
               
5. Opis sytuacji: / krótki opis przebiegu „transakcji” i PB/
1) konstrukcja Kontraktu   – niekorzystne  warunki umowne
 
6. Skutki: / opis  sytuacji  „niepłacenia”/ 
7. Efekt końcowy: / sytuacja Poszkodowanego – konkretne efekty niepłacenia /

8. Podsumowanie: /wyszczególnienie elementów niefunkcjonowania prawa w kontekście  sytuacji Poszkodowanego/
PRZYKŁAD
Generalny Wykonawca  –  zmienia kilkakrotnie  obsługę księgową, wyprowadza środki z firmy, zmienia  skład udziałów Firmy;
w sześć miesięcy ogłasza  bankructwo  z układem !!
po dalszych 3-ch miesiącach nie ma układu
zaległości ZUS, US; wyroki sądowe przekraczają dostępne środki;

Podwykonawcy    – niezapłaceni  – kłopoty z personelem
– nie zapłacone Fraco sp. z o.o.
noty za kary umowne  =  pozew do sądu od Syndyka =
 –  konieczność zapłacenia kar  przekraczających  niezapłacone należności  
 
Fraco sp. z o.o. – łączna  strata około 140  000 zł
 –  uzyskana Cesja Płatności od Spółdzielni  – nieefektywna gdyż zaległości GW w stosunku do Spółdzielni przekraczały należności dla FRACO 
PODSUMOWANIE:

Brak  realnych  zabezpieczeń należności spowodowało:

trudności w Firmie Fraco sp. z o.o.
wycofanie się z działalności gospodarczej Firm „A” i „B”, a więc utrata:

łącznie  około 30 –tu miejsc pracy
straty dla US i ZUS-u

co oczywiście jest wymierne w złotówkach jak i  społecznie.
Nie muszę wspominać, że GW / osoba  w ciągu miesiąca podjęła nową działalność gospodarczą, której efekty będą podobne !

www.facebook.com

www.piib.org.pl

www.kreatorbudownictwaroku.pl

www.izbudujemy.pl

Kanał na YouTube

Profil linked.in