Instalacje wodociągowe przeciwpożarowe, tuż obok podręcznego sprzętu gaśniczego, stanowią podstawowe zabezpieczenie przeciwpożarowe obiektów w Polsce.
Ważne jest, aby instalacje wodociągowe przeciwpożarowe (zasilające hydranty wewnętrzne i zawory hydrantowe), ze względu na ich popularność, zostały odpowiednio dobrane i zaprojektowane z uwzględnieniem obowiązujących w Polsce przepisów. Przedmiotowa publikacja ma na celu przedstawienie głównych wymagań stawianych elementom instalacji wodociągowych przeciwpożarowych.
Podstawowym aktem prawnym dostarczającym informacji na temat wymagań dotyczących tego, gdzie oraz jakie urządzenia powinny być instalowane, jest Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r.w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów [1], gdzie w § 18 ust. 1 wskazano rodzaje punktów poboru wody do celów przeciwpożarowych:
1. hydranty wewnętrzne z wężem półsztywnym o nominalnej średnicy węża 25 i 33 mm, zwane w rozporządzeniu odpowiednio hydrantem 25 i hydrantem 33;
2. hydranty wewnętrzne z wężem płasko składanym o nominalnej średnicy węża 52 mm, zwane w rozporządzeniu hydrantami 52;
3. zawory hydrantowe, zwane w rozporządzeniu zaworami 52 – zawory niewyposażone w wąż pożarniczy.
Fot. © Artur Golbert – stock.adobe.com
>>> Jak zintegrować systemy bezpieczeństwa pożarowego
>>> Klasyfikacja ogniowa i badanie ognioodporności przepustów instalacyjnych
Wprowadzenie do obrotu na rynku krajowym
Wspomniane rozporządzenie [1] wskazuje, iż hydranty wewnętrzne oraz zawory hydrantowe 52 powinny spełniać wymagania Polskich Norm dotyczących tych urządzeń, jednak nie proponuje procedury oceny zgodności poszczególnych wyrobów. Niniejszą kwestię regulują odrębne przepisy krajowe – w obszarze wyrobów budowlanych jest to ustawa o wyrobach budowlanych [2]. Ustawa ta wskazuje kilka możliwości legalnego wprowadzania do obrotu i udostępniania wyrobów budowlanych na polskim rynku.
Hydranty wewnętrzne są objęte zakresem norm zharmonizowanych(EN 671-1:2012 Stałe urządzenia gaśnicze – Hydranty wewnętrzne – Część 1: Hydranty wewnętrzne z wężem półsztywnym oraz norma EN 671-2:2012 Stałe urządzenia gaśnicze – Hydranty wewnętrzne – Część 2: Hydranty wewnętrzne z wężem płasko składanym), co skutkuje obowiązkiem przeprowadzenia dla nich procesu oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych (OiW SWU) w myśl zapisów rozporządzenia 305/2011 [9]. Dokumentem upoważniającym producenta do wprowadzenia do obrotu jest wystawienie przez niego deklaracji właściwości użytkowych i oznaczenie wyrobu znakiem CE po dopełnieniu wszystkich wymaganych działań przewidzianych w systemie 1 OiW SWU.
Z kolei zawory hydrantowe nie są objęte normą zharmonizowaną, co powoduje brak możliwości realizacji analogicznego jak dla hydrantów procesu OiW SWU. Rozpatrywane zawory zostały wymienione w rozporządzeniu MIiR [5] i są objęte obowiązkiem przeprowadzenia krajowej OiW SWU. Kwestię tę komplikuje fakt, iż dla zaworów hydrantowych nie funkcjonuje Polska Norma, co w efekcie wymaga opracowania dla wyrobu indywidualnego dokumentu odniesienia w postaci krajowej oceny technicznej. Niezależnie od regulacji w zakresie wyrobów budowlanych w Polsce dla urządzeń przeciwpożarowych obowiązują również inne wymagania sformalizowane w ustawie o ochronie przeciwpożarowej [6], która podaje, że wyroby służące zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia, życia oraz mienia, wprowadzane do użytkowania w jednostkach ochrony przeciwpożarowej oraz wykorzystywane przez te jednostki do alarmowania o pożarze lub innym zagrożeniu i do prowadzenia działań ratowniczych, a także wyroby stanowiące podręczny sprzęt gaśniczy mogą być stosowane wyłącznie po uprzednim uzyskaniu dopuszczenia do użytkowania. Wykaz wspomnianych wyrobów wraz ze stawianymi względem nich wymaganiami został zamieszczony w rozporządzeniu MSWiA [7]. Odnosząc przedstawione zagadnienie do problematyki artykułu, należy wskazać, że:
- zawory hydrantowe 52 powinny spełniać wymagania pkt. 3.23 rozporządzenia [7],
- pożarnicze węże tłoczne do hydrantów powinny spełniać wymagania pkt. 3.1 rozporządzenia [7],
- łączniki (stosowane w pożarniczych wężach tłocznych do hydrantów) powinny spełniać wymagania pkt. 3.4 rozporządzenia [7].
W dalszej części artykułu:
Stosowanie hydrantów wewnętrznych i zaworów hydrantowych
Hydranty wewnętrzne 25
Hydranty wewnętrzne 33
Hydranty wewnętrzne 52
Zawory 52
Lokalizacja hydrantów wewnętrznych i zaworu hydrantowego
Wymogi dla zaworów hydrantowych i odcinających w hydrantach wewnętrznych
Zasilanie instalacji wodociągowej
Przewody zasilające instalacji wodociągowej
Cały artykuł dostępny jest w numerze 10/2023 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”.
Katarzyna Jankowska
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego – Państwowy Instytut Badawczy
Mateusz Szostak
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego – Państwowy Instytut Badawczy
Literatura
1. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. z 2010 r. nr 109 poz. 719 ze zm.).
2. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. z 2004 r. nr 92 poz. 881 ze zm.).
3. EN 671-1:2012 Stałe urządzenia gaśnicze – Hydranty wewnętrzne – Część 1: Hydranty wewnętrzne z wężem półsztywnym.
4. EN 671-2:2012 Stałe urządzenia gaśnicze – Hydranty wewnętrzne – Część 2: Hydranty wewnętrzne z wężem płasko składanym.
5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz.U. z 2016 r. poz. 1966 ze zm.).
6. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. z 1991 r. nr 81 poz. 351 ze zm.).
7. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz.U. z 2010 r. nr 85 poz. 553 ze zm.).
8. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. z 2006 r. nr 80 poz. 563).
9. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG (Dz.U. L 88/5 z 4.4.2011).
