Ogromne powierzchnie gładkiego teksturowanego betonu wylewane na placu budowy przy użyciu teksturowanych matryc. Taką technologię wykorzystano do stworzenia fasady nowego stadionu hokejowego w Zurychu. Przedstawiamy szczegóły realizacji.
Białe ściany z gładkiego betonu o wysokości nawet do 32 m, wylane na placu budowy przy użyciu teksturowanych matryc a dające efekt 3D oraz o wykończeniu w klasie 4 gładkości betonu – to w skrócie wyzwanie postawione przed zespołem konsorcjum ARGE ZSC Arena. Główny kontrahent, HRS, wyznaczył konsorcjum do zbudowania nowego stadionu hokejowego dla Organizacji ZSC/GCK Lions. By mieć pewność, że ściany stadionu spełnią oczekiwania doskonałej jakości, konsorcjum wybrało matryce z NOE-Schaltechnik.
Fot. Budowa areny ZSC Swiss Life
Organizacja ZSC/GCK Lions składa się z ponad 70 zespołów i 1400 zawodników i jest jedną z największych organizacji hokejowych w Europie. Wkrótce będą mieć swoją własną arenę w Zurychu-Altstetten. Arena obejmuje dwa lodowiska oraz parkingi, których dachy służą za ogólnodostępne tarasy. Główne lodowisko przewidziane jest na 12000 widzów. Załoga z placu budowy nadała budowli przezwisko "Kociołek czarownicy" nawiązując z jednej strony do atmosfery, która zapanuje na terenie obiektu po jego otwarciu, a z drugiej do wysokości budynku wraz z jego stromymi trybunami. Drugie lodowisko z 300 miejscami dla widzów używane będzie do treningów i do meczów juniorów a także zespołów niższych lig. Na zewnątrz tarasy oraz dziedzińce oferują odwiedzającym dodatkowe przestrzenie. Entuzjaści sportów zimowych będą mogli się tam zbierać przed i po meczach, a w szczególności w przerwach podczas meczy, by omawiać rozgrywki, a także by śpiewać zagrzewające do walki piosenki. Konsorcjum Arena ARGE ZSC (Marti AG Zurich, Barizzi AG Bertschikon) zostało zatrudnione do zbudowania całego obiektu.
Fot. Białe ściany z gładkiego betonu stawiane są przy pomocy teksturowanych matryc i betonu in situ.
Betonowa kurtyna
Jednym z zadań postawionych przed firmą z Zurychu – Marti AG, jest stworzenie skomplikowanych fasad z gładkiego betonu architektonicznego. Są one cechą charakterystyczną całego kompleksu budynków. Podczas gdy dłuższe boki zostały zaprojektowane by przypominały wklęsłe fale, północna i południowa fasada kształtem nawiązują do kurtyn. Fasady zawierają oszklone iluminatory o średnicy 2 metrów, które nadają budynkowi odświętnego wyglądu. Fasady areny powstają przy użyciu betonu in situ i nie są, jakby można było przypuszczać w przypadku tak skomplikowanego budynku, zaprojektowane jako prefabrykowane elementy doczepione do konstrukcji nośnej. Zaletą takiego rozwiązania jest brak widocznych łączeń na ścianach (o ile te zostaną dokładnie postawione z dbałością o najmniejsze szczegóły). Jednakże takie zadanie wymaga od zespołu na placu budowy wielkich umiejętności oraz ogromnej uwagi, ponieważ nie ma tu miejsca na drugą szansę. NOE-Schaltechnik jest odpowiedzialne za osiągnięcie odpowiedniej tekstury na powierzchni betonowych fasad.
Fot. Beton dwóch głównych fasad to atrakcyjny wizualnie projekt nawiązujący do zebranych zasłon.
Firma sprzedaje matryce od wielu lat pod nazwą NOEplast oferując klientom nie tylko szeroką gamę standardowych wzorów ale również możliwość stworzenia własnych spersonalizowanych motywów. By stworzyć dostosowane do potrzeb klienta matryce, NOE-Schaltechnik musi dowiedzieć się w najdrobniejszych szczegółach jak powinien wyglądać gotowy relief. W przypadku areny z Zurychu informacja ta została przekazana w formie wektorowych plików 3D. W oparciu o te dane pierwszym zadaniem zespołu z fabryki NOE było stworzenie modelu przy użyciu 5-osiowej frezującej maszyny CNC. Kolejne kroki obejmują mnóstwo robót ręcznych, aż w końcu odlewana jest gotowa matryca. W odróżnieniu od sytuacji, w których używa się matryc w zakładach prefabrykacji, na placu budowy muszą one być przymocowane do szalunków oraz zabezpieczone przed ześlizgnięciem się ze swojego miejsca podczas wylewania betonu. Można to osiągnąć dzięki przyklejeniu całej powierzchni matrycy do sklejki. Usługa NOE polegająca na przyklejeniu w fabryce matryc do sklejki daje pewność, że produkt jest wytwarzany w warunkach, w których kontroluje się temperaturę, a także zabezpieczony jest przed zmianami atmosferycznymi. Budowlańcy z placu budowy bardzo doceniają ten fakt. Dzięki temu, jedyne co muszą zrobić przed pierwszym użyciem matryc (a możliwe jest nawet do 100 użyć) to przykręcić od tyłu matryce przyklejone do płyty wielowarstwowej do szalunków.
Fot. Boczne fasady kształtem przypominają fale.
Na placu budowy
Wymagania co do gładkich betonowych fasad areny sportów zimowych są wyjątkowe wysokie i wszyscy zaangażowani w projekt poświęcają całą swoją energię by osiągnąć idealny efekt. 200 lub więcej betonowań (poziome i pionowe etapy) powinno być jednolite jak tylko to możliwe, bez widocznych łączeń w miejscach, gdzie matryce i poszczególne etapy betonowań stykają się ze sobą. Fakt ten stał się powodem, dla którego zespół z placu budowy wylewał beton w jak największych powierzchniach. Największa powierzchnia miała 21,70 m długości oraz 11,59 m wysokości. Wymagało to ponad 50 matryc o różnych kształtach i rozmiarach – nawet do 1,76 m na 3,42 m i o wadze 590 kg. By uniknąć widocznych łączeń pomiędzy matrycami, wszystkie połączenia matryc zostały przycięte do wymaganych rozmiarów, a styki o szerokości 5 i 7 mm wypełnione oraz uszczelnione wypełniaczem NOEplast.
Fot. Precyzja podczas realizacji jest niezwykle ważna. Połączenia pomiędzy matrycami są niemal niewidoczne.
Przed betonowaniem matryce bądź szalunki pokrywane są środkiem antyadhezyjnym by ułatwić ich późniejsze rozszalowanie. Przed rozpoczęciem prac kierownik budowy z konsorcjum przetestował środki antyadhezyjne różnych firm. Zdecydował się na użycie wosku do matryc NOE, który najlepiej wypadł w testach.
Przy zdejmowaniu matryc istotnym jest wybranie odpowiedniego momentu. Z początku mieliśmy z tym małe problemy. Jeśli beton dochodzi zbyt szybko, tworzy się próżnia. Zneutralizowaliśmy ten efekt poprzez poluzowanie matrycy. Do oddzielenia betonu od szalunków użyliśmy specjalnych poduszek. Po umieszczeniu ich we właściwym miejscu powoli wypełniliśmy je powietrzem. – mówi Marcel Lappert, manager projektu areny konsorcjum ARGE ZSC.
Wielką zaletą teksturowanych matryc NOEplast jest fakt, że można ich użyć nawet do 100 razy. Przy projekcie ZSC-Lions wykorzystano tę cechę wielokrotnie. Z powodu wyjątkowej geometrii fasady areny niektóre matryce najprawdopodobniej zostaną użyte nawet 30 razy.
Wyjątkowy projekt
Aż po dziś dzień NOE wyprodukowało 45 modeli oraz przewiozło w 40 tonowych ciężarówkach na plac budowy w Zurychu ponad 200 matryc. Jest to największy pojedynczy kontrakt na teksturowane matryce, jaki kiedykolwiek firma NOE podpisała. Było to też całkowicie nowe doświadczenie dla kierownika budowy z konsorcjum.
W celu odpowiedniego przygotowania się do tego zadania zaczęliśmy szukać podobnych projektów by dowiedzieć się jakie trudności możemy napotkać i jak je można pokonać. Ale na całym świecie nie znaleźliśmy podobnego przedsięwzięcia. Dlatego też jestem niezwykle dumny z tak dużych postępów w budowie i z zaangażowania pracowników na placu budowy w osiągnięcie wymaganej wysokiej jakości budynku. – mówi Marcel Lappert
Otwarcie Swiss Life Areny planowane jest na sierpień 2022 r. Będzie to ogromna atrakcja dla fanów sportów, uczestników eventów, a także dla miłośników niezwykłej architektury.
Swiss Life Arena. Film przedstawiający projekt
NOE-Schaltechnik, producent teksturowanych matryc przygotował film na temat prac z betonem realizowanych dla projektu ARGE ZSC Arena. Film pokazuje rozmiar projektu oraz etapy tworzenia fasady.
Autor: Dipl.-Ing. Claudia El Ahwany
Dostawca matryc
NOE-Schaltechnik Georg Meyer-Keller GmbH + Co. KG
Kuntzestrasse 72
D-73079 Süssen, Niemcy
Tel. +49 7162 13-1
Fax +49 7162 13-288
http://www.noe.de
http://www.noeplast.com
Zleceniobiorca
NOE Schaltechnik GmbH
Nordringstrasse 28
CH-4702 Oensingen, Szwajcaria
Tel. +41 62 834 3310
E-mail: info@noe.ch
http://www.noe.ch
