Jak wpisać los człowieka i historię narodu w bryłę budynku? Jak harmonijnie połączyć wieki tradycji ze spojrzeniem w przyszłość? Przed tym wyzwaniem stanął fiński architekt Rainer Mahlamäki podczas projektowania Muzeum Historii Żydów Polskich.
Muzeum, położone w samym sercu byłego getta z widokiem na pomnik upamiętniający bohaterów powstania warszawskiego, stoi na historycznym terenie, ale jego koncepcja oraz projekt są nowoczesne i patrzą w przyszłość.
Na pierwszy rzut oka budynek projektu fińskiego architekta Rainera Mahlamäkiego (biuro Lahdelma & Mahlämaki) wydaje się niezwykle prosty. Jednak gdy spojrzymy na główną fasadę budynku – w pozornie jednostajnej płaszczyźnie wypełnionej metrami szklanych paneli i miedzianej siatki, nagle pojawia się nieregularne, dramatyczne pęknięcie. To symbol historii Żydów. Historii, której wielowiekowa ciągłość została nagle przerwana piekłem Holokaustu – tłumaczy Rainer Mahlamäki*. – Jednak budynek nie ma być symbolem-muzeum Holokaustu. Zaprojektowałem go, by opowiedzieć historię Żydów. Pęknięcie przykuwa uwagę i wprowadza do wnętrza, które wykonane zostało z najwyższą precyzją, przy użyciu takich materiałów budowlanych, jak bloki Silka.
Muzeum zostało zaprojektowane na planie kwadratu w postaci sześcianu o szklanych ścianach. Budynek ma 12,8 tys. m² powierzchni użytkowej. Najbardziej zewnętrzna część zbudowana jest ze szklanych paneli i miedzianej siatki. Panele pokrywają litery hebrajskie i łacińskie układające się w słowo Po-lin, które jest nawiązaniem do legendy o pierwszych żydowskich osadnikach na ziemiach polskich. Podczas budowy Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie zastosowano Silka – głównie do wymurowania ścian w salach wystawowych. Decyzja została podyktowana faktem, iż jest to trwały materiał budowlany o wysokiej wytrzymałości i nośności, cechujący się ponadto doskonałą izolacją akustyczną. Bardzo dobre nośność i wytrzymałość materiału oraz skuteczna izolacja akustyczna to jedna z najważniejszych zalet budynku, zwłaszcza użyteczności publicznej o szczególnym charakterze, jakim jest muzeum. Silikaty to jeden z najzdrowszych materiałów budowlanych, dlatego gwarantują odpowiedni klimat, tak ważny w obiektach publicznych. Nowoczesna architektura jest lustrzanym odbiciem wyobraźni, możliwości techniki i odpowiedniego materiału – konkluduje Mahlamäki*.
* fragment z wypowiedzi R. Mahlamäkiego opublikowanej w magazynie Projekte wydawanym przez Xella International.
