Als Einfriedung bezeichnet man eine Anlage zur vollstandigen oder teilweisen raumlichen Abgrenzung eines Grundstuckes, um dies zu schutzen vor:
– Betreten durch Menschen oder Tiere,
– Witterungs- und Verkehrseinwirkungen (Wind und Sonne, Larm, Schmutz),
– Einblicke von außen.
Die Einfriedung ist durch ein Tor oder eine Schranke betretbar.
Burgerliches Gesetzbuch erklart, wo genau die Einfriedung errichtet werden soll: stets auf eigenem Grund und Boden (§ 903 BGB). Nur nach der Zustimmung des Nachbarn oder im Fall einer gemeinsame Einfriedungspflicht der Nachbarn darf man die Einfriedung auf die Grenze setzen. Wer soll das Gelande einfrieden? In den Bundeslandern gibt es zwei unterschiedliche Ansatze:
– Gemeinsame Einfriedung (Baden-Wurttemberg, Hessen, Nordrhein-Westfalen, Rheinland-Pfalz, Saarland, Sachsen-Anhalt, Schleswig-Holstein und Thuringen),
– Rechtseinfriedung – die rechte Grundstucksgrenze – gesehen von der Straße aus – ist auf Verlangen des Nachbarn einzufrieden (Berlin, Brandenburg und Niedersachsen, historisch verursacht durch das Preußische Allgemeine Landrecht).
Man unterscheidet tote und lebende Einfriedungen. Tote Einfriedungen sind vor allem Mauern und Zaune, Schranken, Erdwalle, Stroh- bzw. Schilfmatten und Rohrmatten befestigte an Pfahlen. Lebende Einfriedungen sind Gartenhecken, Baumreihen, Straucher und Gabionen. Tote Einfriedungen stellen „bauliche Anlagen” dar, das heißt sie sind neben den nachbarrechtlichen Bestimmungen auch noch den Landesbauordnungen untergeordnet und erfordern unter Umstanden eine Baugenehmigung. Ein Bauamt muss nicht benachrichtigt werden, wenn (je nach Bundesland) die Einfriedungen von etwa 170 bis 200 cm als Sichtschutz und circa 40 cm bis 90 cm als symbolische Grenze sind. Der Abstand zum Nachbargrundstuck betragt,
wenn nicht anders geregelt, mindestens 50 cm. Meistens ist die Stacheldraht gar nicht erlaubt.
Lebende Einfriedung ist als Grenzeinrichtung anzusehen, sie ist genehmigungsfrei. Der Aufstellung von Gabionen (Drahtkorbe mit Steinbefullung) als Grenzbepflanzung und der Anpflanzung der Grundstucksgrenze von Hekken gelten die gleichen Grenzabstande wie bei Baumen und Strauchern. Wenn es fur ein Bundesland nicht anders geregelt wird, sollte mit Baumen und Strauchern bis etwa zwei Metern Hohe ein Mindestabstand von 50 Zentimetern und bei hoheren Pflanzen mindestens einen Meter Abstand gehalten werden. Oft werden die Form und Ausfuhrung von Einfriedungen auch in Bebauungsplanen und ortlichen Bauvorschriften festgelegt. Sehr wichtige Rolle spielt die Ortsublichkeit, das heiBt die Einfriedung den naheren ortlichen Gegebenheiten entsprechen muss.
Außer der Rechtsvorschriften bleibt noch die Frage des Geschmacks. Die Einfriedung kann wie ein Bilderrahmen den asthetischen Eindruck von Haus betonen oder gar vernichten.
mgr germ., inż. ochr. środ. Inessa Czerwińska
dr inż. Ołeksij Kopyłow (ITB)
Vokabeln:
der Abstande – odstęp
die Anlage-n – urządzenie, instalacja
die Baumreihe-n – rząd drzew
der Bauamter – urząd ds. budownictwa
die Bauordnung-en – ustawa budowlana
der Bebauungsplane – miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
befestigt – wzmocniony, przymocowany
die Baugenehmigung-en – pozwolenie na budowę
die Einfriedung-en – ogrodzenie
einfrieden – ogradzać
der Erdwalle – wał ziemny
erfordern – wymagać
die Gartenhecke-n – żywopłot
das Gelande,- – teren
gemeinsam – wspólny
gleich – jednakowy, identyczny
die Mauer-n – mur
der Nachbar-n – sąsiad
das Tor-e – brama
die Schilfmatte-n – mata trzcinowa
die Schranke-n – szlaban, bariera
der Straucher – krzew
die Strohmatte-n – mata słomiana
schutzen – chronić
der Zaune – płot
die Zustimmung-en – uzgodnienie, zgoda
Tłumaczenie
Ogrodzenia
Jako ogrodzenie definiowana jest instalacja do pełnego lub częściowego rozgraniczenia przestrzennego działki w celu ochrony jej przed:
– wchodzeniem przez ludzi lub zwierzęta,
– oddziaływaniami pogody i komunikacji (wiatr i słońce, hałas, brud),
– spojrzeniami z zewnątrz.
Do wejścia przez ogrodzenie służą bramy i szlabany. Kodeks cywilny (§ 903) wyjaśnia, gdzie dokładnie powinno powstać ogrodzenie: zawsze na własnej ziemi. Dopiero po uzgodnieniu z sąsiadem albo w przypadku obowiązku ogrodzenia obu sąsiadujących działek dopuszcza się postawienie ogrodzenia na wspólnej granicy. Do kogo należy obowiązek ogrodzenia? W poszczególnych krajach związkowych istnieją dwa odmienne podejścia:
– wspólne ogrodzenie (Badenia-Wirtembergia, Hesja, Nadrenia Północna-Westfalia, Nadrenia-Palatynat, Saara, Saksonia-Anhalt, Szlezwik-Holsztyn i Turyngia),
– zasada ogrodzenia z prawej strony – na wniosek sąsiadów działka jest ogradzana z prawej strony, patrząc od drogi (w Berlinie, Brandenburgii i Saksonii, historycznie uzasadniona wspólną ustawą Pruskie Prawo Krajowe 1974-1900).
Rozróżnia się „martwe” „żywe” ogrodzenia. „Martwe” to w szczególności mury i płoty, barierki, wały ziemne, maty ze słomy lub trzciny i maty z trzciny przymocowane do słupków. „Żywe” ogrodzenia to żywopłoty, rzędy drzew, krzewów i gabiony. „Martwe” ogrodzenia to elementy budowlane, co oznacza, że poza regulacjami prawa „sąsiedzkiego” podpadają pod działanie ustaw budowlanych poszczególnych krajów związkowych (landów) i w zależności od okoliczności mogą wymagać pozwolenia na budowę. W przypadku, kiedy wysokość ogrodzenia do ochrony prywatności wynosi (w zależności od kraju związkowego) od 170 do około 200 cm i wysokość ogrodzenia jako symbolicznej granicy działki – od 40 do około 90 cm, budowy nie trzeba uzgadniać z urzędem budowlanym. Odstęp od sąsiadującej działki wynosi, o ile lokalne przepisy nie stanowią inaczej, 50 cm. Drut kolczasty jest generalnie zabroniony. „Żywe” ogrodzenie jest traktowane jako instalacja graniczna i nie wymaga pozwolenia na budowę. Przy montażu gabionów (kosze wypełnione kamieniami) jako granicy działki i zasadzeniu żywopłotów obowiązuje taki sam odstęp jak w przypadku drzew i krzewów. Jeżeli regulacje lokalne nie stanowią inaczej, to minimalna odległość pomiędzy drzewami o wysokości do 2 m wynosi 50 centymetrów, pomiędzy roślinami wyższymi powinien być co najmniej jeden metr odległości.
Często kształt i konstrukcja ogrodzenia są określone w miejscowych planach zagospodarowania i lokalnych przepisach budowlanych. Bardzo ważną rolę odgrywa zasada dostosowania się do lokalnych zwyczajów, to znaczy, że ogrodzenie musi być zgodne ze szczegółowymi planami lokalnymi.
Poza prawem pozostaje jeszcze kwestia gustu. Ogrodzenie może być jak rama obrazu: podkreślać estetyczne wrażenie domu albo całkowicie je zniszczyć.