Dworzec Lublin to kompleksowe przedsięwzięcie, które w jednym miejscu integruje komunikację miejską oraz pozamiejską autobusową, busową i transport kolejowy. Został zaprojektowany jako jeden z najbardziej ekologicznych tego typu obiektów w Polsce i spełnia wysokie standardy w zakresie zrównoważonego rozwoju.
– W styczniu 2024 r. Dworzec Lublin przywita pierwszych pasażerów. To będzie ważny moment dla naszego miasta i całego regionu, na który wszyscy czekamy od dawna. Jestem dumny, że po latach starań Lublin ma nową i wyjątkową przestrzeń komunikacyjną. Sukcesywnie będziemy zwiększać jej funkcjonalność, by jak najlepiej odpowiadała na potrzeby mieszkańców oraz wszystkich osób odwiedzających nasze miasto – mówi Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin.
Nowoczesny i ekologiczny Dworzec Lublin
Dworzec Lublin to trzykondygnacyjny budynek o powierzchni użytkowej ok. 18 tys. m2. W obiekcie znajduje się garaż podziemny typu „Park&Ride” z miejscami postojowymi dla 174 samochodów. Zaplanowano miejsca dla osób z niepełnosprawnościami oraz rodziców z dziećmi. Dostępne są punkty do ładowania aut elektrycznych. Zejście do garażu jest możliwe z poziomu budynku oraz od zewnątrz, bezpośrednio z placu.
W pobliżu obiektu zlokalizowane są perony dla autobusów i busów. Wyróżnia je efektowne, szklane zadaszenie wsparte na filarach. Dla autobusów elektrycznych są dostępne stanowiska do ich ładowania. Niedaleko dworca powstał duży parking liczący 122 miejsca postojowe dla autobusów i busów oczekujących na odjazd. Wykonano instalacje monitoringu, oświetlenia oraz hotspot. Obsługa pasażerów dworca odbywać się będzie z wykorzystaniem inteligentnych systemów transportowych (ITS), w szczególności systemów informacji pasażerskiej i przystankowej. Innowacyjnym rozwiązaniem jest użytkowy dach w formie tarasu widokowego z przestrzeniami rekreacyjnymi i wypoczynkowym oraz traktami spacerowymi. Znajdą się tam stoliki i krzesła oraz hamaki. Z myślą o najmłodszych na części dachu powstał też plac zabaw, który składa się z systemowego parku linowego.
Nie zapomniano o osobach korzystających na co dzień z rowerów. Dla nich powstało ok. 70 miejsc postojowych na parkingach bike&ride oraz 1,3 km ścieżek rowerowych. Teren wokół dworca wyposażono w funkcjonalną i dekoracyjną infrastrukturę, która ma służyć podróżującym jako miejsce odpoczynku. Zadbano również o system identyfikacji wizualnej, który pomaga w sprawnym przemieszczaniu się po obiekcie.
Na całym terenie inwestycji posadzono 100 drzew oraz ponad 31 tys. krzewów, pnączy, bylin i traw ozdobnych. Powstała też zielona ściana o powierzchni 290 m2 składająca się z około 27 tys. roślin. Drzewa posadzono również w donicach na dachu. Wykorzystano gatunki roślin, które są szczególnie wydajne w oczyszczaniu powietrza. Rośliny pojawią się także na placu przed nowym dworcem. Tutaj, z powodu bardzo rozbudowanej sieci infrastruktury podziemnej, zostaną ustawione rośliny w donicach.
Dworzec Lublin to budynek inteligentny i funkcjonalnie wyposażony. Zastosowano w nim szereg rozwiązań podyktowanych troską o środowisko. W celu zmniejszenia zużycia energii wykorzystano pomysł „budynku w budynku”, czyli otoczenia hali głównej dworca szklaną ścianą o niskim współczynniku przenikania ciepła. Betonowa ściana z mapą Lublina znajdująca się od strony południowej ma kumulować ciepło w ciągu dnia, a wieczorem je oddawać. Zadaszenie wiat przystankowych nad kieszeniowymi stanowiskami autobusów zbudowano z przejrzystych paneli szklanych, w które wtopiono ogniwa fotowoltaiczne o podwójnej funkcji – zaciemniania dla ochrony przed słońcem oraz dostarczania energii potrzebnej do obsługi dworca. Wykonano system wykorzystania wody szarej, dzięki któremu deszczówka będzie używana do celów sanitarnych oraz do podlewania roślin. Zaprojektowano naturalne wietrzenie garażu podziemnego czyli otwarcia w formie atrium wspierającego cyrkulację powietrza. W przestrzeniach, z których korzystać będą pasażerowie, zaprojektowano ogrzewanie i chłodzenie płaszczyznowe zasilane z kaskady pomp ciepła. Efektywne wykorzystanie energii zapewnia sterowanie układami grzewczymi i wentylacyjnymi z funkcjami indywidualnego dostosowywania temperatur i automatyką czasową. Kolejnym ciekawym rozwiązaniem jest zastosowanie antysmogowej kostki brukowej.
Dworzec Lublin to wyjątkowy projekt
Prosta bryła sprzyja założeniom ekologicznym. Elementami wyróżniającymi i dekoracyjnymi konstrukcji są stalowe, ażurowe filary. Pierwsze szkice rzutu słupa inspirowane były lubelskimi wycinankami, ale ich linearne, nieco organiczne formy przypominać mogą pnącza winorośli – jeden z symboli Lublina. Dodają one lekkości całej konstrukcji.
Projekt Dworca Lublin ma już na koncie kilka nagród. W 2019 roku znalazł się na tak zwanej „krótkiej liście” nominowanych do nagrody World Building of The Year w kategorii Infrastruktura, przyznawanej w ramach World Architecture Festival w Amsterdamie. W 2020 roku otrzymał prestiżową nagrodę Real Estate Impactor wręczaną przez redakcję dziennika „Rzeczpospolita” w kategorii Innowacyjne podejście do projektowania przestrzeni. Z kolei w 2022 roku zdobył wyróżnienie w konkursie PLGBC Green Building Awards w kategorii „Najlepszy projekt ekologiczny”.
>>> Nowe wykorzystanie torów kolejowych
>>> Krajowy Program Kolejowy do 2030 r. przyjęty
Nowy układ drogowy
Modernizację przeszedł także układ drogowy. Przebudowane ulice mają usprawnić ruch i dostęp do nowego obiektu. Na ul. Pocztowej wykonano pełną wymianę konstrukcji jezdni wraz z chodnikami. Przebudowę przeszła też ul. Młyńska od ronda Sportowców do skrzyżowania z ul. Dworcową. Powstała na niej ścieżka rowerowa wzdłuż chodnika od strony dworca (na odcinku od ul. Dworcowej do ronda) oraz dodatkowy prawoskręt przy rondzie. Pomiędzy ul. Gazową a Młyńską powstał zupełnie nowy odcinek drogi wraz z jednostronnym chodnikiem i zatoką postojową dla autobusów. Plac Dworcowy, po całkowitym usunięciu ruchu kołowego, stał się deptakiem połączonym wizualnie oraz funkcyjnie z głównym wejściem do dworca kolejowego. Przed dworcem PKP powstały zatoki postojowe z miejscami typu kiss&ride. Tu także znajduje się postój taksówek. Architektonicznym przedłużeniem placu Dworcowego stała się ul. 1 Maja. Pojawiły się przy niej nowe drzewa i krzewy, a także 58 miejsc parkingowych i stojaki rowerowe.
Przestrzeń przyjazna osobom z niepełnosprawnościami
Zarówno budynek jak i teren wokół niego wraz z układem drogowym dostosowany jest do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Na zewnątrz budynku są płytki naprowadzające m.in. do wszystkich wejść głównych budynku, wind zewnętrznych oraz peronów, przystanków komunikacji miejskiej i przejść dla pieszych. Ponadto na przejściach dla pieszych zastosowano krawężniki częściowo wyniesione na 2 cm dla osób niewidomych poruszających się z psem przewodnikiem oraz krawężniki dla osób poruszających się na wózku. Z kolei wewnątrz budynku płytki naprowadzające wskażą drogę do głównych punktów tj. kas biletowych, toalet i klatek schodowych z windami windy. Na schodach zastosowano oznaczenia kontrastowe pierwszego i ostatniego podestu. Przy kasach biletowych zamontowano pętle indukcyjne dla osób niedosłyszących i słabosłyszących. Dwa stanowiska kas biletowych są obniżone do wys. 90 cm, co jest ułatwieniem dla osób z niepełnosprawnością ruchową. W budynku dworca są dwie toalety dla osób z niepełnosprawnościami (na parterze i w poczekalni na pierwszym piętrze). W toalecie na parterze znajduje się również komfortka. Na parkingu podziemnym oraz wzdłuż ul. Dworcowej i pl. Dworcowego wyznaczono miejsca dla osób z niepełnosprawnościami. Perony i przystanki komunikacji miejskiej wyposażone są w wyświetlacze oraz system komunikacji dźwiękowej. Na dworcu pojawią się też tabliczki w alfabecie Braille’a oraz plany toflograficzne.
Dworzec Lublin – inwestycja finansowana ze środków unijnych
Budowa dworca wraz z przebudową układu komunikacyjnego w jego rejonie to najważniejszy komponent projektu Zintegrowane Centrum Komunikacyjne dla Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego, który jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020. Całkowita wartość projektu to prawie 340 mln zł, z czego blisko 194 mln zł stanowi dofinansowanie z funduszy europejskich. Poza budynkiem dworca, projekt unijny obejmował także inne zadania – budowę nowego zjazdu z ul. Lubelskiego Lipca ‘80 do ul. Dworcowej oraz budowę łącznika ul. Dworcowej i al. Piłsudskiego, jak również rozbudowę ul. Krochmalnej o parking dla autobusów i busów oczekujących na odjazd z Dworca Lublin wraz z budynkiem socjalno-technicznym dla obsługi dworca, z częścią socjalną przeznaczoną dla kierowców.
Pod koniec listopada 2023 r. Dworzec Lublin otrzymał decyzję o pozwoleniu na użytkowanie od powiatowego inspektoratu nadzoru budowlanego. Obiekt przekazano nowemu zarządcy – Zarządowi Transportu Miejskiego, który rozpoczął prace adaptacyjne we wnętrzach.
Źródło: materiały prasowe Miasta Lublin
Fot. Miasto Lublin
