Instalacja nowego dźwigu w istniejącym już szybie jest jednym ze sposobów na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa i zmniejszenie poboru energii elektrycznej. Tego typu zadania należy rozpocząć od wykonania ekspertyzy. Jednym z jej etapów jest ocena wyboru rozwiązań konstrukcyjnych, które powinny być zastosowane w przyszłym dźwigu.
W wielu budynkach mieszkalnych zainstalowane są dźwigi, które były wykonane według dawnych wymagań technicznych. Do zagadnienia instalacji nowego dźwigu w istniejącym już szybie można podejść na co najmniej dwa sposoby:
- uznanie ceny za jedyne kryterium wyboru nowego dźwigu, co sprawia, że zagadnienie jest bardzo łatwe; taka instalacja dźwigowa nie spełni jednak wymagań pasażerów oraz nie zapewni obniżenia kosztów eksploatacji i długiego okresu żywotności;
- wykonanie ekspertyzy, która określi, jakie wymagania powinien spełniać nowy dźwig; jej przeprowadzenie należy podzielić na kilka części.
>> Usprawnienie komunikacji pionowej w istniejących budynkach niskich
>> Komunikacja pionowa. Pochylnie i schody
Fot. © nexusseven – stock.adobe.com
Ekspertyza – część I
Pierwszą częścią ekspertyzy powinno być przeprowadzenie wywiadu środowiskowego i przeglądu dokumentacji dźwigu oraz budynku. Przegląd ma na celu określenie warunków, na podstawie których istniejący dźwig został zaprojektowany i zainstalowany, ustalenie, czy został zmodernizowany, a jeżeli tak, to w jakim zakresie i według jakich warunków odniesienia.
W celu właściwego wykonania ekspertyzy niezbędne jest uzyskanie informacji na temat warunków otoczenia, w jakich dźwig pracuje, oraz tego, czy dotyczą go inne przepisy (np. czy objęty jest ochroną konserwatora zabytków). Informacje te mogą mieć wpływ na sugerowanie eksploatującemu odpowiednich rozwiązań.
W trakcie analizowania wyników przeprowadzonej wizji lokalnej należy rozważyć wprowadzenie rozwiązań umożliwiających uzyskanie najlepszych możliwych do spełnienia warunków. Za przykład może tu posłużyć kwestia wymaganych wymiarów nadszybia.
Po wprowadzeniu normy PN-EN 81-20:2014 [1] dodano w niej nowe wymagania dotyczące minimalnych odległości, które do tej pory nie były wyspecyfikowane, oraz doprecyzowano wymiary przestrzeni bezpieczeństwa. W tej sytuacji istotne jest wskazanie tylko niezbędnych zmian dostosowujących dźwig do obecnego poziomu bezpieczeństwa. Zgodnie z definicją modernizacji każde powiększenie stopnia bezpieczeństwa (zniwelowanie istniejącego ryzyka) jest pożądane.
Wynikiem pierwszej części ekspertyzy jest raport. Uwidocznione są w nim wszystkie istniejące rodzaje ryzyka z poziomem istotności, które należy uwzględniać, ustalając wymagania dla nowego dźwigu.
W dalszej części artykułu:
Ekspertyza – część II. Ocena dźwigu pod względem możliwości dostosowania do użytkowania przez osoby niepełnosprawne
Ekspertyza – część III. Analiza efektywności energetycznej nowego dźwigu
Nowa instalacja dźwigowa – kryteria wyboru
Koszty eksploatacji dźwigu – od instalacji do resursu
Cały artykuł dostępny jest w numerze 10/2024 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”.
Robert Fabiański
Główny Specjalista Koordynacji Inspekcji, Wydział Urządzeń Technicznych, Departament Techniki, Urząd Dozoru Technicznego
Literatura
1. PN-EN 81-20:2014 Przepisy bezpieczeństwa dotyczące budowy i instalowania dźwigów – Dźwigi przeznaczone do transportu osób i towarów – Część 20: Dźwigi osobowe i dźwigi towarowo-osobowe.
