Polska jest krajem, w którym wydatki na zaopatrzenie w wodę i energię elektryczną są największe w Europie. Większość, bo aż 90% gmin w Polsce uważa, że są one zbyt wysokie. W obliczu dużych zmian związanych z regulacjami unijnymi dotyczącymi polityki klimatycznej oraz konieczności implementacji tego prawa w Polsce, będziemy musieli inwestować w efektywność energetyczną. Zadanie to postawione zostanie jednostkom samorządu, w szczególności gminom, które dotychczas najmniej inwestowaływ rozwiązania poprawiające efektywność.
Wspomniane zmiany mają i będą miały szczególny wpływ na gminy oraz wyzwania, jakie się przed nimi pojawią w zakresie zarządzania zasobami energii. Według danych GUS opublikowanych w raporcie „Efektywność wykorzystania energii w latach 2002-2012”, średnioroczne tempo indywidualnego zużycia energii w tych latach wzrosło z poziomu 89 Mtoe do 99 Mtoe, czyli o 1% w skali roku. Pokazuje to, że mamy do czynienia z dużym tempem zmian. Władze lokalne, jak i sami mieszkańcy często nie wiedzą, ile mogą zrobić, aby efektywnie zarządzać energią. Rozwiązaniem tych problemów jest strategiczne zarządzanie, dbałość o efektywność energetyczną oraz edukacja – mówi Jacek Łukaszewski, prezes Zarządu Schneider Electric Polska.
Korzyści i możliwości w zakresie efektywności energetycznej
Mówiąc o efektywności energetycznej w gminach, trzeba mieć na myśli nie tylko takie elementy, jak oświetlenie uliczne czy korzystanie z urządzeń elektrycznych w budynkach. To cały szereg działań, które warto podjąć, aby w gminnej kasie znaleźć w niedalekiej przyszłości więcej środków finansowych, zwróconych właśnie z inwestycji w efektywność energetyczną. Obecnie istnieją technologie, które w łatwy sposób pozwalają wytwarzać i oszczędzać energię w gminach. W dzisiejszym świecie samorząd lokalny to nie tylko konsument energii, ale również jego producent. Wzrost znaczenia energetyki wiatrowej, jak również duża lokalizacja tego typu elektrowni na terenach gminnych sprawia, że mogą one nie tylko efektywniej zarządzać zużywaną energią, ale mają także wpływ na jej wytwarzanie. Przeprowadzone pomiary wskazują, że nawet 20% energii uzyskanej z wiatru może być utraconej przy użyciu nieodpowiednio dobranego sprzętu. Schneider Electric opracował rozwiązania, które takie straty minimalizują. Dotyczą one takich elementów elektrowni wiatrowej, jak obwody zasilania, rozdzielnice wieży wiatraka, sieci pierścieniowe czy bardzo ważny element, jakim jest przyłączenie do sieci.
Kolejny element to infrastuktura wodno-ściekowa, gdzie istnieją już inteligentne rozwiązania w zakresie zmniejszenia zużycia energii potrzebnej do jej oczyszczenia, jak również możliwość kontroli i przewidywania awarii. Według danych firmy Ernst & Young z raportu „Bezcenna woda” w latach 1998-2012 zużycie wody w Polsce zmniejszyło się o blisko 20%. W sektorze wodno-kanalizacyjnym, gdzie koszty są bardzo duże, każdorazowy spadek zużycia powoduje wzrost kosztów wody. Według danych z tego samego raportu, w ciągu ostatnich 14 lat odprowadzanie ścieków podrożało o 220%, a wody o 145%. Polacy wydają średnio około 2,1% swojego dochodu na wodę i odprowadzenie ścieków. Tak wysokiego wskaźnika nie ma prawie żaden kraj w Europie. Z tego względu konieczne jest podjęcie inwestycji, które pomogą zahamować ten rosnący trend kosztów, właśnie dzięki inteligentnym rozwiązaniom dla sektora wodnego.
Efektywność energetyczna gmin i miast to również budynki, w których energia elektryczna jest szczególnie istotna. Większość urządzeń w nich pracujących jest zasilana właśnie nią. Dzięki odpowiednim systemom automatyki budynkowej zarówno dla małych obiektów, jak i tych dużych, możliwe są znaczące oszczędności energii w obszarze oświetlenia, ogrzewania czy klimatyzacji. Generują one znaczne koszty, ale w przypadku odpowiedniej analizy zużycia oraz dostosowaniu zużycia do aktualnych potrzeb w budynku, koszty znacznie spadną. Jednym z miejsc, w którym gminy wydają najwięcej na energię, są szkoły. Dzięki innowacyjnemu rozwiązaniu SmartStruxure™ Lite możliwe jest ustalenie parametrów komfortu w zakresie ciepła i oświetlenia w taki sposób, aby komfort w szkole korzystnie wpływał na proces uczenia się. Zastosowanie w tym systemie automatyki, czujników i transmisji danych daje możliwość efektywnego zarządzania energią elektryczną i cieplną, a tym samym mniejsze zużycie i koszty bieżące.
Edukacja podstawowym i pierwszym elementem
Aby móc oszczędzać energię i efektywnie ją wykorzystywać, należy w pierwszej kolejności wiedzieć, jak to zrobić i przy użyciu jakich narzędzi. W tym celu Krajowa Agencja Poszanowania Energii jako pomysłodawca i organizator stworzył projekt Autobus Energetyczny, którego partnerem jest firma Schneider Electric.Celem podjętej inicjatywy jest zachęcenie mieszkańców do podejmowania w życiu codziennym działań na rzecz przeciwdziałania negatywnym zmianom klimatu, tj. określenie przyczyn tych zmian oraz zdefiniowanie aktywności, jakie można podjąć, aby im przeciwdziałać. Ponadto, chodzi także o zainicjowanie dyskusji, a tym samym wpływanie na decydentów tworzących lokalne strategie ekologiczno-środowiskowe w gminach. Specjalnie w tym celu przygotowany Autobus Energetyczny przez najbliższe dwa lata podróżuje po 200 gminach w całym kraju, edukując zarówno mieszkańców, jak i władze lokalne w zakresie efektywnego zarządzania energią.
Obecnie po zimowej przerwie autobus ruszył ponownie w trasę. Jako mobilne centrum informacyjno-edukacyjne zawiera w sobie przykłady pokazujące, jak oszczędzać energię zarówno w domu, jak i gminie jako jednostce samorządowej. Specjaliści ze Schneider Electric opracowali rozwiązania, które pomogą gminom oszczędzać energię i lepiej nią dysponować. W ramach tych rozwiązań prezentowany jest system efektywnego zarządzania kosztami energii w szkole czy rozwiązania dla infrastruktury wodno-ściekowej oraz energetyki wiatrowej jako element związany z produkcją energii w gminach.
