Dlaczego po docieplaniu budynku trzeba dostosować moc instalacji ogrzewczej do nowych warunków?

Celem działań termomodernizacyjnych jest zmniejszenie zużycia ciepła na ogrzewanie, a ich przedmiotem są przede wszystkim budynki wzniesione w okresie przed przemianami ustrojowymi charakteryzujące się znacznie niższą izolacyjnością przegród zewnętrznych od obecnie wymaganej.  Mimo dużych doświadczeń, zdobytych w ponad 20-letnim okresie, od kiedy termomodernizacja budynków jest praktykowana, wciąż występują przypadki, w których efektów działań termomodernizacyjnych nie można uznać za satysfakcjonujące. Oczywistym przykładem takiej sytuacji jest znaczne przegrzewanie pomieszczeń w okresie sezonu ogrzewczego, które najczęściej obserwuje się w budynkach, w których nie został wprowadzony system indywidualnego rozliczania kosztów ogrzewania. W analizowanym przez autora przypadku budynku mieszkalnego wielolokalowego temperatura wewnętrzna w ogrzewanych pomieszczeniach kształtowała się na poziomie 21–22,5^oC, co świadczy o niewykorzystaniu potencjalnych możliwości zmniejszenia zużycia energii do ogrzewania budynku po dociepleniu jego przegród zewnętrznych. Natomiast w budynku, w którym zainstalowano podzielniki kosztów ogrzewania, często stwierdza się duże zróżnicowanie kosztów ogrzewania poszczególnych lokali, znacznie większe niż w budynkach nowo wznoszonych. Koszt ogrzewania niektórych mieszkań jest nawet dwa do trzech razy większy od innych, czego nie uzasadniają wartości temperatury wewnętrznej panujące w tych lokalach. Świadczy to o  niewłaściwym wykorzystaniu potencjalnych oszczędności energetycznych, ponieważ duże zmniejszenie ilości ciepła pobieranego z instalacji ogrzewczej w niektórych mieszkaniach kompensowane jest ciepłem przenikającym do niego z przyległych pomieszczeń sąsiednich mieszkań. A zatem znaczna część kosztów ogrzewania tych mieszkań, z niskimi kosztami ogrzewania ustalanymi na podstawie odczytów podzielników kosztów, płacona jest przez sąsiadów.  Przyczyną obydwu opisanych  sytuacji  jest niedostosowanie mocy cieplnej instalacji ogrzewczej – źródła ciepła i poszczególnych grzejników – do nowych warunków funkcjonowania.

Rys. 1 Efekty energetyczne wynikające z modernizacji instalacji ogrzewczej

Czynniki kształtujące zużycie ciepła do ogrzewania 

W budynkach eksploatowanych w okresie przed przemianami ustrojowymi, a więc przed przeprowadzeniem w nich jakichkolwiek działań termomodernizacyjnych, czynnikiem mającym decydujący wpływ na zużycie ciepła do ich ogrzewania był sposób regulacji dostawy ciepła do budynku. Stosowana była wtedy centralna regulacja jakościowa polegająca na dostosowywaniu mocy cieplnej dostarczanej ze źródła ciepła do instalacji ogrzewczej do aktualnej różnicy temperatury zewnętrznej i wewnętrznej. Regulacja taka była mało precyzyjna. W budynkach zasilanych w ciepło z kotłowni lokalnych wynikało to z braku wyposażenia powszechnie wtedy stosowanych kotłów węglowych w urządzenia do automatycznej regulacji temperatury wody wypływającej z kotła, a w budynkach przyłączonych do sieci ciepłowniczych z powodu oddalenia centrali cieplnej od ogrzewanych budynków. W instalacjach ogrzewczych stosowano stałą regulację przepływu wody grzewczej przez grzejniki przy użyciu kryz dławiących montowanych w śrubunkach zaworów grzejnikowych. Zawory te charakteryzowały się małą zdolnością regulacyjną i słabym uszczelnieniem dławnicy, w związku z czym nie były stosowane do miejscowej regulacji mocy cieplnej grzejników. Taki sposób regulacji uniemożliwiał efektywne wykorzystanie zysków ciepła w pomieszczeniach. Wprawdzie w obliczeniach obciążenia cieplnego uwzględniano wpływ tych zysków, ograniczając zapotrzebowanie na moc cieplną na ogrzewanie powietrza wentylacyjnego, jednak prowadziło to do niedogrzewania pomieszczeń w okresie występowania niskich wartości temperatury zewnętrznej oraz ich przegrzewania w okresach przejściowych sezonu ogrzewczego, kiedy słoneczne zyski ciepła są znaczącym składnikiem bilansu cieplnego ogrzewanych przestrzeni. Ze względu na brak innych możliwości regulacja temperatury w pomieszczeniach odbywała się przez otwieranie okien. A zatem kształtowanie temperatury wewnętrznej w ogrzewanych pomieszczeniach odbywało się na skutek regulacji strat ciepła zamiast w wyniku regulacji dostawy ciepła z instalacji ogrzewczej.

Rys. 2 Przykład względnego zmniejszenia strat ciepła w pomieszczeniach budynku mieszkalnego po termomodernizacji obejmującej docieplenie ścian zewnętrznych i stropodachu oraz wymianę okien; ostatnia kolumna na prawo odpowiada wartości średniej dla budynku

Termomodernizacja instalacji ogrzewczych, w ramach której instalowane są regulatory regulacji pogodowej i termostatyczne zawory regulacyjne, umożliwia regulację dostawy ciepła do budynku i do poszczególnych ogrzewanych pomieszczeń w zależności od  aktualnych potrzeb. Samo wprowadzenie miejscowej regulacji temperatury w ogrzewanych pomieszczeniach nie przesądza o osiągnięciu oszczędności energetycznych,ponieważ zawory termostatyczne umożliwiają także podwyższenie temperatury w ogrzewanych pomieszczeniach. Elementem wspomagającym i stymulującym oszczędności energii do ogrzewania jest wprowadzenie indywidualnego systemu rozliczania kosztów ogrzewania według jego zużycia. W budynkach poddawanych termomodernizacji stosowane są instalacje ogrzewcze z pionowym rozprowadzeniem przewodów. Grzejniki w pomieszczeniach na poszczególnych kondygnacjach budynku podłączone są do pionów grzewczych. A zatem z każdego pionu zasilane są grzejniki znajdujące się w różnych mieszkaniach. Zmiana prowadzenia przewodów instalacji ogrzewczej umożliwiająca zastosowanie ciepłomierzy do rozliczania kosztów jest zbyt kosztowna i skomplikowana technicznie, powszechnie zachowywany jest więc początkowy system prowadzenia przewodów, a do rozliczania kosztów ogrzewania używane są podzielniki kosztów instalowane na grzejnikach. Ich stosowanie wiąże się z pewnymi niedogodnościami dla użytkowników mieszkań, polegającymi na konieczności zapewnienia dostępu do mieszkań w celu zainstalowania podzielników i jeszcze w dużej części budynków do corocznych odczytów ich wskazań. Obecnie te niedogodności zostały zminimalizowane, ponieważ coraz powszechniej stosowane są elektroniczne podzielniki kosztów ze zdalnym, radiowym, odczytem wskazań, wyposażone w baterie pozwalające na wieloletnie ich użytkowanie. A zatem problemy organizacyjne związane ze stosowaniem podzielników kosztów ogrzewania zostały w znacznej mierze rozwiązane, natomiast aktualne pozostają nadal problemy związane z zasadą rozliczania kosztów ogrzewania przy użyciu podzielników i sam koszt obsługi systemu rozliczania, który stanowi dodatkowe obciążenie dla mieszkańców budynków. 

Rys. 3 Przykład zmniejszenia zużycia ciepła do ogrzewania w budynku mieszkalnym po termomodernizacji obudowy po kolejnych zabiegach regulacyjnych instalacji ogrzewczej

Ograniczenie zużycia ciepła do ogrzewania w budynkach wzniesionych ponad 25 lat temu osiąga się nie tylko, wykorzystując użytecznie zyski ciepła generowane w ogrzewanych pomieszczeniach, ale przede wszystkim zmniejszając straty ciepła do otoczenia budynku, co uzyskuje się przez docieplenie przegród zewnętrznych oraz wymianę okien.Warto podkreślić, że uwarunkowania uzyskiwania oszczędności energetycznych w obu przypadkach są inne. Sposób użytkowania pomieszczeń ma bardzo niewielki wpływ na oszczędności energetyczne uzyskiwane dzięki poprawie izolacyjności cieplnej obudowy budynku, natomiast znacząco wpływa na efektywne wykorzystanie zysków ciepła. W przypadku gdy pomieszczenia po termomodernizacji instalacji ogrzewczej są użytkowane w taki sam sposób, jak to miało miejsce przed zainstalowaniem zaworów termostatycznych, a zatem zyski ciepła są kompensowane zwiększonymi stratami ciepła pomieszczenia przez przenikanie, jeśli podwyższana jest temperatura wewnętrzna, lub przez wentylację, jeśli pomieszczenia są nadmiernie wentylowane, oszczędności energetyczne są o wiele mniejsze od możliwych do uzyskania.

Powszechnie wiadomo, że największe oszczędności energetyczne osiąga się w przypadku kompletnej termomodernizacji budynku obejmującej obudowę budynku i jego instalację ogrzewczą. Jednak w praktyce, przeważnie z powodu braku dostatecznych środków na zrealizowanie takiej inwestycji, często jest ona wykonywana częściowo lub dzielona jest na etapy. Brak jest danych statystycznych dotyczących liczby budynków mieszkalnych, które dotychczas zostały poddane termomodernizacji, lecz można przyjąć hipotezę, że obecnie prawie nie ma już takich budynków, w których nie zostały wykonane żadne działania termomodernizacyjne. Prawdziwa będzie hipoteza, że tylko w bardzo małej części tych budynków wykonano kompleksową termomodernizację obejmującą wszystkie elementy obudowy budynku i instalacji ogrzewczej.Oprócz zakresu działań termomodernizacyjnych istotna dla osiągania oszczędności zużycia ciepła do ogrzewania jest także kolejność ich wykonywania. Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że stosowane były dwa scenariusze termomodernizacji budynków, w których działania te rozpoczynano, albo od modernizacji obudowy budynku, albo od modernizacji instalacji ogrzewczej. W obydwu przypadkach niezbędnym warunkiem uzyskania rzeczywistych oszczędności energetycznych jest regulacja mocy cieplnej instalacji ogrzewczej. 

Rys. 4 Oszczędności energetyczne uzyskiwane w wyniku termomodernizacji obudowy budynku i regulacji jakościowej instalacji ogrzewczej w źródle ciepła

Rodzaje regulacji instalacji ogrzewczej

Zadaniami regulacji instalacji ogrzewczej są:

– dostosowanie chwilowej mocy cieplnej instalacji i poszczególnych grzejników do aktualnych potrzeb cieplnych;

– zapewnienie odpowiadających projektowym stratom ciepła strumieni czynnika grzewczego w poszczególnych grzejnikach.

Zadania realizowane są przy zastosowaniu dwóch rodzajów regulacji – temperaturowej i hydraulicznej. Stosowane są dwa rodzaje regulacji temperaturowej:

– centralna jakościowa w źródle ciepła, której zadaniem jest dostosowanie temperatury wody zasilającej instalację ogrzewczą do aktualnej temperatury zewnętrznej; regulacja ta realizowana jest przy użyciu regulatora pogodowego;

– miejscowa ilościowa polegająca na regulacji strumienia wody przepływającej przez grzejniki, której zadaniem jest zapewnienie nastawionej temperatury w ogrzewanych pomieszczeniach; regulacja ta realizowana jest przy użyciu grzejnikowych zaworów termostatycznych.

Regulacja hydrauliczna jest realizowana przy użyciu elementów dławiących charakteryzujących się stałym lub regulowanym, w zależności od różnicy ciśnienia, oporem hydraulicznym. W rozległych instalacjach ogrzewczych regulacja hydrauliczna obejmuje regulację wydajności pomp obiegowych, regulację przepływu w pionach grzewczych i w grzejnikach. Przeprowadzenie regulacji hydraulicznej po dociepleniu budynku jest niezbędnym warunkiem rzeczywistego wykorzystania potencjalnych oszczędności energetycznych wynikających ze zmniejszenia strat ciepła obudowy budynku. Brak takiej korekty jest najczęstszą przyczyną przegrzewania pomieszczeń i dużego zróżnicowania kosztów ogrzewania lokali.

Rys. 5 Oszczędności energetyczne uzyskiwane w wyniku termomodernizacji obudowy budynku i kompleksowej regulacji hydraulicznej instalacji ogrzewczej

Uzasadnienie konieczności wykonania regulacji hydraulicznej

W wielu budynkach mieszkalnych wielolokalowych termomodernizację rozpoczynano od modernizacji instalacji ogrzewczej obejmującej zamontowanie zaworów termostatycznych, połączonej często z wprowadzeniem indywidualnego systemu rozliczania kosztów ogrzewania. Na podjęcie takiej decyzji mogło mieć wpływ kilka przyczyn, przede wszystkim zły stan techniczny instalacji ogrzewczej, zapewnienie użytkownikom lokali wpływu na wysokość płaconych przez nich rachunków za ciepło, a także lansowany w latach 90. ubiegłego wieku pogląd, że docieplenie obudowy budynku przynosi mniejsze oszczędności energetyczne niż zainstalowanie zaworów termostatycznych i wprowadzenie systemu indywidualnego rozliczania kosztów ogrzewania.

Analizę efektów energetycznych kompleksowej modernizacji instalacji ogrzewczej pokazano na przykładzie usytuowanego w Warszawie, typowego pięciokondygnacyjnego budynku mieszkalnego, wykonanego w technologii wielkopłytowej. Wyniki zużycia ciepła do ogrzewania przed termomodernizacją i oczekiwanego w wyniku użytecznego wykorzystania zysków ciepła po termomodernizacji  w poszczególnych miesiącach sezonu ogrzewczego pokazano na rys. 1.

Zapotrzebowanie na energię końcową do ogrzewania w standardowych warunkach użytkowania budynku obliczono wg znowelizowanej metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynków [1]. Z rys. 1 wynika, że największe potencjalne oszczędności energetyczne uzyskuje się w okresie przejściowym sezonu ogrzewczego, kiedy występują znaczne zyski ciepła od nasłonecznienia. Oszczędności te nie poprawiają w sposób znaczący standardu energetycznego budynku, ponieważ w skali całego sezonu ogrzewczego nie przekraczają 14%. Wyniki tych obliczeń nie potwierdzają informacje o możliwości uzyskania do 30% oszczędności dzięki wprowadzeniu indywidualnego systemu rozliczania kosztów ogrzewania bez obniżenia warunków użytkowania pomieszczeń, tzn. obniżenia temperatury wewnętrznej poniżej 20^oC lub ograniczenia wentylacji.

Ze względu na to, że konsekwencją modernizacji instalacji ogrzewczej jest niewielkie obniżenie kosztów eksploatacji budynku, najczęściej podejmowana była decyzja o kontynuowaniu działań termomodernizacyjnych, polegających zwykle na dociepleniu ścian zewnętrznych i ewentualnie stropodachu oraz wymianie okien. W okresie, w którym przeprowadzana była termomodernizacja, przyjmowane były różne grubości docieplenia ścian i stropodachu. W przeprowadzonej analizie przyjęto, że izolacyjność cieplna tych przegród po dociepleniu odpowiada obecnym wymaganiom polskich przepisów budowlanych [2]. Docieplenie przegród obudowy budynku powoduje różny stopień redukcji obciążenia cieplnego pomieszczeń (rys. 2).

Dostosowanie mocy cieplnej instalacji ogrzewczej do obciążenia cieplnego wszystkich pomieszczeń po dociepleniu przegród obudowy budynku wymaga przeprowadzenia korekt centralnej regulacji jakościowej i regulacji hydraulicznej instalacji ogrzewczej.W wielu przypadkach tak się nie dzieje i przeprowadza się jedynie korektę regulacji jakościowej w źródle ciepła, która polega na obniżeniu temperatury wody zasilającej grzejniki, uzyskiwanej dzięki zmianie ustawienia krzywej grzania w regulatorze pogodowym. W instalacjach zasilanych z sieci ciepłowniczych działanie takie umożliwia zmniejszenie mocy zamówionej do ogrzewania. Po korekcie regulacji jakościowej projektowa wartość strumienia wody w instalacji pozostaje bez zmian. Należy zwrócić uwagę, że takie działanie tylko w niewielkim stopniu dostosowuje moc cieplną instalacji do rzeczywistych potrzeb po termomodernizacji obudowy budynku, ponieważ przez korektę mocy cieplnej w źródle ciepła można ją dostosować do zmniejszonych potrzeb jedynie w grzejniku zainstalowanym w pomieszczeniu, w którym efekt poprawy izolacyjności cieplnej przegród obudowy budynków jest najmniejszy. W pozostałych przypadkach, w których następuje większe zmniejszenie obciążenia cieplnego pomieszczeń, oprócz korektyregulacji jakościowej konieczne staje się trwałe zmniejszenie strumienia wody grzewczej przepływającej przez grzejniki, czyli przeprowadzenie korekty regulacji hydraulicznej instalacji ogrzewczej. Na rys. 3 pokazano zużycie ciepła w standardowym sezonie ogrzewczym w analizowanym budynku przed termomodernizacją, maksymalne zużycie ciepła po korekcie regulacji jakościowej w węźle ciepłowniczym, maksymalne zużycie ciepła po dokonaniu dodatkowo korekty regulacji hydraulicznej i prognozowane zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania obliczone wg metodologii [1] przy wykorzystaniu zysków ciepła. Obciążenie cieplne pomieszczeń po termomodernizacji obliczone zostało wg normy [3].

Z rys. 3 wynika, że zmniejszenie zużycia ciepła wynikające z korekty mocy cieplnej instalacji ogrzewczej zastosowanej w źródle ciepła wynosi 35%, a po przeprowadzeniu kompleksowej regulacji hydraulicznej tej instalacji wzrasta do 49%. Potencjalne możliwości ograniczenia tego zużycia są znacznie większe i wynoszą aż 71%, jednak ich osiągnięcie zależy od sposobu użytkowania pomieszczeń.

Struktura oszczędności energetycznych w procesie termomodernizacji

Wziąwszy pod uwagę fakt, że zmniejszenie zużycia ciepła na ogrzewanie budynku wynikające z polepszenia izolacyjności cieplnej obudowy budynku i użytecznego wykorzystania zysków ciepła osiągane jest przy zastosowaniu innych środków technicznych, zaproponowano wprowadzenie następującego podziału całkowitych oszczędności energetycznych uzyskiwanych dzięki kompleksowej termomodernizacji budynku:

[kWh/rok] (1)

gdzie:

DQ_HK1 – zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania w wyniku zmniejszenia strat  ciepła i dostosowania instalacji ogrzewczej do zmniejszonych strat ciepła, kWh/rok;

DQ_HK2 – zmniejszenie zapotrzebowania jw. w wyniku wykorzystania zysków ciepła, kWh/rok.

Wielkości te oblicza się z zależności:

[kWh/rok] (2)

[kWh/rok] (3)

Φ_co, Φ’_co – obciążenie cieplne budynku; odpowiednio przed i po dostosowaniu instalacji ogrzewczej do zmniejszonych strat ciepła w wyniku korekty krzywej grzania lub korekty krzywej grzania połączonej z korektą regulacji hydraulicznej instalacji, kW;

η_Hn,_g, η_Hn,_g’ – średnia sezonowa sprawność wytwarzania ciepła w źródle odpowiednio przed i po termomodernizacji instalacji ogrzewczej budynku;

η_H,_d’ – średnia sezonowa sprawność przesyłu ciepła w instalacji ogrzewczej po jej termomodernizacji;

η_H,e, – średnia sezonowa sprawność regulacji i wykorzystania ciepła w ogrzewanej przestrzeni po termomodernizacji instalacji ogrzewczej budynku; 

Q_H,Nd,n’ – zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania i wentylacji w budynku w n-tym miesiącu sezonu grzewczego, kWh/mies;

θ_ip, θ_ep– projektowe wartość temperatury wewnętrznej i zewnętrznej, ^oC;

θ_en– średnia miesięczna temperatura zewnętrzna, wg danych z najbliższej stacji meteorologicznej, ^oC;

t_Mn – liczba godzin w n-tym miesiącu sezonu ogrzewczego.

Wielkości Φ_co, Φ’_co, θ_epustala się na podstawie projektu instalacji ogrzewczej budynku, a pozostałe wielkości występujące we wzorach (2) i (3) na podstawie obliczeń energetycznych budynku wykonywanych wg [1].

Pierwsza część oszczędności energetycznych DQ_HK1 nie zależy od sposobu użytkowania budynku przez mieszkańców, a jej aktualna wartość w konkretnym sezonie ogrzewczym DQ_HK1a może być wyznaczona w każdym sezonie ogrzewczym ze wzoru:

[kWh/rok] (4)

gdzie:

DQ_{HK1 obl} –obliczeniowa wartość oszczędności energetycznych wyznaczona ze wzoru (3), kWh/rok;

Std_a – liczba stopniodni w analizowanym okresie ogrzewczym, ^oC?dzień;

Std_obl – obliczeniowa liczba stopniodni,^oC?dzień.

Oszczędności energetyczne DQ_HK1a są zatem oszczędnościami gwarantowanymi, zawsze osiąganymi w przypadku prawidłowo wykonanej termomodernizacji przegród zewnętrznych budynku i korekty regulacji jakościowej instalacji ogrzewczej w źródle ciepła lub jej regulacji hydraulicznej.

Wielkość oszczędności DQ_HK2 zależy od sposobu użytkowania pomieszczeń, tzn. od utrzymywanej w nich temperatury wewnętrznej i intensywności wentylacji. Obydwie te wielkości kształtowane są przez użytkowników pomieszczeń. Oszczędności DQ_HK2 obliczone przy założeniu standardowego sposobu użytkowania pomieszczeń, przyjętego w metodologii obliczania charakterystyki energetycznej [1], proponuje się nazwać oczekiwanymi oszczędnościami energetycznymi. 

Gwarantowane oszczędności energetyczne DQ_HK1 są największe przy niskich temperaturach powietrza zewnętrznego, a oczekiwane DQ_HK2 – w okresach przejściowych sezonu ogrzewczego. Wartości tych oszczędności w przypadku korekty regulacji jakościowej w źródle ciepła pokazano na rys. 4, a w przypadku kompleksowej regulacji uzupełnionej o korektę regulacji hydraulicznej – na rys. 5.

Z porównania wartości na obydwu wykresach wynika, że ograniczenie regulacji instalacji ogrzewczej tylko do korekty regulacji jakościowej zapewnia znacznie mniejsze gwarantowane zmniejszenie zużycia ciepła do ogrzewania, które kształtuje się na poziomie oczekiwanych oszczędności energetycznych.

Struktura oszczędności energetycznych pokazana na rys. 4, w której blisko połowa oszczędności energetycznych osiąganych w budynkach zależy od zachowań użytkowników mieszkań, stwarza warunki do osiągania znacznego obniżania kosztów ogrzewania w niektórych lokalach mieszkalnych na skutek wykorzystywania przepływu ciepła między sąsiednimi lokalami. Nadwyżka mocy cieplnej grzejników jest na tyle duża, że umożliwia nie tylko zapewnienie wymaganej temperatury wewnętrznej w lokalu, w którym grzejnik jest zainstalowany, ale także ogrzewanie lokali przyległych. Z wykresu pokazanego na rys. 3 wynika, że pełne wykorzystanie mocy cieplnej grzejników w prawie połowie lokali mieszkalnych we wrześniu, marcu i kwietniu zapewnia ogrzanie pozostałych lokali bez jakiejkolwiek dostawy ciepła do grzejników, a w pozostałych miesiącach sezonu ogrzewczego przy znacznie ograniczonej dostawie. Sytuacja taka wypacza ideę stosowania indywidualnego rozliczania kosztów ogrzewania, ponieważ niektóre lokale mogą być skutecznie ogrzewane ciepłem przenikającym z przyległych lokali, które nie jest zliczane przez podzielniki kosztów ogrzewania. Prowadzi to do sytuacji, w której w części lokali opłaty za ogrzewanie ustalane na podstawie wskazań podzielników kosztów są niskie – przy obecnym systemie rozliczania kosztów ogrzewania do około 40% niższe od wartości średniej, a w innych lokalach znacznie wyższe od średniej. A zatem warunkiem stosowania rozliczania kosztów ogrzewania na podstawie wskazań podzielników kosztów ogrzewania powinno być przeprowadzenie regulacji hydraulicznej instalacji ogrzewczej po termomodernizacji obudowy budynku.

Podsumowanie

W artykule wykazano, jak istotne znaczenie dla uzyskania gwarantowanych oszczędności energetycznych ma dostosowanie mocy cieplnej instalacji do zmniejszonych strat ciepła realizowane przez kompleksową korektę regulacji instalacji ogrzewczej obejmującą korektę regulacji hydraulicznej. Wartość tych oszczędności powinna być obliczana w analizach opłacalności energetycznej przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Brak przeprowadzenia kompleksowej korekty regulacji instalacji ogrzewczej jest przyczyną zmniejszenia efektów energetycznych termomodernizacji, a w budynkach mieszkalnych z indywidualnym rozliczaniem kosztów ogrzewania – występowania znacznych różnic kosztów ogrzewania poszczególnych lokali. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w budynkach mieszkalnych wielolokalowych, w których wymianę okien pozostawiono w gestii użytkowników lokali, występują duże trudności z określeniem wielkości zmiany obciążenia pomieszczeń spowodowanego wymianą okien. Wynika to z braku danych odnośnie do izolacyjności cieplnej nowych okien w poszczególnych lokalach i długiego okresu wymiany okien w całym budynku, który to okres często trwa nawet kilkanaście lat.

dr inż. Krzysztof Kasperkiewicz 

prof. nzw. Instytutu Techniki Budowlanej

Bibliografia

1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 3 czerwca 2014 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw charakterystyki energetycznej (Dz.U. z 2014 r. poz. 888).

2. Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2013 r. poz. 926).

3. PN-EN 12831:2006 Instalacje ogrzewcze w budynkach. Metoda obliczania projektowego obciążenia cieplnego.