22 października w Łańcucie odbyło się uroczyste podpisanie deklaracji przystąpienia do inicjatywy „Via Carpatia” trzech państw – Bułgarii, Grecji oraz Rumunii. Są to kolejne, obok Węgier, Słowacji, Polski i Litwy, kraje, które przystąpiły do projektu „Via Carpatia”.
Na konferencji, w ramach której odbyło się podpisanie deklaracji, obecni byli ministrowie ds. transportu: z Polski – Cezary Grabarczyk – minister infrastruktury oraz Maciej Jankowski – podsekretarz stanu w MI; z Litwy – Arunas Štaras – wiceminister transportu i komunikacji; ze Słowacji – Jan Figel – wicepremier, minister transportu, poczty i telekomunikacji; z Węgier – Zoltán Schvab – wiceminister rozwoju narodowego; z Rumunii – Eusebiu Pistru – wiceminister transportu i infrastruktury; z Bułgarii – Kamen Kitchev – wiceminister transportu, technologii informacji i komunikacji oraz z Grecji – Ioannis Magriotis – wiceminister infrastruktury, transportu i sieci.
W konferencji wzięli również udział parlamentarzyści oraz przedstawiciele władz samorządowych z regionów, przez które przebiega szlak „Via Carpatia”: z woj. podlaskiego, woj. mazowieckiego, woj. lubelskiego. Region podkarpacki reprezentowali: wojewoda podkarpacki Mirosław Karapyta, marszałek Zygmunt Cholewiński oraz prezydent Rzeszowa Tadeusz Ferenc. Podczas konferencji obecni byli również przedstawiciele Sejmu – Zbigniew Rynasiewicz oraz Jan Tomaka.
Celem międzynarodowej inicjatywy „Via Carpatia” jest modernizacja i rozbudowa drogowego szlaku tranzytowego łączącego Litwę, Polskę, Słowację, Węgry, Rumunię, Bułgarię i Grecję.
Inicjatywa ta została sformalizowana w 2006 r. poprzez podpisanie Deklaracji Łańcuckiej przez ministrów transportu Litwy, Polski, Słowacji i Węgier. Podpisanie deklaracji zostało zainicjowane przez stronę polską. Pomysł ten spotkał się z szerokim poparciem krajów Europy Środkowej, będących nowymi członkami UE. W 2008 roku Rumunia, Bułgaria i Grecja złożyły wniosek o przyłączenie się do inicjatywy.
Deklaracja zakłada rozwój szlaku drogowego z Kowna do Debreczyna (i ew. dalej na południe), który nazwano „Via Carpatia”. Jego rozwój przyczynia się do aktywizacji gospodarczej słabiej rozwiniętych wschodnich regionów UE. „Via Carpatia” w przyszłości będzie stanowiła alternatywny szlak transportowy, prowadzący wzdłuż granicy wschodniej UE, z Europy Środkowej do Azji, krzyżujący się z korytarzami prowadzącymi z Europy Zachodniej do Rosji. Szlak ten łączyłby się przez porty Morza Czarnego ze szlakiem TRACECA (Korytarz Transportowy Europa – Kaukaz – Azja).
Częścią szlaku „Via Carpatia” na terytorium Polski są drogi S8 i S19 (Budzisko – Suwałki – Choroszcz/Białystok – Lublin – Rzeszów – Barwinek).
Na Litwie szlak „Via Carpatia” pokrywa się ze szlakiem „Via Baltica” na odcinku drogi Kowno – granica z Polską. Odcinek ten należy do najbardziej obciążonych ruchem samochodów ciężarowych.
Na Słowacji modernizacja szlaku drogowego „Via Carpatia” do parametrów drogi ekspresowej jest realizowana na odcinku granica z Polską – Vyżny Komarnik – Preszów – Koszyce – granica z Węgrami.
Na Węgrzech droga na odcinku Miszkolc – Debreczyn zostanie docelowo przebudowana na autostradę M 35.
W Rumunii szlak „Via Carpatia” rozwidla się w kierunku portu morskiego Konstanca oraz w kierunku Bułgarii (Sofia) i portów greckich nad Morzem Egejskim. Budowa i modernizacja szlaku o ww. przebiegu wiąże się na większości odcinków z realizacją zadań na sieci TEN-T.
Źródło: MI
