Od 27 grudnia 1988 roku dokumentem regulującym rynek wyrobów budowlanych UE jest Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich odnoszących się do wyrobów budowlanych – 89/106/EWG, określana też skrótem CPD – Construction Products Directive.
Jej głównym celem jest stworzenie warunków umożliwiających swobodną wymianę handlową wyrobami budowlanymi. Do realizacji tego zamierzenia konieczne było ujednolicenie kryteriów stosowanych do oceny nowych wyrobów, oraz procedur stosowanych w różnych krajach do atestacji zgodności wyrobów ze specyfikacjami technicznymi. W załączniku do dyrektywy znajduje się lista wymagań podstawowych, odnoszących się nie bezpośrednio do wyrobów, lecz do obiektów, w których będą stosowane, np. wymaganie podstawowe nr 3 – Higiena, zdrowie i środowisko:
Obiekty budowlane muszą być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby nie stanowiły zagrożenia dla higieny lub zdrowia mieszkańców lub sąsiadów, w szczególności w wyniku:
– wydzielania się gazów toksycznych;
– obecności szkodliwych cząstek lub gazów w powietrzu;
– emisji niebezpiecznego promieniowania;
– zanieczyszczenia lub zatrucia wody lub gleby;
– nieprawidłowego usuwania ścieków, dymu lub odpadów w postaci stałej lub ciekłej;
– obecności wilgoci w częściach obiektów lub na powierzchniach wewnętrznych obiektów.
W wyniku rozpoczętego w październiku 2005 roku przez Komisję Europejską trzyletniego programu stopniowego upraszczania legislacji UE, zaproponowano zastąpienie dyrektywy CPD rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady, ustanawiającym zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych (CPR). Projekt ten bardziej zdecydowanie i bezpośrednio zwraca uwagę na konieczność dostosowania budownictwa do zasad zrównoważonego rozwoju.
Główne zmiany dotyczące wymagań podstawowych obejmują wymaganie nr 3, pojawia się również nowe wymaganie – nr 7.
Zmiana wymagania podstawowego nr 3 w CPR
Projekt rozporządzenia, które ma zastąpić dyrektywę CPD, wprowadza istotne zmiany do przytoczonego wymagania podstawowego nr 3. Nowa wersja wygląda następująco:
3. Higiena, zdrowie i środowisko
Obiekty budowlane muszą być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby podczas ich budowy, użytkowania i rozbiórki nie stanowiły zagrożenia dla higieny ani zdrowia mieszkańców i sąsiadów, nie wywierały w ciągu ich całego cyklu życia nadmiernego wpływu na jakość środowiska naturalnego ani na klimat, w szczególności w wyniku:
– wydzielania trujących gazów;
– emisji niebezpiecznych substancji, lotnych związków organicznych, gazów cieplarnianych lub niebezpiecznych cząstek do powietrza wewnątrz i na zewnątrz obiektu budowlanego;
– emisji niebezpiecznego promieniowania;
– uwalniania niebezpiecznych substancji do wody pitnej, wody gruntowej, wód morskich lub gleby;
– niewłaściwego odprowadzania ścieków, emisji gazów spalinowych lub niewłaściwego usuwania odpadów stałych i płynnych;
– obecności wilgoci w częściach obiektów budowlanych lub na powierzchniach w obrębie tych obiektów.
Nowe wymaganie nr 7 w CPR
W projekcie rozporządzenia CPR do sześciu dotychczasowych wymagań podstawowych dodane jest nowe, o treści:
7. Zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych
Obiekty budowlane muszą być zaprojektowane, wykonane i rozebrane w taki sposób, aby wykorzystanie zasobów naturalnych było zrównoważone i zapewniało:
– możliwość ponownego wykorzystania obiektów budowlanych oraz wchodzących w ich skład materiałów i części po rozbiórce;
– trwałość obiektów budowlanych;
– wykorzystanie w obiektach budowlanych przyjaznych środowisku surowców i materiałów wtórnych.
CPR a zrównoważone budownictwo
Zmiany w stosunku do dyrektywy CPD, zawarte w rozporządzeniu CPR, w dużym stopniu dotyczą dostosowania wymagań podstawowych do zasad zrównoważonego rozwoju. Nowe rozporządzenie dotyczące wyrobów budowlanych rozszerza wymagania dotyczące higieny, zdrowia i środowiska wobec obiektów budowlanych na cały cykl ich życia (lifecycle), uwzględniając okres ich budowy oraz rozbiórki. Podkreślono też konieczność ograniczenia wpływu budynków na środowisko naturalne i klimat (wymaganie podstawowe nr 3). Zgodne zasadami zrównoważonego rozwoju są również nowe wymogi dotyczące racjonalnego gospodarowania surowcami, w tym utylizacji pozostałości po rozbiórce budynków, oraz stosowania do wyrobu półproduktów jak największej ilości surowców z odzysku (wymaganie podstawowe nr 7).
Narzędzia, które posłużą do wprowadzenia nowych kryteriów na rynek wyrobów budowlanych to:
– nowa generacja Eurokodów (opracowywana przez komitet CEN/TC 250),
– nowe normy dotyczące kryteriów zrównoważonego rozwoju (CEN/TC 350),
– etykiety i deklaracje środowiskowe wyrobów budowlanych,
-wprowadzenie 7. wymagania podstawowego z rozporządzenia CPR do norm i aprobat technicznych.
Ł.A.
Źródło: ITB
