Polscy producenci materiałów drogowych opracowali nowoczesną metodę produkcji asfaltu o ulepszonych właściwościach użytkowych z zastosowaniem gumy pochodzącej ze zużytych opon samochodowych.
Materiał ten okazał się idealnym do budowy cichych i trwałych nawierzchni, a jego zastosowanie w mieszankach o odpowiedniej strukturze pozwala na redukcję hałasu o 3-6 decybeli w porównaniu do tradycyjnych dróg czy też najcichszych dróg betonowych. W zależności od zawartości procentowej gumowego dodatku i grubości konstrukcji nawierzchni wykonanie 1 km drogi asfaltowej modyfikowanej gumą pozwala na zagospodarowanie nawet od 400 do 1200 zużytych opon samochodowych. W Polsce wybudowano już ponad 100 km dróg z zastosowaniem „asfaltu gumowego”, w tym m.in. oddaną do użytku w 2014 r. obwodnicę miasta Gdowa koło Krakowa, która po wykonaniu badań akustycznych zakwalifikowana została jako cicha nawierzchnia. Takie rozwiązania pozwalają na redukcję kosztownych i zaburzających krajobraz ekranów akustycznych.
Ekologiczny asfalt to nowość na polskim rynku, a zastosowanie rozdrobnionej gumy z recyklingu opon samochodowych jako materiału służącego do poprawy jakości nawierzchni asfaltowych jest przykładem realizacji polityki zrównoważonego rozwoju, poprzez racjonalne wykorzystywanie zasobów naturalnych oraz zapewnienie odpowiedzialnej gospodarki odpadami.
W związku z dynamiczną rozbudową i unowocześnianiem infrastruktury drogowej w naszym kraju polscy wykonawcy nawierzchni asfaltowych stanęli przed wyzwaniem pogodzenia nowoczesności z ekologią –komentuje Andrzej Wyszyński, prezes Polskiego Stowarzyszenia Wykonawców Nawierzchni Asfaltowych (PSWNA). – Mając na względzie potrzeby współczesnych, ale także przyszłych pokoleń opracowują nowoczesne technologie, które pozwalają na tworzenie materiałów drogowych coraz bardziej przyjaznych nie tylko użytkownikom, ale także środowisku. Doskonałym przykładem takiego ekologicznego rozwiązania jest asfalt z dodatkiem gumy pochodzącej ze zużytych opon, który pozwala efektywnie zagospodarować odpady gumowe, ale również zwiększa trwałość i bezpieczeństwo nawierzchni drogowej. Zależy nam na tym, aby kierowcy poruszali się po polskich drogach szybciej i bezpieczniej, ale również dbając o środowisko naturalne – dodaje.
Dynamiczny rozwój przemysłu motoryzacyjnego przyczynia się do powstawania dużych ilości odpadów gumowych, wśród których najliczniejszą grupę stanowią zużyte opony samochodowe.
Według danych Centrum Utylizacji Opon Organizacji Odzysku S.A. co roku na świecie produkuje się ok. 22,5 mln ton opon, a na polski rynek corocznie trafia ich ok. 180 tys. ton, jest to waga zbliżona do ciężaru około 2000 lokomotyw lub 9000 autobusów miejskich wypełnionych pasażerami. Szacuje się też, że masa zużytych opon będzie stale wzrastać, w tempie proporcjonalnym do wzrostu liczby pojazdów mechanicznych. Zgodnie z prognozą zawartą w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami 2014 w zeszłym roku masa zużytych opon wyniosła 196,2 tys. ton, w 2015 r. wzrośnie do 198, 1 tys. ton, a w 2016 r. zwiększy się do 199,4 tys. ton. W 2022 r. wyniesie już 212,4 tys. ton.
Ze względu na stały przyrost zużytych opon związany z rozwojem gospodarczym, rosnącą liczbą używanych samochodów oraz bardzo długi okres ich biodegradacji wynoszący około 100 lat, zużyte opony samochodowe stanowią duże zagrożenie dla środowiska naturalnego. W naszym kraju zakazane jest ich porzucanie lub składowanie na wysypiskach, a obowiązujące w tym zakresie przepisy ustawy z 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej nakładają na producentów opon obowiązek odzysku z rynku 75% tonażu wyprodukowanych opon, z czego przynajmniej 15% musi podlegać recyklingowi, w wyniku którego gumowy surowiec zostanie przetworzony i powtórnie wykorzystany. Naturalnym rozwiązaniem w tej sytuacji staje się wytwarzanie miału gumowego, co stanowi jedną z rekomendowanych metod zagospodarowania zużytych opon.
Współcześnie jednym z najbardziej popularnych trendów technologicznych na świecie jest ograniczanie negatywnego oddziaływania przemysłu na środowisko naturalne – stwierdza Agnieszka Kędzierska, specjalista z Biura Badań i Rozwoju LOTOS Asfalt. – Opracowana przez nas technologia wykorzystania miału gumowego do polepszania jakości dróg asfaltowych świetnie wpisuje się w tę tendencję. Warto dodać, że oprócz efektywnego zagospodarowania odpadów, „gumowy asfalt” charakteryzuje się także innymi proekologicznymi właściwościami. Technologia produkcji asfaltu z gumą daje także możliwość wykonania nowoczesnej nawierzchni drogowej redukującej poziom hałasu emitowany przez ruch pojazdów, tym samym przyczyniając się do znacznej poprawy komfortu jazdy i do zmniejszania szkodliwego dla środowiska hałasu komunikacyjnego. Ciche nawierzchnie z asfaltem modyfikowanym gumą są nie tylko ekologiczne, ale i ekonomiczne, gdyż umożliwiają znaczną redukcję, a często nawet eliminację ekranów akustycznych – dodaje. –Nawierzchnię asfaltową modyfikowaną gumą można też łatwo poddać recyklingowi, a odzyskany materiał jest pełnowartościowym produktem, który może być ponownie zastosowany do budowy dróg, zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem. Materiał z remontu nawierzchni asfaltowych nie jest kierowany na składowiska odpadów, co pozwala na zmniejszenie zużycia surowców oraz odciążenie wysypisk śmieci.
Dodatkowo, nawierzchnie asfaltowe modyfikowane gumą, w porównaniu do tradycyjnych nawierzchni asfaltowych charakteryzują się zwiększoną odpornością na spękania, starzenie i działanie czynników klimatycznych, w szczególności niskich temperatur. Gwarantuje to większą trwałość nawierzchni, a tym samym zmniejsza koszty jej eksploatacji poprzez zmniejszenie nakładów na remonty i utrzymanie dróg. Nawierzchnie porowate z zastosowaniem asfaltów gumowych zwiększają bezpieczeństwo kierowców podczas deszczu poprzez redukcję zjawiska aquaplaningu, czyli utraty przyczepności opony podczas jazdy po mokrej nawierzchni.
Obecnie drogi asfaltowe z wykorzystaniem gumy ze zużytych opon są budowane między innymi w Stanach Zjednoczonych, Hiszpanii, Portugalii, Szwecji i Czechach. W Polsce do dnia dzisiejszego wybudowano ponad 100 km dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych, z zastosowaniem „asfaltu gumowego” w różnych technologiach.
