Co zrobić, aby odciągnąć dzieci oraz młodzież od gier komputerowych, by przygotować kadry na kolejne sportowe olimpiady i mistrzostwa? Odpowiedź wydaje się prosta – zainteresować sportem. Jednak warunkiem uprawiania sportu jest obecność łatwo dostępnej hali, basenu, bieżni lub boiska.
Ostatnie decyzje rządu odnośnie szerokiego programu budowy boisk dla młodzieży stawiają przed projektantami i wykonawcami nowe, pilne zadania. Obecnie boiska muszą sprostać coraz wyższym wymaganiom, natomiast przewidziane lokalizacje i związane z nimi szczególne warunki geotechniczne nie zawsze są sprzyjające.
Rozpatrzmy dwa problemy:
Jak utrzymać równą, poziomą płaszczyznę boiska zlokalizowanego na podmokłym gruncie o słabej nośności?
Na dużej powierzchni zlokalizowanej na słabym gruncie może dochodzić do nierównomiernego osiadania płyty boiska. Może to być spowodowane zarówno zmianami wilgotności gruntu w różnych porach roku, jak i nierównomiernymi obciążeniami płyty w trakcie użytkowania. Jeżeli z obszaru występowania słabonośnego gruntu usuniemy część słabego i ciężkiego gruntu, a w to miejsce ułożymy keramzyt w postaci dużego „materaca” owiniętego geowłókniną, to różnica ciężarów usuniętego oraz ułożonego materiału pozwoli na powierzchniowe odciążenie gruntu i zredukuje osiadanie. Przykładowo, jeżeli usuniemy 1 m3 gruntu nienośnego o ciężarze 1200 kg/m3 i w to miejsce ułożymy 1 m3 keramzytu maxit frakcji 10–20 mm, którego ciężar (w stanie suchym ok. 300 kg/m3) w stanie maksymalnego zawilgocenia nie przekracza 500 kg/m3, to uzyskamy zmniejszenie obciążenia gruntem o co najmniej 700 kg/m3. Oznacza to, że jeśli wymienimy grunt do głębokości 1 m, to każdy 1 m2 podłoża zostanie odciążony o 700 kg, co pozwoli na dociążenie powierzchni warstwami podbudowy i nawierzchni boiska bądź bieżni.
Rozwiązanie tego typu zastosowano m.in. na części boiska w Szczecinku (fot. 1). Trudny geotechnicznie fragment boiska położony jest w bezpośrednim sąsiedztwie jeziora, którego poziom swego czasu nieco się obniżył, odsłaniając sporą powierzchnię suchego, ale nienośnego gruntu. W tym przypadku wystarczyło wprowadzenie wypełnienia z keramzytu w geowłókninie o średniej grubości 40 cm.
{mospagebreak}Podobne rozwiązanie zastosowano pod bieżnią stadionu przy szkole w Milejczycach w woj. podlaskim (fot. 2).
Co zrobić, gdy pod płytą boiska bądź kortu występują spoiste grunty utrzymujące wodę na powierzchni? Czasami mogą to być jednocześnie grunty wysadzinowe.
W tym wypadku również można zastosować keramzyt maxit frakcji 10–20 mm. Jeżeli pod płytą boiska ułoży się drenaż obsypany keramzytem lub całą płytę boiska wykona się na warstwie keramzytu, to zapewniamy pełne odwodnienie, nawet bezpośrednio po obfitych opadach. Warstwa keramzytu wilgotnego pod płytą boiska stanowi jednocześnie izolację termiczną o ? ok. 0,16 W/mK, co w istotny sposób ogranicza przemar-zanie gruntu pod płytą. Tego typu rozwiązanie zastosowano m.in. na jednym z kortów w Lublinie (fot. 3).
Podsumowanie
Keramzyt maxit to materiał, na którym można konstruować płyty boisk, kortów, bieżni itp. Spełnia on funkcję nośnego, odciążającego podłoża, szczególnie rekomendowanego w przypadku słabych gruntów, nasypów niekontrolowanych, wysypisk itp. Czasami może stanowić alternatywne rozwiązanie w miejscach, gdzie wymagane są inne sposoby wzmocnienia podłoża poprzez palowanie bądź wymianę gruntu. Stanowi zarazem warstwę nośną oraz drenażową, która dodatkowo izoluje termicznie podłoże, ograniczając przemarzanie.
