Odpowiada Andrzej Stasiorowski.
Opracowałem projekt budowlany na wykonanie rekreacyjnego stawu ziemnego bezodpływowego, zasilanego wodą gruntową. Staw został zaprojektowany na działce stanowiącej własność inwestora. Do projektu załączono decyzję o warunkach zabudowy wraz z załącznikiem graficznym, wycinki mapy poglądowej, ewidencyjnej i glebowej oraz decyzję o udzieleniu na staw pozwolenia wodnoprawnego wydanego przez starostwo powiatowe.
Po wykonaniu projektu budowlanego wystąpiłem do starostwa powiatowego wydziału architektury i budownictwa o wydanie pozwolenia na budowę. Otrzymałem decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę. W związku z uwagami starostwa mam kilka pytań.
1. Czy na mapie sytuacyjno-wysokościowej do celów projektowych geodeta ma obowiązek naniesienia nieprzekraczalnych Unii zabudowy, mimo że projektant, nanosząc granice stawu, tych Unii nie przekroczył?
Czy określenie nieprzekraczalnej Unii zabudowy dotyczy robót powierzchniowych (stawy, drenarka, odwodnienie i nawodnienie gruntów ornych] czy tylko budynków, w definicji Unii zabudowy mowa jest tylko o budynkach.
2. Czy przy budowie stawu na działce prywatnej, gdzie inwestor nie planuje działalności komercyjnej wymagane jest projektowanie ciągów komunikacyjnych wewnątrz działki? Decyzja o warunkach zabudowy wymaga uzgodnienia tylko wjazdu na działkę.
3. Czy jeśli w załącznikach do projektu jest wyjaśnienie niejasnych kwestii i w projekcie zostało to zaznaczone, potrzebne jest jakieś nowe uzasadnienie? Czy na rozwiązania kwestii wodnych w operacie wodnoprawnym można powoływać się w projekcie budowlanym?
4. W projekcie zagospodarowanie mas ziemnych (urobek z wykopu w ilości 23 115,4 m3] rozdysponowano w następujący sposób: 5820,00 m3 roz- plantowano warstwą 40 cm na terenie działki o powierzchni 14 550 m2 (powierzchnia działki minus powierzchnia stawu), 17295,4 m3pozostawiono do dyspozycji inwestora. Zgodnie z warunkami podanymi w decyzji o warunkach zabudowy masy ziemne muszą zostać zagospodarowane w obrębie działki.
Czy rozwiązanie zagospodarowania mas ziemnych podane w projekcie jest błędne? Czy rozplantowanie urobku może być wykonane na całej powierzchni działki czy tylko w obrębie nieprzekraczalnych Unii zabudowy (w obrębie tych granic znajduje się wykop stawu)?
Czy wydający decyzję o pozwoleniu na budowę niemający uprawnień projektowych i budowlanych w zakresie melioracji wodnych oraz nienależący do Izby Inżynierów Budownictwa może sprawdzać projekt pod względem technicznym i rozwiązań projektowych i czy jego decyzje są wiążące?
Przede wszystkim muszę wyjaśnić nieścisłości zawarte w liście. Autor pisze o wydaniu decyzji odmownej z powodu nieprawidłowości w projekcie budowlanym.
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane nie przewiduje możliwości wydania takiej decyzji. Zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy organ bada projekt. W razie stwierdzenia nieprawidłowości nakłada on postanowieniem obowiązek usunięcia nieprawidłowości, określając termin. Dopiero po bezskutecznym upływie tego terminu organ wydaje decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę. Prawdopodobnie taka była kolejność działań starosty. Organ nie może działać inaczej, bo rażąco naruszyłby prawo. Od decyzji służy odwołanie do organu drugiej instancji, w tym przypadku wojewody. Najlepszym sposobem sprawdzenia, czy organ pierwszej instancji miał rację, jest złożenie odwołania. Gdyby organ odwoławczy wydał rozstrzygnięcie niezadowalające stronę, jest jeszcze wojewódzki sąd administracyjny. Ponadto istnieje możliwość złożenia kasacji do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Moim zdaniem to jest najwłaściwsza droga do ustalenia, czy rację ma organ administracji architektoniczno-budowlanej czy projektant. Projektant niestety nie jest stroną i nie może złożyć odwołania. Stroną jest na pewno inwestor. Projektant powinien skłonić inwestora do złożenia odwołania.
Termin do odwołania prawdopodobnie już minął i nie można go złożyć.
Inwestor mógłby spróbować złożyć odwołanie razem z wnioskiem o przywrócenie terminu. Jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie terminu nastąpiło bez jego winy, organ drugiej instancji może odwołanie rozpatrzyć.
Gdyby inwestor ponownie złożył do starosty ten sam niepoprawiony projekt budowlany z nowym wnioskiem o pozwolenie na budowę, organ nie mógłby wydać drugiej decyzji, od której można by się odwołać. Decyzja ta obarczona byłaby wadą przewidzianą w art. 156 § 1 pkt 3 kodeksu postępowania administracyjnego:
Art. 156 § 1. Organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która:
3) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną.
Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 20 sierpnia 2014 r., sygn. akt IV SA/Po 530/14:
Tożsamość sprawy zachodzi w przypadku, gdy w prowadzonym postępowaniu występują te same podmioty, ten sam przedmiot i ten sam stan prawny w niezmienionym stanie faktycznym, w stosunku do postępowania już zakończonego decyzją ostateczną. Przy czym tożsamość przedmiotową należy rozumieć szerzej niż tylko jako przedmiot sprawy. Chodzi w tym wypadku zarówno o identyczny przedmiot nowej sprawy w stosunku do sprawy uprzednio ostatecznie rozstrzygniętej, jak i o tożsamość stanu prawnego tej sprawy przy niezmienionych jej okolicznościach faktycznych. Moim zdaniem, gdyby inwestor ponownie złożył wniosek o pozwolenie na budowę z projektem poprawionym, niekoniecznie w pełni zgodnie z żądaniem starosty, organ musiałby ponownie rozpatrzyć wniosek i wydać decyzję w sprawie, którą można by zaskarżyć.
Ad 1
Wymagania co do treści mapy do celów projektowych są określone w § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 21 lutego 1995 r. w sprawie rodzaju i zakresu opracowań geodezyjno-kartograficznych oraz czynności geodezyjnych obowiązujących w budownictwie (Dz.U. Nr 25, poz. 133):
§ 6. 1. Treść mapy do celów projektowych, poza elementami stanowiącymi treść mapy zasadniczej łącznie z granicami władania (własności) nieruchomości (działek), powinna zawierać:
1) opracowane geodezyjnie Unie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu, Unie zabudowy oraz osie ulic, dróg itp., jeżeli zostały ustalone w miejscowym pianie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu,
2) usytuowanie zieleni wysokiej ze wskazaniem pomników przyrody,
3) usytuowanie innych obiektów i szczegółów wskazanych przez projektanta, zgodnie z celem wykonywanej pracy.
Jeżeli w decyzji o warunkach zabudowy określono linię zabudowy, powinna ona znaleźć się na mapie do celów projektowych. W tej sytuacji rozważanie, czy ustalanie linii zabudowy w przypadku stawu ma sens, jest bezcelowe.
Ad 2
Na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane:
Art. 35. 1. Przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego właściwy organ sprawdza:
1) zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu, a także wymaganiami ochrony środowiska, w szczególności określonymi w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, o której mowa w art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008r o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko:
2) zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi.
Jak wynika z listu, w decyzji o warunkach zabudowy pisze się tylko o zjeź- dzie z drogi publicznej. Jeżeli organ żąda przedstawienia w projekcie zagospodarowania ciągów komunikacyjnych, musi wskazać przepis prawa, który tego wymaga. Zgodnie z art. 107 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego decyzja powinna zawierać między innymi uzasadnienie faktyczne i prawne. Uzasadnieniem żądania przedstawienia w projekcie zagospodarowania układu komunikacji wewnętrznej i układu zieleni nie może być art. 34 ust. 3 pkt 1 ustawy – Prawo budowlane:
Projekt budowlany powinien zawierać: 1) projekt zagospodarowania działki lub terenu, sporządzony na aktualnej mapie, obejmujący: określenie granic działki lub terenu, usytuowanie, obrys i układy istniejących i projektowanych obiektów budowlanych, sieci uzbrojenia terenu, sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków, układ komunikacyjny i układ zieleni, ze wskazaniem charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej zabudowy terenów sąsiednich.
Zgodnie z art. 34 ust. 2 ustawy:
Zakres i treść projektu budowlanego powinny być dostosowane do specyfiki i charakteru obiektu oraz stopnia skomplikowania robót budowlanych. Wynika z tego, że nie wszystko, co jest wymienione w art. 34 ust. 3 ustawy, musi być zawarte w projekcie.
Jeżeli na działce są przewidziane miejsca postojowe dla samochodów osobowych, należałoby te stanowiska wraz z dojazdami przedstawić na projekcie zagospodarowania.
Wydaje się nielogiczne budowanie zjazdu z drogi publicznej, kończenie go na granicy działki i dalej nierobienie żadnej komunikacji.
Ad 3
Projekt budowlany powinien zawierać wszystkie niezbędne rozwiązania. Nie może odsyłać do decyzji wydanych w sprawie przedmiotowej inwestycji. Oczywiście nie może być z tymi decyzjami sprzeczny. Budowa jest realizowana zgodnie z decyzją o pozwoleniu na budowę i zatwierdzonym projektem budowlanym. Warunki wynikające z innych decyzji powinny być zawarte w projekcie budowlanym.
Zdarza się, że organ administracji architektoniczno-budowlanej w decyzji o pozwoleniu na budowę, w miejscu przeznaczonym na określenie szczególnych warunków zabezpieczenia terenu budowy i prowadzenia robót budowlanych, wpisuje, że inwestycja ma być realizowana na przykład zgodnie z decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach. Starosta nie powinien tego robić. W miejscu tym należy wpisać szczegółowo warunki realizacji robót budowlanych wynikające z decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach lub innych decyzji.
Oczywiście powołanie się w projekcie na decyzję o pozwoleniu wodnoprawnym jest możliwe. Ale nie może to zastąpić zawarcia w projekcie rozwiązań zgodnych z pozwoleniem wodnoprawnym.
Ad 4
Moim zdaniem trudno uznać, że rozplantowanie 25% urobku na terenie działki i pozostawienie reszty do dyspozycji inwestora spełnia wymogi decyzji o warunkach zabudowy. Jeżeli organ wydający decyzję o warunkach zabudowy określił nieprzekraczalną linię zabudowy dla stawu, należy rozumieć, że staw nie może tej linii przekroczyć.
Urzędnik wydający z upoważnienia starosty decyzję w sprawie pozwolenia na budowę nie wykonuje samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie, nie musi mieć uprawnień budowlanych, nie musi też należeć do samorządu zawodowego.
Nie jest to potrzebne, bo organy administracji architektoniczno-budowlanej sprawdzają projekt tylko pod względem formalnym. Nie muszą znać się na konkretnych obiektach. Sprawdzają zgodność z ustaleniami planu miejscowego, wydanymi w sprawie inwestycji decyzjami innych organów, zgodność z przepisami ustawy – Prawo budowlane i rozporządzenia Ministra Infrastruktury Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. Tylko projekt zagospodarowania jest sprawdzany pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi. Za rozwiązania zawarte w drugiej części projektu budowlanego projekcie architektoniczno-budowlanym odpowiada wyłącznie projektant, który musi mieć wymagane uprawnienia budowlane i należeć do właściwej izby samorządu zawodowego.
Reasumując, prawdopodobnie organ administracji architektoniczno-budowlanej działał zgodnie z prawem. Jedno, co można mu zarzucić, to brak wskazania, jakie przepisy zostały naruszone przy poszczególnych uchybieniach stwierdzonych w projekcie.