14 lutego 2015 roku zmarł w Warszawie prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski, profesor Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, Człowiek Wielkiego Formatu, z rozległą przestrzenią dorobku naukowego, zawodowego i społecznego zaangażowania w kreowanie wysokich standardów kwalifikacji zawodowych i etycznych inżynierów budownictwa, wybitnie zasłużony dla Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa.
Nie czuję się upoważniony do przedstawienia sylwetki naukowej i zawodowej Profesora – kompetentnie uczynią to Jego wychowankowie – współpracownicy z Katedry Projektowania Konstrukcji Wydziału Architektury, którą stworzył i przez wiele lat kierował. Z racji wieloletniej współpracy z Profesorem w Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, przedstawię wybrane kierunki działalności Profesora, związane z samorządem zawodowym inżynierów budownictwa.
Profesor Kazimierz Szulborski był ściśle związany z Polską Izbą Inżynierów Budownictwa od początku jej istnienia. Na I Zjeździe Delegatów Mazowieckiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa w 2002 roku został wybrany na przewodniczącego Komisji Kwalifikacyjnej MOIIB. Był dobrze przygotowany do wykonywania powierzonych mu zadań, bowiem od 1994 roku, po przywróceniu egzaminu na uprawnienia budowlane mocą ustawy Prawo budowlane z dnia 7.07.1994 r., powołany został do Komisji egzaminacyjnej na uprawnienia budowlane przy Urzędzie Wojewody Warszawskiego. W latach 2002–2004 współtworzył podstawy i zasady działania okręgowych komisji kwalifikacyjnych PIIB, w tym procedur nadawania uprawnień budowlanych.
Na III Krajowym Zjeździe Delegatów Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa w czerwcu 2004 roku, w następstwie rezygnacji ówczesnego przewodniczącego Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej, delegaci w drodze wyboru powierzyli te zadania Profesorowi Kazimierzowi Szulborskiemu na okres do końca kadencji 2002–2006. Funkcja przewodniczącego KKK powierzona została Profesorowi na kolejną kadencję 2006–2010. Od tej kadencji piszący te słowa miał zaszczyt współpracować z Profesorem jako wiceprzewodniczący KKK. W następstwie reguły dwukadencyjności wprowadzonej do Statutu Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, w kolejnej kadencji 2010–2014 Profesor pełnił funkcję wiceprzewodniczącego KKK i podobnie został wybrany na tę funkcję na okres kadencji 2014–2018.
Profesor wcześnie dostrzegł obniżający się poziom przygotowania do zawodu absolwentów wyższych uczelni. W 2008 roku, z inicjatywy Profesorów Kazimierza Szulborskiego i Mieczysława Króla, podjęta została przez Krajową Komisję Kwalifikacyjną analiza programów kształcenia na kierunkach objętych uprawnieniami budowlanymi: w latach 2008–2010 w wyższych uczelniach akademickich i w latach 2010–2012 w wyższych technicznych szkołach zawodowych państwowych i prywatnych – łącznie na około 70 wyższych uczelniach. Raport końcowy analizy uwidocznił istniejące istotne różnice w programach kształcenia i w poziomie przygotowania do zawodu absolwentów wyższych uczelni technicznych, w szczególności na studiach I stopnia. W konsekwencji miało to również wpływ na poziom kształcenia na studiach II stopnia, realizowanych w wyższych uczelniach akademickich. Kolejnym ważnym miernikiem poziomu przygotowania do zawodu absolwentów wyższych uczelni technicznych była ankieta przeprowadzona w 2010 roku wśród kandydatów przystępujących do egzaminu na uprawnienia budowlane podczas wiosennej i jesiennej sesji egzaminacyjnej. Na pytania ankiety udzieliło odpowiedzi około 3700 osób, spośród około 5300 osób przystępujących do egzaminu. Wyniki ankiety były zaskakująco zbieżne z wynikami analizy programów kształcenia. Uwidoczniły się skutki redukcji zajęć z przedmiotów specjalnościowych, ograniczania czasokresu praktyk zawodowych w programach studiów, nienadążania programów studiów za nowymi technologiami projektowania i realizacji robót w budownictwie. Profesor Szulborski zainicjował spotkania w Polskiej Izbie Inżynierów Budownictwa z dziekanami wydziałów kształcących na kierunkach uprawnień budowlanych w zakresie budownictwa, inżynierii środowiska i inżynierii elektrycznej – ich podstawowym celem było przedstawienie istniejących problemów związanych z przygotowaniem absolwentów do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, do zawodu zaufania publicznego. Powyższe systemowe prace Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej, inicjowane i kierowane przez zmarłego Profesora, świadczą o walorach, które Go cechowały, które stosował i których przestrzegał w pracy naukowej, zawodowej jako projektant, rzeczoznawca budowlany, jako wybitny specjalista budownictwa.
W latach 2012–2014 Profesor aktywnie uczestniczył w pracach Krajowej Rady i Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej PIIB, związanych z przedstawianiem wniosków i opiniowaniem tzw. ustawy deregulacyjnej, procedowanej przez Nadzwyczajną Komisję Sejmu VII kadencji ds. ograniczania biurokracji, zakończonej Ustawą o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych, uchwaloną przez Sejm w dniu 9 maja 2014 roku i obowiązującą od 10 sierpnia 2014 roku. Ustawa wprowadziła istotne zmiany w uzyskiwaniu uprawnień budowlanych przez inżynierów budownictwa – skrócone zostały czasokresy praktyki zawodowej do uprawnień budowlanych, odbywanej po ukończeniu studiów. Profesor Szulborski wielokrotnie wskazywał na negatywne skutki tych rozwiązań ustawy deregulacyjnej, na obniżenie poziomu przygotowania inżynierów do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.
Polska Izba Inżynierów Budownictwa bardzo wysoko ceniła i doceniła zasługi Profesora Kazimierza Szulborskiego, wniesione przez Niego w jej dotychczasową działalność jako samorządu zawodowego inżynierów budownictwa. Profesor reprezentował Polską Izbę Inżynierów Budownictwa, jako ekspert w zakresie budownictwa, w Polskiej Komisji Akredytacyjnej i Komisji Akredytacyjnej Uczelni Technicznych. Dzięki staraniom PIIB zasługi zmarłego Profesora zostały dowartościowane i uhonorowane Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, wręczonym Profesorowi przez Marszałka Senatu RP na Nadzwyczajnym Krajowym Zjeździe Delegatów z okazji Jubileuszu X-lecia PIIB w październiku 2012 roku, na Zamku Królewskim w Warszawie.
Pisząc powyższe słowa, z perspektywy prawie dziewięcioletniej, bezpośredniej współpracy ze zmarłym Profesorem w Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej, odczuwam stworzony przez Niego klimat serdecznej i przyjaznej współpracy – tak samo odbierali współpracę z Panem Profesorem wszyscy członkowie KKK w okresie kadencji 2002–2014. Profesor był zawsze otwarty na nowe kierunki pracy Krajowej i Okręgowych Komisji Kwalifikacyjnych, sprzyjające kreowaniu wysokich standardów zawodowych i etycznych inżynierów budownictwa, sprzyjające bezpiecznemu wykonywaniu zawodu przez inżynierów budownictwa.
Szanowny, Drogi Panie Profesorze, zaskoczyłeś nas nagłym odejściem, pozostawiając po sobie trwałe owoce i ślady Twojego pracowitego życia, Twoich dokonań naukowych, zawodowych i społecznych, także w Polskiej Izbie Inżynierów Budownictwa. Za to wszystko składamy serdeczne podziękowania – dobro zasiane i pozostawione przez Pana Profesora w Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej będziemy nadal rozwijać, zachowamy je w naszych sercach i w naszej pamięci.
W powyższym skrócie przedstawiającym tylko wybrane cechy sylwetki Profesora Kazimierza Szulborskiego, nakreślonym tuż po Jego śmierci, jeszcze przed pogrzebem Profesora, nie sposób oddać żal i smutek spowodowany Jego odejściem. Krajowa Komisja Kwalifikacyjna PIIB gorąco i serdecznie żegna św. pamięci Profesora Kazimierza Szulborskiego, nauczyciela akademickiego o niezwykłej aktywności zawodowej, naukowca–twórcę i inżyniera–praktyka, który przykładem własnej działalności tworzył oraz wdrażał wysokie standardy zawodowe i etyczne zawodu inżyniera budownictwa – zawodu zaufania publicznego.
Kraków – Warszawa, 19.02.2015 r.
Marian Płachecki
przewodniczący Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej PIIB
